Vals beschuldigd van verkrachting
‘Ik wist niet meer wat onder of boven was’
Door Christien Boomsma
By Christien Boomsma
Christien Boomsma
Hij vond al dat ze een beetje koeltjes deed, toen hij haar zag tijdens zijn introductie bij studentenvereniging Cleopatra. ‘Ze keek me wat vreemd aan, maar was toen ook meteen weer weg.’
Het was augustus 2021 en de nieuwe leden van de vereniging maakten kennis met zittende Cleopatranen tijdens een soort speeddate. Student Joost* (30) had geen idee dat hij daar een geest uit het verleden zou ontmoeten: An*, een meisje dat een jaar of tien daarvoor deel had uitgemaakt van een gezamenlijke vriendengroep. ‘Een heel diverse groep’, legt hij uit. ‘Mensen uit de metalscene, het uitgaansleven, vrienden van vrienden.’
Op een bepaald moment ontstond er ruzie. Hij weet oprecht niet meer zo goed waarom. ‘Er was heel veel melodrama en gezeur, maar ik ging nog met beide kampen om.’ Maar uiteindelijk viel de groep definitief uit elkaar.
Hij kwam haar nog een keer tegen tijdens de opnames van een videoclip van een wederzijdse vriend. In zijn ogen was er niets aan de hand. Daarna zag hij haar nooit meer, tot deze dag. ‘Ze was direct vrij kil en dat verbaasde me, omdat er weliswaar trammelant was toen we elkaar het laatst zagen, maar niet tussen ons.’
Voordeel van de twijfel
Wat Joost betreft, was er geen probleem. Live and let live, is zijn motto. Maar toen ontdekte hij in november dat An de bron was van ernstige roddels binnen de vereniging. ‘Mijn stamvader nam me apart tijdens een avond in de kroeg’, vertelt hij. ‘Hij zei dat er geruchten over me de ronde deden die hij niet bij me vond passen. En dat hij me het voordeel van de twijfel wilde geven.’
An vertelde mensen op de vereniging dat Joost jaren geleden zijn ex-vriendin zou hebben verkracht. Meerdere keren zelfs. Een meisje dat ook deel had uitgemaakt van de gezamenlijke vriendengroep
Ik studeer social work en dan wil je niet met verkrachting geassocieerd worden
‘Ik ben die jongen daar onwijs dankbaar voor’, zegt hij nu. ‘Het zegt echt wel wat over zijn karakter dat hij überhaupt de moeite nam om dit te checken. Want het is denk ik een probleem in de maatschappij dat mensen dat vaak niet doen.’
Hij was van slag. Natuurlijk was hij dat. Maar hij wist zijn stamvader ervan te overtuigen dat er echt niets gebeurd was en besloot het gerucht verder te negeren. ‘Ik heb wel wat rondgevraagd en zo, maar ik was ook bang dat als ik dit aan de grote klok ging hangen, ik in de problemen kon komen. Ik studeer wel social work en dan wil je daar niet mee geassocieerd worden.’
En toen werd het januari en escaleerde de hele kwestie tijdens een avond op de kroeg. Joost had net bier gehaald voor zijn vrienden en schoof weer aan tafel, toen An op zijn schouder tikte. ‘Hoe ik het durfde om mijn gezicht daar nog te vertonen. Ze wilde dat ik weg ging.’
Kapot
Hij probeerde rustig te blijven. Zei dat hij niet wist waar het over ging en dat hij er niet met haar over wilde praten. Hij weigerde op haar voorstel in te gaan om de zaak buiten te bespreken met een peuk. ‘Ik dacht: dat gaan we niet doen. Want dan ga jij iets doen of zeggen waardoor ik jou een klap geef en dan ben ik de sigaar. Ik vertrouwde haar niet.’
Later hoorde hij van een vriendin die aan de bar had gewerkt en later ook voor hem getuigde, hoe An eerder op de avond al van alles over hem had zitten vertellen, tot ze haar laatste drankje achterover had geslagen en de confrontatie was aangegaan.
Hoe ik het durfde om mijn gezicht daar nog te vertonen, vroeg ze
Hij was er kapot van, zegt hij. Hij bleef tot sluitingstijd, omdat hij zich niet wilde laten kennen. Maar toen An de kroeg verliet, werd hij zo overspoeld door verdriet, onbegrip en boosheid dat hij in tranen uitbarstte.
Daarna?
Hij heeft in het verleden periodes met mentale problemen gehad, zegt hij, en dit triggerde een nieuwe depressie. Het ging al niet heel lekker met zijn stage, maar nu meldde hij zich af zonder reden. ‘Ik wist niet meer wat onder of boven was.’ Niet slim misschien, maar hij kreeg zichzelf niet van de bank af.
En hoewel hij na een paar dagen wel contact had met zijn stagegever en uitlegde wat er aan de hand was, bleek het einde oefening. Of dat door de verdenking kwam, weet hij niet zeker, maar hij vreest dat de roddels voldoende waren – hij is immers sociaal werker – om hem het nadeel van de twijfel te geven.
