Anarchistische vlaggen hangen overal: rode vlaggen met een grote zwarte A erop geschilderd. Ernaast prijken de posters van protestacties: demonstraties tegen de wooncrisis in Rotterdam en Groningen. En dan zijn er nog de spandoeken die meegegaan zijn naar die demonstraties: ‘Waar leegstand een recht is, is kraken noodzaak’ bijvoorbeeld. ‘Squat all day, squat all night. Housing is a human right.’

De spullen hangen in een van de kamers in het pand Zuiderkuipen 18 en 18a. Een monumentaal herenhuis dat sinds 12 november is gekraakt door zeven studenten. Het pand stond maandenlang leeg. De studenten waren dakloos.

Duct tape

In de lucht hangt een lichte geur van wiet en tabak. In de diverse slaapkamers liggen matrassen. In de deuren zitten nieuwe sloten waarvan alleen de krakers de sleutels hebben. ‘Voor de rest willen we niet in de muren boren’, zegt Maria Walther, studente internationale relaties en internationale organisaties. ‘We willen geen schade veroorzaken.’ Zelfs de brandmelders zijn met duct tape aan het plafond geplakt.

Maria maakt deel uit van de groep studenten waarvan de meesten elkaar ontmoetten bij de bezetting van het Academiegebouw. Maria deed lange tijd pogingen om een kamer te vinden, maar de meer dan driehonderd berichten leverden haar slechts vier bezichtigingen op. Nu ze aan Zuiderkuipen zit, wil ze er niet meer weg. ‘Het is zo’n mooi huis, het is zo zonde dat het leeg staat.’

We sliepen met een grote groep studenten in een schuur en in caravans

Paul Schwartz, kraker

Het was haar en haar medekrakers al een tijdje opgevallen dat de twee woningen leeg stonden. Werkzaamheden waren er niet. Ze konden het niet langer aanzien dat de panden voor hun ogen aan het vergaan waren. Bovendien raakten ze in toenemende mate gefrustreerd doordat ze er maar niet in slaagden een kamer te bemachtigen.

Realistisch

‘Het was de meest realistische optie om een dak boven mijn hoofd te krijgen’, zegt student technische planologie Paul Schwarz uit Duitsland. Ook hij is hard geraakt door de woningnood. Al sinds mei reageerde hij iedere dag op minimaal tien kamers en toch werd hij maar voor één bezichtiging uitgenodigd. 

Noodgedwongen sliep Paul zijn eerste paar weken in Nederland op een bank in de gedeelde ruimte van een noodopvang voor studenten. En daar moest hij ook honderd euro per week voor neerleggen.

Voor oktober en november vond hij een plekje op een boerderij in Assen. ‘We sliepen daar met een grote groep studenten in een schuur en een groepje caravans.’ Maar de kou en de afstand tot Groningen maakten de situatie uiteindelijk onleefbaar. ‘Ik heb mijn borg van 150 euro ook nog steeds niet terug’, zegt hij. ‘En er gebeurden allerlei verdachte dingen.’

Openbaar

Maar het is niet alleen vanwege het dak boven hun hoofd dat de studenten het pand hebben gekraakt. Het is ook een manier om te zeggen dat ze helemaal klaar zijn met de woningnood. ‘Na het woonstrijdprotest op 28 november besloten we onze beweging meer openbaar te maken’, zegt Maria.

Het zou egoïstisch zijn om mensen met dezelfde problemen niet te helpen

Maria Walther, kraker

Er kwam een Instagramaccount om de boodschap te verspreiden. Maar ze willen ook een gemeenschap vormen voor dakloze studenten. ‘Het zou egoïstisch zijn om mensen met dezelfde problemen als wij niet te helpen’, zegt Maria.

Dat doen ze. Door het aanbieden van studeerplekken, avondeten of gewoon wat warms te drinken. ‘Niemand vertrekt hier hongerig.’

Duimpje omhoog

De buurt vindt het prachtig. Omwonenden brachten al lakens, meubels en zelfs gratis croissants, vertelt Maria. Ook steken dagelijks mensen die langslopen hun duim op naar de mensen in de woonkamer. ‘De reacties zijn eigenlijk allemaal heel positief, dat is heel leuk om te zien’, zegt Paul.

Maar niet iedereen is blij met de krakende studenten. Eigenaar is woningcorporatie Patrimonium, die verspreid door Groningen zo’n 6700 woningen beheert. Die ziet de krakers het liefst per direct vertrekken. ‘Het pand is simpelweg niet bewoonbaar’, zegt bestuurder Bas Krajenbrink. 

‘Er zijn investeringen nodig om het weer aan de eisen voor verhuur te laten voldoen,’ aldus Krajenbrink. Zo zijn er volgens hem problemen met het voorkomen van vocht en schimmel in de kelder en zijn er structurele fouten in het balkon. ‘Het pand is te onveilig om te verhuren, anders hadden we dat wel gedaan.’

Eruit

Patrimonium wil in januari beginnen met werkzaamheden om het huis weer klaar te maken voor de verhuur. De studenten moeten er daarom uit. ‘Daar hebben ze geen problemen mee’, zegt Krajenbrink. 

Uiteindelijk is het hun eigen verantwoordelijkheid om in huisvesting te voorzien

Bas Krajenbrink, bestuurder Patrimonium

Maar de verhuurder wil de studenten nu al weg hebben. En dat zien de krakers weer niet zitten. ‘We zijn heel bang dat we in de winter uit ons huis worden getrapt’, zegt Maria.

Pogingen om een oplossing te vinden die voor beide partijen werkt, zijn tot nu toe gestrand. ‘Patrimonium heeft ons een aanbod gedaan waar iedereen om kan lachen’, laten de krakers weten in een persbericht. ‘ Ze boden ons andere woningen aan voor een normale huur als we eerst onze identiteitsbewijzen lieten zien. Wat betreft de locatie, de staat en zelfs het bestaan van deze woningen moesten we maar op ze vertrouwen, omdat ze een “sociale” woningcorporatie zijn.’ 

Kort geding

Patrimonium besloot daarom eind vorige week een kort geding aan te spannen, om er zeker van te zijn dat de aannemers in januari kunnen beginnen met de werkzaamheden. 

‘Uiteindelijk gaat het ons erom dat de krakers eruit gaan’, zegt Krajenbrink. ‘Als dat in de tussentijd vrijwillig gebeurt, zou dat mooi zijn, maar als ze er niet uitgaan, is het toch goed om zeker te stellen dat de woningen vrij zijn voor de aannemers. Uiteindelijk is het hun eigen verantwoordelijkheid om in huisvesting te voorzien.’

De krakers willen pas vertrekken als ze bewijs krijgen dat de werkzaamheden daadwerkelijk zullen plaatsvinden. Want uiteindelijk vertrouwen ze de woningcorporatie voor geen cent. Volgens Patrimonium is dat bewijs echter al geleverd.

Wat als ze met het kort geding toch gedwongen worden het pand te verlaten? Dan is dat geen reden om het kraken op te geven, vindt Maria. ‘Er zijn nog veel meer lege huizen in de stad’.

Engels