Kauwgom vangt 100 miljoen bacteriën

Het is de hele wereld over gegaan: zijn paper over kauwgom en flossen. Hij werd gebeld, gemaild, aangesproken op de gang. En dat verwacht je totaal niet als jonge promovendus, zegt Stefan Wessel.

Hoe dat precies gegaan is, weet ook Wessel (27), promovendus bij de afdeling Biomaterialen van het UMCG, niet. ‘De aandacht begon in Amerika’, zegt hij. ‘Toen kwam China voorbij, India, België en daarna ook Nederland. En het gaat maar door. Het is niet meer bij te houden.’

En dat terwijl het paper dat viral ging, eigenlijk slechts bedoeld was om zijn échte onderzoek in een kader te plaatsen. ‘Een soort nulmeting’, zegt Wessel. ‘Een gemiddelde, eigenlijk, om mijn onderzoeksresultaten mee te kunnen vergelijken.’

100 miljoen bacteriën

Wessel doet onderzoek naar methodes die bepalen hoeveel bacteriën er in kauwgom zitten. Zijn onderzoek is de eerste stap in de ontwikkeling van kauwgom die voornamelijk ‘slechte’ bacteriën in de mond tegen gaat. ‘Als iemand last heeft van een slechte adem dan ‘vangt’ die kauwgom specifiek die bacteriën’, legt Wessel uit. ‘Hetzelfde geldt voor bacteriën die bijvoorbeeld gaatjes veroorzaken, of ontstoken tandvlees.’

Maar zover zijn ze nog niet. Wessel ontwikkelde eerst twee methodes om het aantal bacteriën in een gekauwd stukje kauwgom te kunnen tellen. Belangrijk om straks te achterhalen of de kauwgom doet wat hij moet doen. Hij liet vijf proefpersonen kauwgom kauwen – variërend van 30 seconden tot tien minuten – en onderzocht vervolgens al die stukjes op de aanwezigheid van bacteriën.

Uit die test kwam een conclusie die ook Wessel niet had verwacht. ‘Na dertig seconden kauwen heb je ongeveer honderd miljoen bacteriën gevangen’, zegt hij. ‘Dat is te vergelijken met het aantal bacteriën op een gebruikt stukje flosdraad.’ En daar ging vervolgens iedereen mee aan de haal.

Flossen

‘Kauwgom even effectief als flossen stond overal te lezen’, zegt Wessel. ‘En dat is wel een beetje uit de context getrokken. Kauwgom verwijdert namelijk andere bacteriën dan flos. Flosdraad komt op plekken die kauwgom nooit zal bereiken. Kauwgom is daarom ook absoluut geen vervanging van flossen.’

Naarmate mensen langer kauwden, vond Wessel meer verschillende soorten bacteriën, maar nam het totale aantal bacteriën af. ‘De kauwgom wordt waarschijnlijk minder plakkerig na langere tijd omdat de hoeveelheid speeksel toeneemt. De eerste dertig seconden is kauwgom dus het meest effectief’, vertelt Wessel. ‘En dat is wel een boeiende uitkomst.’

En het laat zien dat de twee meetmethodes, die hij samen met zijn team ontwikkelde, werken. Bij de eerste methode gebruikt hij een kweek die hij in een stoof zet, waardoor de aanwezige bacteriën groeien. ‘Zo kan ik het aantal levende bacteriën tellen’, zegt Wessel. Voor de andere methode gebruikt hij DNA, dat in iedere bacterie aanwezig is. ‘Ik los de kauwgom op en meet daarna de hoeveelheid DNA. Zo kan ik zien hoeveel levende en dode bacteriën er in het stukje kauwgom zitten.’

Superkauwgom

Zijn methodes lijken dus te kloppen, ze lijken goed te meten wat ze moeten meten. ‘En we hebben ontdekt dat kauwgom inderdaad bacteriën aan zich bindt’, zegt Wessel. ‘Dat is een goede eerste stap in de ontwikkeling van zo’n kauwgom.’

Ook de methodes die Wessel bedacht blijven belangrijk in de ontwikkeling van zo’n superkauwgom. ‘Als die kauwgom er is, staan onze methodes aan de basis om te testen of de kauwgom echt vangt wat hij moet vangen’, zegt Wessel. ‘Die methodes blijven de komende jaren dus heel belangrijk. Dat is leuk om te weten: mijn werk is nuttig geweest.’

27-02-2015