Een lid van Vindicat brandmerkte eerstejaars. De dader is door de vereniging levenslang geschorst. Wie bepaalt die straffen? Rector Wibe Kaak van Vindicat legt uit.
De uit de hand gelopen skireis naar het Franse Risoul in maart zit nog vers in het geheugen en dan haalt Vindicat opnieuw het (landelijke) nieuws: tien eerstejaarsstudenten zijn tijdens een weekend weg gebrandmerkt door een ouderejaars.
Het uitje was georganiseerd door dispuut Tyr, buiten de vereniging om. Vindicat handelt snel: de dader wordt levenslang geschorst en het dispuut is officieel ontbonden. Het bestuur krijgt de complimenten voor het snelle en kordate optreden, van onder anderen de RUG en de burgemeester van Groningen.
Maar hoe bepaalt Vindicat welke straf er opgelegd wordt? En straft ze nu strenger dan voorheen?
‘Het klopt dat we nu ook kijken naar hoe leden zich gedragen buiten de sociëteit’, zegt Vindicatrector Wibe Kaak. ‘We controleren niet alle tweeduizend leden op ieder feestje dat ze organiseren, of iedere reis die ze boeken. Maar als ze de gedragsregels breken die wij binnen de vereniging hebben afgesproken en daarmee de naam Vindicat schaden, dan heeft dat consequenties.’
Die verandering is, zo zegt hij, al een paar jaar gaande. ‘We werken hier nu bijna tien jaar aan, sinds we openlijk hebben gezegd dat er een cultuurverandering moet komen.’ Dat zijn bestuur zich genoodzaakt ziet om straffen uit te delen voor incidenten die buiten de vereniging om gebeuren, is daar het resultaat van.
Statuten
De straffen bepaalt het bestuur niet op eigen houtje. ‘Dat gebeurde vroeger wel’, zegt Kaak. ‘Maar daar hebben we nu statuten voor die ook besproken zijn in een algemene ledenvergadering.’ Overtreed je een bepaalde gedragsregel? Dan staat daar een bijbehorende straf voor. ‘Bijvoorbeeld een schorsing tussen de x en y aantal maanden.’
De vereniging heeft een eigen ‘rechtsprekend orgaan’ dat bij ieder incident bepaalt welke straf opgelegd wordt. ‘Daar zitten vijftien tot twintig rechtenstudenten in. Als er een incident is, worden daar drie studenten uit gekozen die geen persoonlijke relatie hebben met de betrokkenen. Zij buigen zich dan over de zaak.’
Eigen onderzoek
Het bestuur geeft ze een verslag van het incident met bijgevoegd een voorstel voor een gepaste straf. ‘Die straf is gebaseerd op de statuten’, zegt Kaak. ‘Maar het rechtsprekend orgaan gaat dan eerst eigen onderzoek doen. Ze praten met de betrokkenen, soms ook met extra getuigen en vaak willen ze ook van ons als bestuur nog eens horen wat er is gebeurd.’
Vervolgens kijken de drie studenten naar de voorgestelde straf. ‘Die vergelijken ze ook met straffen die in het verleden zijn uitgedeeld’, zegt Kaak. Zo komt het voor dat het rechtsprekend orgaan zegt: jullie voorstel is te mild, want een paar jaar geleden kreeg een student een zwaardere straf. Dan wordt de straf opgehoogd. ‘Andersom gebeurt ook weleens, dat ze tegen ons zeggen dat we te streng zijn.’
Kaak benadrukt dat het ‘interne rechtssysteem’ slechts een onderdeel van de procedure is. ‘Dit is hoe we het binnenshuis afhandelen, maar we maken ook altijd extern meldingen van incidenten.’
Politie
Zo heeft het bestuur een contactpersoon bij de politie. ‘Daar heb ik regelmatig contact mee. Wij hebben ook afspraken over welke incidenten wel en niet bij de politie gemeld moeten worden.’
Als het iets strafbaars is, wordt het sowieso gemeld. Maar een vechtpartijtje op de kroeg aan de Grote Markt? Dan mogelijk niet. ‘De politie komt ook niet voor elke vechtpartij in de Poelestraat opdraven, daar hebben ze de capaciteit niet voor. En dat doen ze bij ons ook niet.’
Alle incidenten worden ook bij de RUG en de gemeente gemeld. ‘Daar melden we alles wat binnen de vereniging gebeurt. Ook als, bij wijze van, iemand van de trap glijdt, zijn achterhoofd stoot en daarvoor naar het ziekenhuis moet. Daar kunnen wij natuurlijk niets aan doen, maar dat melden we wel’, zegt de rector.