Podcast ‘Recht op Nieuws’ met emeritus hoogleraar Jan Brouwer

Joost Oomen (1990) is komend academisch jaar de gastschrijver van de Rijksuniversiteit Groningen. Oomen is dichter, schrijver, theatermaker en drummer. Hij was eerder huisdichter van de RUG en stadsdichter van Groningen. In 2011 won Oomen het Hendrik de Vriesstipendium voor nieuwe literatuur. Een deel van zijn werk is vertaald in het Italiaans, Spaans, Portugees en Roemeens. Zijn romans, reisverslagen en dichtbundels verschenen bij uitgeverij Querido. Ook schrijft hij columns voor het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant.

Hoogleraar microbiologie Arnold Driessen, verbonden aan de Faculty of Science and Engineering (FSE), is vrijdag benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij kreeg de onderscheiding op lintjesdag uitgereikt door de Groningse burgemeester Mirjam van ’t Veld. Driessen (66) is ook lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en van SAB Life Sciences Harbin Institute of Technology (China) en vicevoorzitter van de adviesraad Chemie van het Leven.

Meer dan vijfhonderd studenten en medewerkers ondertekenden een open brief waarin de universiteit wordt opgeroepen zichzelf minder afhankelijk te maken van Big Tech. Ze willen dat de universiteit een plan maakt om dat doel binnen drie jaar te bereiken.  De mogelijkheid tot ondertekenen sloot afgelopen woensdag met 503 handtekeningen. Ook de Young Academy Groningen heeft haar steun uitgesproken. ‘En er is contact met de UB, CIT, en de privacy officer, die voor deze beweging zijn’, zegt initiatiefnemer Oskar Gstrein. ‘Er lijkt brede steun te zijn voor de gedachte dat dit belangrijk is.’

De opleiding American studies houdt op dinsdag 20 mei een symposium over de Trump-regering. Gastsprekers zijn onder andere Debora van Nijnatten (hoogleraar aan Wilfrid Laurier University, Canada), die ingaat op de relatie tussen de VS en Canada. Ook present is fotograaf Nicola Moscelli. Hij bespreekt zijn boek Dead End, waarin hij het verleden en heden van de grens tussen de VS en Mexico verkent. Naast deze gasten komen ook experts aan het woord vanuit de onderwijs- en onderzoeksprogramma's van de opleiding American studies. Aanmelden voor het symposium kan hier.

Hoogleraar sterrenkunde Inga Kamp is per 1 april aangesteld als nieuwe directeur van het Groningse Kapteyn Instituut. Kamp is aangesteld voor de komende drie jaar en volgt hoogleraar astrofysica León Koopmans op. Dat meldt astronomie.nl. Kamp werkt sinds 2008 aan de RUG, eerst als universitair docent en sinds 2017 als hoogleraar. Ze onderzoekt stervorming, planeetvorming en de samenstelling van planeetvormende schrijven - de broedplaats voor nieuwe planeten. Door haar benoeming is Kamp automatisch bestuurslid van de Nederlandse onderzoekschool voor Astronomie (NOVA).

Hoogleraar actieve moleculaire systemen Nathalie Katsonis krijgt de Ammodo Science Award 2025. Katsonis krijgt de award en een geldbedrag van 350.000 euro voor haar onderzoek naar moleculen die gecoördineerd kunnen samenwerken. Door de samenwerking ontstaan materialen die bijvoorbeeld kunnen pulseren, oprollen, verstijven en exploderen, als moleculaire machines. Daardoor kunnen ze zich voortdurend blijven aanpassen. De materialen zijn in de toekomst bijvoorbeeld geschikt voor medische toepassingen, als vervanging voor staal en keramiek. De uitreiking is op 7 mei in het Rijksmuseum in Amsterdam.

De filmavond op 25 april met acteur Guy Pearce, georganiseerd door de studievereniging IK van kunstgeschiedenis en kunst, cultuur & media, was woensdag binnen twee minuten uitverkocht. Tijdens de avond wordt de roemruchte film Memento (uit 2000) vertoond, gevolgd door een live Q&A met hoofdrolspeler Pearce. Memento gaat over een man die lijdt aan geheugenverlies en met behulp van kaartjes, post-its, polaroidfoto's en tatoeages op zoek gaat naar de moordenaar van zijn vrouw. De film werd geregisseerd door Christopher Nolan, die later de blockbusters Oppenheimer, Interstellar en Inception maakte.

Van de internationals die tussen 2014 en 2018 in Groningen hun diploma haalden, was 22,1 procent na vijf jaar nog in Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van het Nuffic, de organisatie voor internationalisering in onderwijs.  Dat is iets lager dan het landelijk gemiddelde in die periode, 25,3 procent. De grootste groep blijvers komt uit Eindhoven (48,9 procent), gevolgd door Delft (38,7 procent) en Utrecht (36,3 procent). Groningse studenten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) blijven met 29,1 procent vaker dan EER-studenten (19,8 procent). Opvallend is verder dat maar 3,1 procent van alle studenten die in Nederland bleven, werkzaam is in de regio Groningen.

Robotica-hoogleraar Ming Cao krijgt een AiNed-groeifondssubsidie van 2,4 miljoen euro van de NWO. Met dit geld gaat hij de komende vijf jaar na welke obstakels er zijn bij het invoeren van kunstmatige intelligentie (AI) bij mkb-bedrijven in de technische industrie. Als dat namelijk niet sneller gaat dan nu, schaadt dat de Nederlandse concurrentiepositie en kan het Nederland afhankelijker maken van buitenlandse industrieën.  Cao (science and engineering) gaat met onderzoekers van rechten, medische wetenschappen en economie en bedrijfskunde bekijken welke ethische, juridische, sociale en economische uitdagingen er zijn. Ook werkt hij samen met de TU Twente, Tilburg University en dertien industriële partijen.

