‘Dit kan wel eens groot worden’, dacht toenmalig universitair docent internationale economie Catrinus Jepma eind jaren tachtig toen hij over het klimaatprobleem hoorde. Het probleem speelde nog nauwelijks bij economen en het grote publiek. ‘Het was meer iets voor vreemde wetenschappers. Maar ik vond dat economen niet aan de zijlijn konden staan.’

Jepma schoof aan bij de onderhandelingen over het beroemde Kyoto-protocol, over het verminderen van broeikasgasuitstoot. ‘Daar had je wel het idee dat je invloed had.’

Niche

Dat hij zo snel kon aansluiten, had Jepma te danken aan het feit dat klimaatwetenschap voor economen echt nog in opkomst was. ‘Als je in een heel groot vakgebied zit waar iedereen mee bezig is, dan heb je geluk als je er doorheen breekt en er naar je geluisterd wordt.’ Maar hij was juist op zoek naar een klein vakgebied; een niche. ‘Dan kun je snel internationaal meedoen, was mijn gedachtegang.’

Eind jaren tachtig schreef Jepma een rapport voor een conferentie over een internationaal klimaatfonds dat ontwikkelingslanden moest compenseren. Maar het broeikaseffect betekende ook dat de hele energiemarkt anders moest, realiseerde hij zich. 

Ik heb genoeg te doen, iedereen zit aan mij te trekken.

‘En bedrijven zullen zich daartegen verzetten.’ Die moeten bijvoorbeeld met subsidies en belastingen worden overgehaald. Een werkveld waar honderden miljarden euro’s in omgaan. ‘Dat maakte de energiesector voor mij uitermate interessant.’

Gezicht

Jepma bleef verbonden aan de universiteit, al bracht hij dat geleidelijk terug naar één dag in de week. Maar zijn inspanningen voor energie- en klimaatbeleid bleven ook bij de RUG niet onopgemerkt. ‘Zo rond 2000 ben ik gevraagd om het gezicht van de universiteit te worden op het gebied van energie en duurzaamheid.’ Vervolgens haalde Jepma veertig miljoen euro binnen voor researchprojecten en er kwam een groot jaarlijks energiecongres in MartiniPlaza.

Zo’n twee jaar geleden werd Jepma dan toch zesenzestig en moest hij bij de RUG stoppen. ‘Toen heb ik gezegd: ik wil ook voor jullie wel dingen blijven doen. Ik ken mensen in Brussel en Den Haag en kan zo lijntjes leggen.’ Alleen, de decaan van de faculteit economie wilde het niet: dat was het beleid. En ergens is dat ook wel prima zo, vindt Jepma. 

Als je interessante ontwikkelingen voor het voetlicht kunt brengen, hoef je niet direct te zeggen: bye bye, ik stop ermee

‘Ik heb verder genoeg te doen. Iedereen zit aan mij te trekken. Dat klinkt een beetje arrogant, maar dat gevoel had ik wel.’ Hij heeft ook wel eens overwogen om van zijn pensioen te genieten en hobby’s te ontwikkelen, maar dat werd hem gewoon niet, zegt hij. ‘Dan werd ik toch weer voor een functie gevraagd.’ 

Schiermonnikoog

Dus is hij nu drie of vier dagen per week druk als voorzitter van samenwerkingsverband New Energy Coalition, van de Hanzehogeschool, RUG, bedrijven en de overheid.

Wat onbewust misschien meewerkt, zegt Jepma, is dat zijn vrouw ook nog vier dagen in de week werkt. ‘Stel dat zij helemaal niet zou werken, dan zou ik toch zeggen: we gaan een weekje naar Schiermonnikoog, bijvoorbeeld. Maar omdat ze werkt, ga ik hier niet de hele dag zitten duimendraaien.’

‘Niemand maakt in z’n eentje het verschil in maatschappelijke ontwikkelingen. Maar als je het idee hebt dat je interessante ontwikkelingen voor het voetlicht kunt brengen waar ook nog mensen naar luisteren, dan hoef je nog niet direct te zeggen: bye bye, ik stop ermee.’