RUG noemt Utrecht ‘moedig’, maar blijf meedoen aan Times ranking

Hoogleraar sterrenkunde Inga Kamp is per 1 april aangesteld als nieuwe directeur van het Groningse Kapteyn Instituut. Kamp is aangesteld voor de komende drie jaar en volgt hoogleraar astrofysica León Koopmans op. Dat meldt astronomie.nl. Kamp werkt sinds 2008 aan de RUG, eerst als universitair docent en sinds 2017 als hoogleraar. Ze onderzoekt stervorming, planeetvorming en de samenstelling van planeetvormende schrijven - de broedplaats voor nieuwe planeten. Door haar benoeming is Kamp automatisch bestuurslid van de Nederlandse onderzoekschool voor Astronomie (NOVA).

Emeritus hoogleraar algemene rechtswetenschap Jan Brouwer gaat in de podcast Recht op Nieuws elke maand in gesprek met collega's van de rechtenfaculteit over een actueel thema. De podcasts zijn bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in hoe het recht ons dagelijks leven beïnvloedt. De eerste aflevering, vanaf woensdag 16 april te beluisteren op Spotify en iTunes, gaat over een omstreden wetsvoorstel om ‘ondermijnende’ organisaties te verbieden. Betekent dit ook dat een actiegroep als XR Rebellion verdwijnt? Gast is rechtendocent Joep Koornstra, expert op dit gebied.

Hoogleraar actieve moleculaire systemen Nathalie Katsonis krijgt de Ammodo Science Award 2025. Katsonis krijgt de award en een geldbedrag van 350.000 euro voor haar onderzoek naar moleculen die gecoördineerd kunnen samenwerken. Door de samenwerking ontstaan materialen die bijvoorbeeld kunnen pulseren, oprollen, verstijven en exploderen, als moleculaire machines. Daardoor kunnen ze zich voortdurend blijven aanpassen. De materialen zijn in de toekomst bijvoorbeeld geschikt voor medische toepassingen, als vervanging voor staal en keramiek. De uitreiking is op 7 mei in het Rijksmuseum in Amsterdam.

De filmavond op 25 april met acteur Guy Pearce, georganiseerd door de studievereniging IK van kunstgeschiedenis en kunst, cultuur & media, was woensdag binnen twee minuten uitverkocht. Tijdens de avond wordt de roemruchte film Memento (uit 2000) vertoond, gevolgd door een live Q&A met hoofdrolspeler Pearce. Memento gaat over een man die lijdt aan geheugenverlies en met behulp van kaartjes, post-its, polaroidfoto's en tatoeages op zoek gaat naar de moordenaar van zijn vrouw. De film werd geregisseerd door Christopher Nolan, die later de blockbusters Oppenheimer, Interstellar en Inception maakte.

Van de internationals die tussen 2014 en 2018 in Groningen hun diploma haalden, was 22,1 procent na vijf jaar nog in Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van het Nuffic, de organisatie voor internationalisering in onderwijs.  Dat is iets lager dan het landelijk gemiddelde in die periode, 25,3 procent. De grootste groep blijvers komt uit Eindhoven (48,9 procent), gevolgd door Delft (38,7 procent) en Utrecht (36,3 procent). Groningse studenten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) blijven met 29,1 procent vaker dan EER-studenten (19,8 procent). Opvallend is verder dat maar 3,1 procent van alle studenten die in Nederland bleven, werkzaam is in de regio Groningen.

Robotica-hoogleraar Ming Cao krijgt een AiNed-groeifondssubsidie van 2,4 miljoen euro van de NWO. Met dit geld gaat hij de komende vijf jaar na welke obstakels er zijn bij het invoeren van kunstmatige intelligentie (AI) bij mkb-bedrijven in de technische industrie. Als dat namelijk niet sneller gaat dan nu, schaadt dat de Nederlandse concurrentiepositie en kan het Nederland afhankelijker maken van buitenlandse industrieën.  Cao (science and engineering) gaat met onderzoekers van rechten, medische wetenschappen en economie en bedrijfskunde bekijken welke ethische, juridische, sociale en economische uitdagingen er zijn. Ook werkt hij samen met de TU Twente, Tilburg University en dertien industriële partijen.

