Het welzijn van studenten was al reden tot zorg. Nu blijkt dat het zelfmoordcijfer onder jongeren begin 2021 ook nog eens hoger is dan ooit. Vijf vragen aan RUG-hoofddocent Diana van Bergen, expert in suïcide onder jongeren.
In mei sprak UKrant al eens met Van Bergen over de negatieve gevolgen van isolatie op jongeren. Onlangs bleek dat, vergeleken met dezelfde periode het jaar ervoor, in de eerste maanden van 2021 meer mensen tussen 20 en 30 jaar zelfmoord hadden gepleegd.
Hoe las u het nieuws?
‘Het is helaas toch wat mijn onderzoeksgroep en ik al verwachtten. We weten dat studenten mentaal hard getroffen zijn in deze coronaperiode. Somberheid en depressie-gerelateerde klachten zijn zichtbaar bij één op de vier jongvolwassenen. Dat is echt veel.’
De universiteit is weer met fysieke colleges begonnen. Wat doet dat met studenten?
‘Ik heb de afgelopen week de introductiedag van de opleiding pedagogische wetenschappen begeleid. Daar zaten ook een paar oefeningen in waarmee nieuwe studenten met elkaar in gesprek gingen. Ze kenden elkaar niet, maar zaten binnen no-time met elkaar in gesprek. Dus volgens mij is hier een enorme behoefte aan.’
‘Er is ook een groep die online colleges het meest aangenaam vindt. Ik kan het niet staven met cijfers, maar ik vermoed dat juist de studenten met wie het niet goed gaat, die met moeite hun bed uitkomen, de videocolleges bekijken. Dat vind ik nog het ingewikkeldste, eigenlijk. Juist de studenten die fysiek contact nodig hebben, komen misschien niet naar de lessen toe.’
Wat zou werken om hen er weer bij te betrekken?
‘Wat hopelijk wel werkt, zijn verplichte, fysieke werkcolleges. Volgende week begin ik met een groot vak en ik heb ervoor gekozen om de werkcolleges alleen fysiek aan te bieden. Hopelijk zorgt het ervoor dat de studenten die nu geneigd zijn een video te kijken, nu wel gewoon gaan. Dat ze denken: het contact is toch wel goed of fijn geweest.’
Wat kan de universiteit doen?
‘Bij pedagogische wetenschappen werken we met een buddy-systeem: eerstejaars worden gekoppeld aan oudere studenten en onderhouden contact. Dat is voor iedereen, dus niet alleen als het slecht met je gaat.’
‘Wat ook goed kan werken, is mentale voorlichting: hoe werkt psychische gezondheid eigenlijk, wanneer kun je zien dat het minder goed met je gaat? Veel hangt ook samen met studiestress en werkdruk. Het liefst zou ik zo’n voorlichting in alle studieprogramma’s uitrollen.’
Stel dat iemand met suïcidegedachten zit. Wat kun je het beste doen?
‘Veel mensen zijn bang om te vragen: denk je weleens aan zelfmoord? Ze zijn bang dat ze anderen op ideeën brengen die er eerder niet waren. Maar dat is absoluut niet waar, het is juist een opluchting om over je gedachten te mogen én kunnen praten. Natuurlijk is het lastig om die vraag zomaar aan iemand te stellen, dat begrijp ik ook. Dus moet je oefenen om niet om de vraag heen te draaien. Dat soort trainingen kan de universiteit ook aanbieden.’
Somber en/of eenzaam? Praat eens met AllEars. Je kunt ook anoniem terecht voor chatgesprekken bij PratenOnline. Ze bieden ook een behandeling voor lhbt-jongeren met gedachten aan zelfdoding, in combinatie met een onderzoek. Of neem contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 113 (telefoon) of 113.nl.