Stress, fraude en tijdnood

• Illustratie Kalle Wolters

Het moest natuurlijk razendsnel, die omschakeling van fysieke tentamens naar een fatsoenlijk alternatief online. Toch blijken RUG-studenten behoorlijk tevreden te zijn over de manier waarop dat is gebeurd. ‘Ik ben ontzettend dankbaar dat mijn docenten zo snel hebben weten te switchen naar een nieuwe manier van toetsen’, reageert een student op een online peiling van UKrant. ‘De hoeveelheid studievertraging was anders denk ik een stuk groter geweest.’ En een ander zegt: ‘Dankjewel RUG, dat jullie zo goed omgaan met de huidige situatie.’

259 studenten vulden de vragenlijst van UKrant in over hun ervaringen met online tentamens en andere vervangende toetsen. Bijna 85 procent van de respondenten geeft de toetsing een voldoende: ze zijn redelijk tot zeer tevreden. In verreweg het grootste deel van de gevallen gaat het daarbij om een online tentamen. Opdrachten en papers zijn veel minder vaak ingezet om de uitgevallen tentamens te vervangen. 

Deurbel

Toch gaat niet alles goed. Want ondanks die voldoende geeft zeventig procent van de studenten die de vragenlijst invulde aan dat er wel degelijk problemen waren tijdens het maken van de thuistoets. Omgevingsgeluid staat daarbij op nummer één met 43 procent. ‘De deurbel ging…’ verzucht een respondent.

De hele tentamensfeer ontbreekt, waardoor focussen lastig is

Daarnaast blijkt het ook behoorlijk lastig je thuis te concentreren. ‘De hele tentamensfeer ontbreekt,’ vond een respondent, ‘waardoor ik het focussen lastig vond. Het voelt veel te vrijblijvend wanneer je een tentamen online thuis maakt.’ Weer een ander had last van zijn kat: ‘Als ik in de Aletta Jacobshal ben, maakt het dat zo’n toets echt voelt en dat ik in de juiste headspace ben om me te concentreren, zonder een kat die mijn aandacht probeert te trekken.’

Nou kunnen de opleidingen vrij weinig doen aan aanbellende pakjesbezorgers of liefhebbende katten, maar ook gaf 52 procent van de respondenten aan dat de digitale toetsen te lang waren. ‘Alle toetsen en de vervangende opdracht die ik heb gemaakt dit blok waren te lang voor de aangegeven tijd’, schrijft een student.

Tijdbalk

Dat gold ook voor Robin, die niet met haar eigen naam in de krant wil. Ze deed een psychologietentamen op Blackboard. ‘Toen ik begon, stond er onderin het scherm een tijdbalk, waarin stond dat het tentamen twee uur en vijf minuten zou duren.’ 

De toets was lastig, dus heel snel vorderde ze niet. ‘Maar in de tijdbalk stond dat ik nog genoeg tijd over had om het tentamen af te maken. Maar plotseling verscheen er een rood error-bericht bovenin mijn scherm.’ Haar antwoord werd niet opgeslagen. ‘Daarna werd ik opeens uit het toetsprogramma gegooid.’ 

Wat bleek: de tijdbalk kwam niet overeen met de werkelijke tijd die was gereserveerd voor de toets. ‘De balk was ingesteld op twee uur en vijf minuten, maar eigenlijk hadden we maar twee uur vanaf het begin dat je startte met de toets.’ Die vijf minuten waren bij de tijd opgeteld voor eventuele laatkomers. 

Ze denkt dat dit haar zeker een paar vragen heeft gekost. ‘Ik had nog een paar vragen over, dus dit gaat zeker mijn cijfer beïnvloeden.’ 

Stress

Robin was niet de enige was met dit probleem: ook UKrant-columnist Niall klaagde erover. De examencommissie besloot uiteindelijk het minimaal vereiste puntenaantal te verlagen. Moest je eerst 25 van de 36 punten halen voor een voldoende, nu is dat 24.

Hoe verwachten ze dat we ons concentreren met alles wat er aan de hand is?