Twee vaantjes die astronaut en RUG-alumnus Wubbo Ockels meenam op zijn ruimtereis in de jaren tachtig zijn nu te zien in het Academiegebouw, bij de senaatskamer van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Op het ene is het logo van de RUG te zien, op het andere dat van de stad Groningen. De vaantjes hoorden bij de anderhalve kilo privébagage die elke astronaut mee de ruimte in mag nemen. Ze hebben 111 keer de aarde omcirkeld en een afstand van bijna vier miljoen kilometer afgelegd. Na de reis lagen ze opgeslagen in depots van de gemeente en de universiteit. Afgelopen vrijdag zijn ze naar aanleiding van Ockels’ postume 79ste verjaardag – hij overleed in 2014 – onthuld.

De RUG staat op plek 28 in de ranglijst voor de meest internationale universiteiten van Times Higher Education (THE). De plaats in de lijst is gebaseerd op de internationale reputatie, bepaald door wetenschappers naar de meest prestigieuze universiteit in hun werkveld te vragen. Ook het aantal internationale studenten en medewerkers en publicaties met minstens één internationale coauteur tellen mee. Vorig jaar stond de RUG op plek 33, en met de nieuwe notering staat de RUG nu boven instellingen als MIT (33) en Harvard (45). ‘Een terechte, welkome constatering in deze tijden van aangekondigde bezuinigingen’, stelt collegevoorzitter Jouke de Vries.

Al meer dan vierhonderd mensen schreven zich in voor de online cursus Gronings die begin maart werd gelanceerd door de RUG en het Centrum voor Groninger Taal en Cultuur.  De MOOC (Massive Open Online Course) duurt vier weken en geeft mensen de kans om in hun eigen tempo de basisbeginselen van het Gronings onder de knie te krijgen. Leuk detail: tijdens de lessen volgen we Enno en Iefke op een roadtrip door de provincie. De lessen hebben de vorm van video’s en WhatsAppgesprekken, die samen een romantische komedie vormen. Meedoen kan nog nog via www.groningsleren.nl

Op zaterdag 29 maart is er een gedeeltelijke zonsverduistering: bijna een kwart van het zonsoppervlak wordt bedekt. Het fenomeen begint (voor Groningen) om 11.20 uur, het maximum is om 12.13 uur en de verduistering is voorbij om 13.07 uur. Op verschillende plekken in de provincie staan telescopen opgesteld, waar sterrenkundigen van de RUG uitleg geven. Er zijn daar ook eclipsbrillen beschikbaar. In de stad zijn er twee: op het dak van Forum Groningen en bij eetcafé Zondag in het Noorderplantsoen. De laatste zonsverduistering in Nederland was op 25 oktober 2022 en was toen goed te zien in Noord-Nederland. Bij bewolkt weer op 29 maart moeten we wachten tot 12 augustus 2026.

Vanaf 19 maart tot en met 11 april is de Landleven, de straat die langs de Kapteynborg richting de sportvelden op de Zernike Campus loopt, afgesloten. Dit vanwege het aansluiten van een aantal RUG-gebouwen op het warmtenet op de campus. De looproutes tussen het Duisenberggebouw (FEB), de Kapteynborg en de Foodcourt zijn hierdoor minder goed bereikbaar. Er is een alternatieve rolstoelvriendelijke looproute via de vlonder naast de Duisenbergvijver. Daarlangs is ook de hoofdingang van de Kapteynborg te bereiken.