Jury
Hij raakte zijn vereniging kwijt. Zolang An daar rondliep, wilde hij er niet meer zijn. Maar een klacht bij het bestuur leidde tot niets. ‘Ze hebben alle getuigen wel drie keer gehoord. Toen hebben ze het overgedragen aan de bestuursraad en toen die er ook niet uitkwam, moesten ze het aan de leden voorleggen of zo, die dan jury moesten spelen.’
Het duurde maanden, zegt hij. En al die tijd hoorde hij weinig tot niets over de voortgang. Gekmakend. ‘Als zoiets met een meisje was gebeurd, dan was het waarschijnlijk heel anders opgepakt.’
Ik zou best een scenario kunnen bedenken waarin zij zich gedwongen heeft gevoeld
En er was de twijfel aan zichzelf. Want wat als zijn ex zich verkracht had gevoéld? Wat als hij haar grenzen had overschreden zonder het te beseffen? ‘Ik kan best gefrustreerd raken als dingen niet lopen zoals ik wil, dus ik zou best een scenario kunnen bedenken waarin ik bot overkwam, of teleurgesteld, waardoor zij zich gedwongen heeft gevoeld. Je weet nooit hoe iets op een ander overkomt.’
Uiteindelijk besloot zijn huidige vriendin haar via LinkedIn te benaderen om uit te zoeken wat er gebeurd was en hoe zij het had beleefd. ‘Ik kan dat moeilijk zelf doen. Zo van: hey, vind jij dat ik je tig jaar geleden heb verkracht? Dus ik ben mijn vriendin enorm dankbaar dat ze dat wilde doen.’
Het duurde twee maanden voordat de ex reageerde. ‘Zenuwslopend.’
Toen viel het verlossende woord. Eigenlijk, zei de ex, kon ze zich hem nauwelijks herinneren. Maar van verkrachting was absoluut geen sprake geweest. Een verklaring die ze later tegen de politie zou herhalen.
Gerechtigheid
Dat was ongeveer het moment dat Joost naar de politie stapte. Want het bestuur van Cleopatra was er nog altijd niet uit – zelfs al zeggen protocollen dat dergelijke meldingen binnen een maand moeten zijn afgehandeld – en hij wilde in elk geval iets van gerechtigheid.
Die heeft hij nu, een beetje. Want de politierechter veroordeelde An – die niet kwam opdagen op de zitting – enkele weken geleden tot een boete, omdat dergelijke roddels echt niet kunnen. Zo’n roddel is zelfs al strafbaar als je het één keer zegt, laat staan herhaaldelijk.
Ik gaf mensen altijd al het voordeel van de twijfel, maar dit heeft dat wel versterkt
En dus kreeg ze een boete van 225 euro. Aan Joost moet ze bovendien nog 554 euro aan schadevergoeding betalen. ‘Een fucking kleine boete’, vindt hij zelf, want die schade is veel groter. Alleen al het feit dat hij zakte voor zijn stage en die over moest doen. ‘Ik leen maximaal, dus reken maar uit.’
Maar als deze verhalen ooit weer opduiken, zegt hij, kan hij reageren: kijk, hier heb je een uitspraak van de rechter. Dit is uitgezocht en het is onzin.
Toch. Het heeft hem veranderd. Voorzichtiger gemaakt. Hij denkt twee keer na voordat hij een vrouw een complimentje geeft, bang dat het verkeerd begrepen wordt. Maar hij is ook wantrouwender. ‘Kijk, ik ben altijd al iemand geweest die mensen het voordeel van de twijfel wil geven, maar dit heeft dat wel versterkt.’
Dus als een meisje nu zegt dat ze is aangerand, dan is hij wel ‘extra voorzichtig’. Want de gebeurtenissen van het afgelopen jaar zijn nog lang niet uit zijn systeem. ‘Niet dat ik het niet geloof, maar nou ja, ik wil ook de kant van de man wel horen. Maar ik vind dat eigenlijk heel triest, voor iedereen.’
*Joost en An zijn pseudoniemen. Hun echte namen zijn bij de redactie bekend
Reactie Cleopatra
Commissaris extern Jeroen Wels van Cleopatra noemt het ‘vervelend en jammer’ voor Joost dat dit gerucht de ronde heeft gedaan en dat hij zich niet veilig heeft gevoeld. ‘Ik hoop dat de uitspraak van de rechter zijn last iets verlicht en dat het nu beter met hem gaat.’
De vereniging heeft wel degelijk haar best gedaan de zaak uit te zoeken. ‘Maar als studentenvereniging zijn we niet bevoegd om mensen gedwongen met ons te laten praten.’ Dat zorgde voor veel vertraging. Het feit dat dit tijdens een lockdown gebeurde hielp ook niet mee.
‘Toen de vertrouwenscommissie er niet uitkwam, is de zaak overgedragen aan de Raad, die het bestuur controleert’, zegt Wels. ‘Maar toen bleek dat deze persoon naar de politie was gestapt, konden ze niet verder omdat we de rechtspraak niet willen tegenwerken.’
Hij is blij dat de politie de zaak heeft kunnen oplossen. An is niet langer lid van de vereniging, al komt ze als oud-lid soms nog wel langs.
Cleopatra heeft An na het vonnis niet meer aangesproken over wat er gebeurd is. Indertijd was de situatie onvoldoende duidelijk. ‘En nu is ze niet meer actief en hier niet vaak meer aanwezig. Bij ons is het nu wel afgesloten.’