Waarderen
Vorige week overleed Marinus Veltman. Veltman heeft in 1999 samen met zijn voormalige promovendus Gerard ’t Hooft de Nobelprijs gewonnen voor zijn werk in de deeltjesfysica. Het nieuws over zijn overlijden was al een paar dagen op Twitter bekend voordat het opgepikt werd door de mainstreammedia.
Had Veltman, zoals het overgrote merendeel van de geniale wetenschappers, geen Nobelprijs gekregen, dan was het ook geen nieuws geweest. Dit is tekenend voor hoe er in Nederland naar de wetenschap gekeken wordt: nuttig dat het er is, maar meer ook niet.
Wetenschapsjournalist Diederik Jekel maakte zich hier bij Omroep MAX (waar ik al niet naar kijk om columns voor jullie te schrijven) boos over. Waarom kan de gemiddelde Nederlander moeiteloos vijf Nederlandse voetballers opnoemen maar niet vijf Nederlandse wetenschappers?
Voetbal is prachtig, maar wetenschap is dat ook. Buiten de universiteit moet je goed zoeken om wetenschap tegen te komen. Niet dat we opeens allemaal een poster van Ben Feringa boven ons bed moeten hangen, juist niet. Wetenschap gaat niet om het individu (of het team), maar om de opgedane kennis. Dan dus liever een poster van een moleculaire auto aan de muur.
De BBC heeft besloten om zichzelf tijdens de lockdown nuttig te maken, door overdag educatieve tv uit te zenden voor thuiszittende schoolkinderen. NPO3 zond vandaag tijdens schooltijd onder andere K3 en Mega Mindy uit. Verschil moet er zijn, maar geef mij dan toch maar de Britse variant.
Niet dat we opeens allemaal een poster van Ben Feringa boven ons bed moeten hangen
De scholen zijn dicht, de bibliotheken waren dicht, de musea zijn alweer dicht maar de door ons betaalde publieke omroep vervult niet haar publieke taak om in het ontstane gat te springen. Maar wij zelf doen ook te weinig.
Die extra zichtbaarheid voor wetenschap hoeft namelijk niet per se via de televisie. In Leiden hebben ze dit goed aangepakt. Als je daar een stadswandeling maakt, loop je de kans zomaar oog in oog te staan met een metershoge muurformule.
Nu heb ik niet de illusie dat je opeens de algemene relativiteitstheorie kan doorgronden als je Einsteins veldvergelijking ziet, maar het kan wel de nieuwsgierigheid triggeren. En al die grafieken en formules laten ook mooi zien hoe de stad Leiden haar universiteit omarmt.
Daarmee vergeleken komen we er hier in Groningen karig vanaf. Bij Oude Boteringestraat 18 hangt een klein bordje om aan te geven dat Daniel Bernoulli daar is geboren, en dat is het wel zo’n beetje. In dit geval (en ook alleen in dit geval) moeten we constateren dat er toch iets boven Groningen gaat.
Terwijl het niet hoeft: de stad staat vol met plekken van wetenschappelijk belang. Laten we het debat over erkennen en waarderen gebruiken om te zorgen voor meer waardering voor wetenschap in de publieke ruimte.
Elkaar beurzen toeschuiven en peer reviewed papers schrijven is natuurlijk onze corebusiness. Maar het kan geen kwaad om de mensheid zo nu en dan te herinneren dat zij haar luxe en welvaart voor een groot deel aan de wetenschap te danken heeft.