Het begint meestal bij vrienden. Je zit op de bank, biertje en hapjes bij de hand, en je wacht op de voetbalwedstrijd van vanavond. Je kijkt daar al de hele week naar uit en bespreekt de winkansen met iedereen die het maar wil horen: je klasgenoten, je vrienden in de groepsapp, je verveelde vriendin.

De opstellingen worden opgesomd, het openingslied van de Champions League klinkt. Je vrienden pakken hun telefoons erbij en beginnen driftig op hun schermen te tikken. Je hebt ze er eerder over horen praten, maar dit is de eerste keer dat je zelf in de vreemde en wilde wereld van het online-sportgokken stapt.

De kick is moeilijk te evenaren

Je vinger hangt aarzelend boven de groene ‘plaats inzet’-knop. Het is maar vijf euro, vertel je jezelf nog; dat is nauwelijks verlies te noemen. En al je vrienden doen het al maanden; een van hen won zelfs 150 euro op een enkele avond. Dus haal je diep adem, druk je met enige schroom op de knop en neem je de eerste stap op het pad naar online rijkdom.

Als dit niet jouw verhaal is, dan waarschijnlijk wel van iemand die je kent. Voor RUG-studenten kan online gokken een goede manier zijn om een beetje spanning op te zoeken en een beetje extra geld te verdienen. Tenminste, als alles goed gaat, wat natuurlijk vaak niet zo is. Maar winst of verlies, de kick die je krijgt bij gokken is volgens studenten moeilijk te evenaren.

7000 euro

Jordan komt uit Nederland en studeert nu vijf jaar aan de RUG. In eerste instantie financierde hij zijn gokhobby met zijn eigen geld, maar naarmate het meer een gewoonte werd, sprak hij zijn studentenlening wel eens voor aan.

Jordan gokt vooral op voetbal. Zijn voetbalkennis is groot; hij houdt kansen en statistieken bij in een gedetailleerd Excel-bestand. Jordan houdt elke corner en gele kaart in een wedstrijd bij en kan zo zijn volgende inzet onderbouwen.

Jordan begon vier jaar geleden met gokken. Hij benadrukt dat hij meer geld heeft gewonnen, dan verloren. Gemiddeld geeft hij 35 euro per week uit. Volgens dat gemiddelde heeft Jordan in vier jaar tijd al snel meer dan 7000 euro vergokt. Hij schrikt van het bedrag; hij heeft het zelf nooit zo uitgerekend. ‘Dat verwacht je niet als je per keer zo’n tien euro inzet.’

Jordan lacht om de suggestie dat hij wellicht gokverslaafd is. Toch stemt hij in met het invullen van een test voor potentiële gokverslaafden. Volgens die onlinetest heeft hij geen gokprobleem: ‘jij gokt voor het plezier en er is geen reden om je zorgen te maken’.

Schooljongens

Vier jaar klinkt misschien lang, maar er zijn ook mensen die al sinds hun dertiende gokken.

Paul (20) en Andy (21) komen allebei uit de Balkan. Toen ze nog schooljongens waren, brachten ze hun weddenschappen altijd mee naar school en bespraken ze hun volgende inzet met hun vrienden. Ze lachen als ze terugdenken aan al die verspilde lesuren, waarin ze dagdroomden over wat ze met hun denkbeeldige winst zouden doen.

Je hebt je winst denkbeeldig al uitgegeven

Ze zijn de opwinding en de grote dromen niet ontgroeid. ‘Zelfs nu hoop en bid je. Voor de wedstrijd is afgelopen, heb je alles wat je wil, denkbeeldig al gekocht.’

Paul stopte zes maanden geleden met gokken. Toen hij het nog wel deed, gokte hij op allerlei verschillende sporten: voetbal, American football, basketbal, hockey, honkbal. Hij zette eens in op de tweede divisie van Turks volleybal – en won. Mettertijd werden zijn wedjes steeds absurder en de kansen om te winnen steeds kleiner, met potentiële winsten van tien- of honderdduizenden euro’s.

Geluk

Maar voor Paul ging gokken nooit echt om het geld. ‘Ik geef niet echt om het geld. Op het moment dat je gokt vanuit de gedachte ‘ik heb geld nodig’, dan ben je de lul.’ Hij deed het voor de kick; niets zo lekker als het gevoel bij een kleine winkans. ‘Het is net als de loterij. Waarom doen mensen eraan mee? Omdat je maar één keer geluk hoeft te hebben.’

Voor Andy doet het geld er wel toe. Hij herinnert zich een verpletterend verlies; op een paar seconden na won hij 400 euro. In de nasleep daarvan draaide hij door, zegt hij: hij sloeg op muren in, sloopte meubels en sloot zichzelf woedend op. Voor gokkers is verliezen ‘het vreselijkste gevoel ooit’, zegt hij. Paul beaamt dat.

Maar de boosheid en teleurstellingen die bij grote verliezen horen, hebben hem niet van het gokken afgehouden. ‘Zeker niet.’ De kick die hij krijgt van winnen, brengt hem altijd terug.

Ik kan wel wat beters doen met mijn geld

Buurtwinkel

Ben begon ook al jong te gokken. De Nederlander was vijftien toen hij bevriend raakte met de eigenaren van een buurtwinkel – eigenaren die het door de vingers zagen als minderjarigen gokten. Bens ouders maakten zich op den duur zorgen over zijn gedrag en beklaagden zich bij de eigenaren. Maar hij was niet de enige, zegt hij; de meeste van zijn vrienden gokken sinds ze tieners waren.

Soms, zegt Ben, gokte hij vaker dan tien keer op een dag. Hij werd verliefd op die ‘extra spanning die erbij komt kijken als er geld op het spel staat.’ Toen hij nog regelmatig gokte, verwedde hij gemiddeld 40 euro per week. Hij denkt dat online gokken te toegankelijk is, vooral voor minderjarigen en mensen die verslavingsgevoelig zijn.

Ben stopte 18 maanden geleden, toen hij in een avond 120 euro verloor. ‘Ik werd de volgende ochtend wakker en dacht: genoeg is genoeg; ik kan wel wat beters doen met mijn geld.’

In dit artikel zijn de namen van de geïnterviewde bronnen om privacy redenen gefingeerd. Online zijn vele plekken waar je hulp kunt vinden als gokverslaafde, waaronder: VNN, Gokkeninfo en Gamblers Anonymous.

Engels