Twee vaantjes die astronaut en RUG-alumnus Wubbo Ockels meenam op zijn ruimtereis in de jaren tachtig zijn nu te zien in het Academiegebouw, bij de senaatskamer van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Op het ene is het logo van de RUG te zien, op het andere dat van de stad Groningen. De vaantjes hoorden bij de anderhalve kilo privébagage die elke astronaut mee de ruimte in mag nemen. Ze hebben 111 keer de aarde omcirkeld en een afstand van bijna vier miljoen kilometer afgelegd. Na de reis lagen ze opgeslagen in depots van de gemeente en de universiteit. Afgelopen vrijdag zijn ze naar aanleiding van Ockels’ postume 79ste verjaardag – hij overleed in 2014 – onthuld.

De RUG staat op plek 28 in de ranglijst voor de meest internationale universiteiten van Times Higher Education (THE). De plaats in de lijst is gebaseerd op de internationale reputatie, bepaald door wetenschappers naar de meest prestigieuze universiteit in hun werkveld te vragen. Ook het aantal internationale studenten en medewerkers en publicaties met minstens één internationale coauteur tellen mee. Vorig jaar stond de RUG op plek 33, en met de nieuwe notering staat de RUG nu boven instellingen als MIT (33) en Harvard (45). ‘Een terechte, welkome constatering in deze tijden van aangekondigde bezuinigingen’, stelt collegevoorzitter Jouke de Vries.

Al meer dan vierhonderd mensen schreven zich in voor de online cursus Gronings die begin maart werd gelanceerd door de RUG en het Centrum voor Groninger Taal en Cultuur.  De MOOC (Massive Open Online Course) duurt vier weken en geeft mensen de kans om in hun eigen tempo de basisbeginselen van het Gronings onder de knie te krijgen. Leuk detail: tijdens de lessen volgen we Enno en Iefke op een roadtrip door de provincie. De lessen hebben de vorm van video’s en WhatsAppgesprekken, die samen een romantische komedie vormen. Meedoen kan nog nog via www.groningsleren.nl

Op zaterdag 29 maart is er een gedeeltelijke zonsverduistering: bijna een kwart van het zonsoppervlak wordt bedekt. Het fenomeen begint (voor Groningen) om 11.20 uur, het maximum is om 12.13 uur en de verduistering is voorbij om 13.07 uur. Op verschillende plekken in de provincie staan telescopen opgesteld, waar sterrenkundigen van de RUG uitleg geven. Er zijn daar ook eclipsbrillen beschikbaar. In de stad zijn er twee: op het dak van Forum Groningen en bij eetcafé Zondag in het Noorderplantsoen. De laatste zonsverduistering in Nederland was op 25 oktober 2022 en was toen goed te zien in Noord-Nederland. Bij bewolkt weer op 29 maart moeten we wachten tot 12 augustus 2026.

Vanaf 19 maart tot en met 11 april is de Landleven, de straat die langs de Kapteynborg richting de sportvelden op de Zernike Campus loopt, afgesloten. Dit vanwege het aansluiten van een aantal RUG-gebouwen op het warmtenet op de campus. De looproutes tussen het Duisenberggebouw (FEB), de Kapteynborg en de Foodcourt zijn hierdoor minder goed bereikbaar. Er is een alternatieve rolstoelvriendelijke looproute via de vlonder naast de Duisenbergvijver. Daarlangs is ook de hoofdingang van de Kapteynborg te bereiken.

Het Rijksmuseum heeft een terracotta beeld ‘van uitzonderlijke kwaliteit’ aangekocht van Clara de neushoorn, gemaakt door de Groningse anatoom Petrus Camper.  Clara reisde in de achttiende eeuw door Europa en gold als een absolute superster. Ze is honderden keren afgebeeld. Ze werd in 1738 in huis genomen door de Groningse VOC-koopman Jan Albert Sichterman nadat jagers haar moeder hadden gedood en mocht vrij rondlopen in zijn huis in India. In 1740 werd ze verkocht en op transport gezet naar Nederland. Camper tekende haar en maakte een beeld van haar voor zijn onderzoek waarin hij de anatomie van mensen en dieren met elkaar vergeleek. 

Medewerkerscollectief Organize the RUG heeft het programma voor de onderwijsstaking op 18 maart bekend gemaakt. De dag begint om 7 uur met acties op verschillende locaties, waaronder Zernike, letteren, rechten en gedrags- en maatschappijwetenschappen. Daarna staat om 12.30 uur een gezamenlijke bijeenkomst met lunch op de Grote Markt gepland. Een uur later zijn daar verschillende sprekers, waarna van 14 tot 16 uur een stakingsmarkt plaatsvindt. Medewerkers hoeven geen toestemming te vragen om te staken. Wel vraagt het cvb om er rekening mee te houden dat toetsing, promoties en andere ceremonies door kunnen gaan. Het uitgebreide programma is hier te vinden.

De RUG heeft vorig jaar 13,6 miljoen euro bespaard, meer dan de beoogde 13 miljoen. Dat is voor een groot deel te danken aan lagere energie-uitgaven (min 7 miljoen). Lagere huisvestingslasten door verkoop van panden waren goed voor bijna 2,5 miljoen en minder inhuur van externe consultants 2 miljoen. Er waren ook enkele tegenvallers, zoals salarisstijgingen die doorwerken in openstaande verlofdagen. Verder zijn de reis- en verblijfkosten onverminderd hoog. De RUG roept daarom op in 2025 minder te reizen en nog minder energie te verbruiken. Dit jaar hoopt de uni 21 miljoen te besparen.