Vijf Vici’s voor Groningse onderzoekers
Vijf Vici’s voor Groningse onderzoekers
In totaal heeft de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) aan 32 onderzoekers een Vici-financiering toegekend. Met deze beurs kunnen ze de komende vijf jaar een vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen.
Vici is één van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland en is gericht op gevorderde onderzoekers die vrij zijn om hun eigen onderzoeksproject voor te dragen voor financiering.
De Groningse laureaten van 2019 zijn hoogleraar psychosomatiek Judith Rosmalen en adjunct-hoogleraar celbiologie Liesbeth Veenhoff van de Faculteit Medische Wetenschappen/UMCG, hoogleraar moleculaire systeembiologie Matthias Heinemann en adjunct-hoogleraar moleculaire biologie Giovanni Maglia van de Faculty of Science and Engineering, en adjunct-hoogleraar demografie Fanny Janssen van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen.
Achter het net
Vorig jaar kende onderzoeksfinancier NWO ook 32 Vici’s toe, maar toen viste de RUG achter het net; er ging geen enkele naar Groningen. Volgens rector magnificus Cisca Wijmenga is dat ‘nu goedgemaakt met maar liefst vijf onderzoekers, onder wie ook nog eens drie vrouwelijke’.
‘Ik weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om een financieringsbijdrage te ontvangen van NWO. Met een Vici kun je echt een eigen onderzoeksgroep uitbouwen en consolideren’, zegt ze.
In totaal dienden in deze Vici-ronde 2019 242 onderzoekers een onderzoeksproject in voor financiering. De Vici-financiering is een van de drie financieringsvormen van de Vernieuwingsimpuls. De andere twee instrumenten zijn de Veni-financiering (voor pas gepromoveerden, tot drie jaar na promotie) en de Vidi-financiering (voor ervaren postdocs, tot acht jaar na promotie).
Wat gaan de onderzoekers onderzoeken?
Matthias Heinemann: Stofwisseling en celdeling zijn essentieel voor het leven, maar de interacties tussen deze processen zijn nog onbegrepen. Matthias Heinemann gaat het mechanisme ontrafelen wat verantwoordelijk is voor het klok-achtige dynamische gedrag van het metabolisme tijdens de celdeling in eukaryoten. Dit zal belangrijke kennis opleveren voor biomedische wetenschappen en biotechnologie.
Fanny Janssen: Sociaal-economische verschillen in sterfte vormen een belangrijk maatschappelijk vraagstuk, maar onbekend is hoe deze verschillen zich op realistische wijze verder gaan ontwikkelen. Dit onderzoek van Fanny Janssen ontwikkelt een geavanceerd voorspellingsmodel van sterfteongelijkheid met behulp van nieuwe inzichten over de invloed van roken, obesitas en alcohol, en bepaalt het mogelijke effect van (preventief) gezondheidsbeleid.
Giovanni Maglia: Cellen functioneren niet zonder eiwitten. De concentratie, expressie en chemische modificaties van eiwitten zijn nauwkeurige indicatoren van vele ziekten. In dit project ontwikkelt Giovanni Maglia een goedkope en snelle technologie voor de detectie en analyse van eiwitten, om de thuisdiagnostiek te verbeteren.
Judith Rosmalen: Judith Rosmalen doet al jarenlang onderzoek naar psychosomatiek. Met de Vici-beurs gaat zij onderzoeken hoe ervaringen in de jeugd van invloed zijn op de mate waarin mensen last hebben van lichamelijke klachten. Uit eerder onderzoek is bekend dat er grote verschillen zijn in hoeveel last mensen hebben van lichamelijke klachten. Dat heeft te maken met aangeboren verschillen, maar ook met eerdere ervaringen met lichamelijke klachten. Rosmalen gaat onderzoeken hoe dit soort verschillen zich ontwikkelt aan de hand van ervaringen in de kindertijd.
Liesbeth Veenhoff: Liesbeth Veenhoff wil weten hoe en waarom een cel verandert naarmate deze veroudert. Haar onderzoek focust op veranderingen in kernporiecomplexen; de poortwachters van de kern. Kernporiecomplexen hebben een centrale rol in de biologie. Immers, om nieuwe moleculen te maken moet informatie in het DNA de kern verlaten. De onderzoeker wil weten wat voor kwaliteitscontrolemechanismen er zijn om de kernporiecomplexen goed te laten functioneren. Dat is namelijk niet zo gemakkelijk; het gaat mis tijdens veroudering en ook bij verschillende neurodegeneratieve ziekten. De hoop is dat het activeren van controlemechanismen een nieuwe manier kan zijn om oude of zieke cellen te repareren.