Veel studenten klagen over de extra druk die de digitale toetsen opleveren in een toch al stressvolle situatie. ‘Hoe verwachten ze dat we ons kunnen concentreren onder tijdsdruk met alles wat er aan de hand is?’ vraagt een student zich af. ‘Ik was in paniek en dat maakte het moeilijk en stressvol om de toets af te ronden.’  

Anderen vinden de situatie rond Covid-19 zo al spannend genoeg. ‘Dit is al een zeer beangstigende situatie, maak ons alsjeblieft niet banger met deze toetsen’, zegt de een. ‘Het creëert meer stress tijdens de Covid-19-pandemie’, vindt een ander.

Fraude

RUG-woordvoerder Jorien Bakker begrijpt de problemen. ‘Maar de universiteit kan op dit moment helaas geen alternatieven bieden vanwege de sluiting van onze gebouwen tot op zijn minst 19 mei.’ Wel adviseert ze studenten een rustige plek op te zoeken voor tentamens en om feedback te geven over de lengte van de toetsen aan de docent. ‘Dit is nuttige input voor de volgende tentamenperiode.’

En dan zijn er natuurlijk nog de pogingen van de opleidingen om fraude te voorkomen. Want hoe zorg je ervoor dat de toets ook eerlijk wordt gemaakt? Tachtig procent van de studenten moest een zogenaamde studentengelofte invullen, waarmee je belooft de toets zelf te maken en niet te spieken. Een enkele keer voerde de docent daarnaast nog steekproeven uit. 

Maar studenten hebben daar weinig vertrouwen in. ‘Fraude plegen is zeer gemakkelijk en gebeurt zeer waarschijnlijk in grote mate’, reageerde een van hen. ‘Studenten maken het tentamen bijvoorbeeld samen in één kamer, communiceren met elkaar of zoeken dingen op’, vertelt een ander.

Ik kwam in gewetensnood omdat mijn medestudenten fraudeerden

Vorige week bleek al dat bij de tentamens statistiek I.b en statistiek II van psychologie een groep studenten had gefraudeerd door antwoorden te delen in een Whatsappgroep. ‘Ik kwam daardoor in gewetensnood, omdat ik ook in de groepsapp zat’, reageert een student. Hij was zelf offline tijdens de toets, maar zag na afloop wat zijn medestudenten gedaan hadden.

Anderen zijn bang dat studenten die hun tentamens wél eerlijk maken, hierdoor benadeeld worden. ‘Er zijn immers een heleboel studenten die frauderen, waardoor ze onterecht hogere cijfers halen.’ 

De RUG is zich bewust van de risico’s van fraude, zegt woordvoerder Jorien Bakker. ‘Klassieke multiplechoicetoetsen testen doorgaans feitelijke kennis en zijn daardoor niet geschikt voor digitale afname thuis.’

Essay

De RUG heeft faculteiten geadviseerd om minder fraudegevoelige toetsvormen te kiezen, zoals essays, maar ‘voor een aantal tentamens bleek het erg ingewikkeld om deze op korte termijn om te vormen naar een andere toetsvormen’. 

Ze benadrukt dat de keuzes rond toetsing met de beste bedoelingen zijn genomen. ‘Namelijk om te voorkomen dat studenten studievertraging oplopen. We zijn vooralsnog vrij terughoudend met het nemen van aanvullende maatregelen voor mc-toetsen, zoals online proctoring.’ Dergelijke software maakt sterke inbreuk op de privacy.

De RUG evalueert momenteel een proef met proctoringsoftware. ‘Uiteraard volgen we de verdere ontwikkelingen ten aanzien van het voorkomen van fraude en online proctoring op de voet en houden we contact met andere instellingen en de VSNU, waar dit onderwerp ook hoog op de agenda staat, zodat best practices kunnen worden gedeeld.’

Maar dé oplossing? Sommige studenten denken dat digitale toetsen maar beter helemaal de prullenbak in kunnen. ‘De RUG moet toetsen niet proberen te vervangen met digitale toetsen, maar met opdrachten, verslagen en presentaties’, oppert een van hen. ‘Iets waar je meerdere dagen de tijd voor hebt.’ 

Engels