Het Rijksmuseum heeft een terracotta beeld ‘van uitzonderlijke kwaliteit’ aangekocht van Clara de neushoorn, gemaakt door de Groningse anatoom Petrus Camper.  Clara reisde in de achttiende eeuw door Europa en gold als een absolute superster. Ze is honderden keren afgebeeld. Ze werd in 1738 in huis genomen door de Groningse VOC-koopman Jan Albert Sichterman nadat jagers haar moeder hadden gedood en mocht vrij rondlopen in zijn huis in India. In 1740 werd ze verkocht en op transport gezet naar Nederland. Camper tekende haar en maakte een beeld van haar voor zijn onderzoek waarin hij de anatomie van mensen en dieren met elkaar vergeleek. 

Medewerkerscollectief Organize the RUG heeft het programma voor de onderwijsstaking op 18 maart bekend gemaakt. De dag begint om 7 uur met acties op verschillende locaties, waaronder Zernike, letteren, rechten en gedrags- en maatschappijwetenschappen. Daarna staat om 12.30 uur een gezamenlijke bijeenkomst met lunch op de Grote Markt gepland. Een uur later zijn daar verschillende sprekers, waarna van 14 tot 16 uur een stakingsmarkt plaatsvindt. Medewerkers hoeven geen toestemming te vragen om te staken. Wel vraagt het cvb om er rekening mee te houden dat toetsing, promoties en andere ceremonies door kunnen gaan. Het uitgebreide programma is hier te vinden.

De RUG heeft vorig jaar 13,6 miljoen euro bespaard, meer dan de beoogde 13 miljoen. Dat is voor een groot deel te danken aan lagere energie-uitgaven (min 7 miljoen). Lagere huisvestingslasten door verkoop van panden waren goed voor bijna 2,5 miljoen en minder inhuur van externe consultants 2 miljoen. Er waren ook enkele tegenvallers, zoals salarisstijgingen die doorwerken in openstaande verlofdagen. Verder zijn de reis- en verblijfkosten onverminderd hoog. De RUG roept daarom op in 2025 minder te reizen en nog minder energie te verbruiken. Dit jaar hoopt de uni 21 miljoen te besparen.

RUG-onderzoekers Merel Keijzer en Charalampos Tsoumpas ontvangen beiden een Vici-beurs van maximaal 1,5 miljoen euro van de NWO. Met deze subsidie kunnen ze vijf jaar lang een onderzoekslijn ontwikkelen en een eigen onderzoeksgroep opzetten. Keijzer ontvangt de Vici-beurs voor de verbetering van zorg voor dementiepatiënten met een migratieachtergrond door het in kaart brengen van de taalbarrière. Ze kijkt vervolgens hoe een taalstrategie en thuistaaltherapie kunnen helpen. Het onderzoek van Tsoumpas richt zich op het verbeteren van PET/CT-scanners door de hoeveelheid straling die gebruikt wordt terug te dringen.

RUG-roboticaonderzoeker Raffaella Carloni is genomineerd voor de Klokhuis Wetenschapsprijs 2025. Ze ontwikkelt een bionisch onderbeen waarvan de onderdelen net zo werken als de spieren en botten in een echt been. Doel van de wetenschapsprijs is om kinderen van 9 tot 12 jaar kennis te laten maken met wetenschappelijk onderzoek. Aan de winnaar, die bekend wordt gemaakt tijdens het filmfestival InScience in Nijmegen, wordt een Klokhuis-aflevering gewijd. Stemmen op Carloni of een van de andere tien genomineerden kan tot en met 16 maart.                                   

De RUG hoort bij de honderd universiteiten die wereldwijd de beste reputatie hebben. In de Times Higher Education (THE) World University Reputation Rankings van 2025 bezet Groningen de 96e plek. De RUG moet vijf andere Nederlandse universiteiten voor laten gaan: Delft (40), de Universiteit van Amsterdam (52), Wageningen (61), Leiden (64) en Utrecht (67). Harvard University voert de lijst aan. Daarna komen MIT en Oxford.  De lijst is een andere dan de reguliere THE ranglijst. De ‘reputation ranking’ is gebaseerd op het ‘merk’ van een universiteit en minder op de prestaties. Groningen bezet in de reguliere ranglijst voor 2025 de 80e plaats. Oxford staat daar op nummer één.