Opening
Opening
Vorige week was de opening van het academisch jaar. Ik mocht namens het personeel van onze universiteit fysiek aanwezig zijn. Normaal is het altijd even spannend om in het cortège te lopen: aan de zijkant van een RUG-toga zitten tierlantijntjes en die willen nogal eens verstrengeld raken in de tierlantijntjes van de toga van de hoogleraar naast jou.
Vanwege de coronamaatregelen liepen we dit keer allemaal achter elkaar, dus dat risico viel mooi weg. Om te voorkomen dat iemand een Grapperhausje deed – de pers keek mee – liepen we dus allemaal met wel 2 à 3 meter onderlinge afstand de Aula in.
Daar droeg minister Sigrid Kaag een mooie en inspirerende tekst voor. Wetenschap en goed onderwijs zijn belangrijk. Niet alleen om de grenzen van het weten te verleggen, maar ze beschermen ons tegen oorlog, honger en andere narigheden. Er moet dus meer geld naar toe, aldus Kaag. Partijen in bijna-verkiezingstijd zeggen sympathiekere zaken dan partijen met regeringsmacht.
Blijkbaar is de verkiezingstijd nog niet aangebroken bij de VVD, want oud-GMW-student Dennis Wiersma kwam met een proefballonnetje om studenten als ‘mystery guest’ bij colleges te laten infiltreren. Hij had namelijk geruchten gehoord dat de onderwijskwaliteit onder druk staat – no shit, Sherlock. Blijkbaar heb je Baudet niet nodig voor een meldpunt voor docenten. Een kliklijn als kwaliteitsverbeteringsinstrument, je moet het maar kunnen bedenken.
Er is helemaal niemand in het hoger onderwijs die beweert dat de kwaliteit van wat we noodgedwongen nu doen hetzelfde is als dat van het onderwijs waar we jarenlange ervaring mee hebben. Ook onze eigen minister erkent dat er dik een miljard meer nodig is (helaas blijft het bij woorden).
De rek was er al uit voordat de crisis begon: nog meer doen is geen optie
Sinds begin deze eeuw waait er een nieuwe politieke wind door onderwijsland: vijf kabinetten Balkenende, drie kabinetten Rutte. Universiteiten moesten krimpen en meer mensen moesten studeren. De student/staf-ratio is compleet uit balans. Steeds vollere collegezalen is iets dat juist nu niet kan.
De studiebeurs is omgezet in een leenstelsel waardoor steeds meer studenten thuis blijven wonen. Het gevolg is dat treinen en bussen overvol zitten met studenten, die vaak meer dan een uur onderweg zijn van huis naar opleiding. Ook niet coronaproof.
Alle noodgrepen die we door corona in het onderwijs moeten doen, zorgen voor extra werk en stress. Dat terwijl het personeel van de RUG al dagelijks tienduizend uur onbetaald overwerkt. De rek was er al uit voordat de crisis begon: nog meer doen is geen optie.
Alle huidige onderwijsproblemen worden regelmatig weggezet als een vervelend gevolg van de coronacrisis. Dat is onzin. De problemen komen door twee decennia afbreukbeleid uit Den Haag. De coronacrisis legt slechts pijnlijk bloot hoe weinig urgentie aan onderwijs en wetenschap is gegeven.
Voorlopig is er weinig zicht op verbetering. Corona is nog niet weg, D66 doet niet echt wat ze zeggen en de VVD staat in de peilingen op eenzame hoogte. En dan is er ook nog de bedreiging van de academische vrijheid door de populisten.
Als de hulp niet van buiten komt, moeten we het maar zelf doen. Ik had me de afgelopen weken veel werkdruk kunnen besparen door simpelweg alle mails van studenten met vragen die al in de syllabus beantwoord worden te negeren. Maar goed, zou ik dat gedaan hebben, dan hadden ze me gerapporteerd bij Wiersma. Wie een opening uit deze crisis weet, verdient de Nobelprijs.