Dirk-Jan Scheffers is behalve UKrant-columnist ook opleidingsdirecteur. En hij heeft geen flauw benul wat de kosten zijn van die opleiding.
SHOW ME THE MONEY! Als u niet meteen een jonge, schreeuwende Tom Cruise op het netvlies hebt, bent u waarschijnlijk flink jonger dan ik. Maar typ dit in Google en Cruise is de eerste die bovenkomt. Het filmfragment uit Jerry Maguire werd een meme voordat we het woord meme kenden.
Dezer dagen hangt boven vrijwel elk gesprek aan de universiteit – en niet alleen in Groningen – de schaduw van bezuinigingen. Het ging financieel al niet zo lekker en de door het kabinet aangekondigde bezuinigingen op het hoger onderwijs en de Wet internationalisering in balans (Wib) maken het er niet beter op.
Op verschillende plaatsen in het land worden zeer ingrijpende beslissingen genomen over het opheffen of combineren van opleidingen, onderzoeksgroepen en het veranderen van de onderwijstaal. In Groningen worden wij allen opgeroepen mee te denken over maatregelen waarmee we als universitaire gemeenschap geld kunnen besparen.
Op verschillende plaatsen worden ingrijpende beslissingen genomen
Toch is mijn ‘show me the money’ niet gericht aan de dovemansoren van onderwijsminister Eppo Bruins, maar aan onze eigen financieel verantwoordelijken. In de vier jaren die ik in de faculteits- en universiteitsraad heb gezeten, heb ik even zoveel facultaire en universitaire begrotingen voorbij zien komen.
Dat zijn documenten waar sommige zaken tot op detail zijn uitgewerkt – bijvoorbeeld wat het Diversity & Inclusion Office ons kost. Veel andere zaken (zoals wat een bepaalde opleiding of instituut kost dan wel opbrengt) zijn echter volledig onzichtbaar omdat ze eenvoudigweg niet als zodanig op de begroting staan. Vragen over de begroting werden altijd uiterst welwillend beantwoord door de financiële experts, maar de systematiek van begroten houdt dit soort belangrijke informatie uit het zicht.
Nu ik opleidingsdirecteur ben, weet ik bijvoorbeeld ook niet wat de totale kosten van mijn opleiding zijn, of hoe die zich verhouden tot andere opleidingen. Ik weet alleen hoeveel zakgeld (exploitatiebudget, voor excursies en zo) er is, en hoeveel geld er aan student-assistenten wordt uitgegeven.
Geld besparen blijft vaak beperkt tot het plukken van laaghangend fruit
Deze ondoorzichtigheid maakt dat het, zelfs voor tamelijk goed ingevoerde medewerkers, vrijwel onmogelijk is om de financiële consequenties van een bepaalde verandering te voorspellen, zoals het samenvoegen van opleidingen, of het schrappen van vakken.
Het meedenken over maatregelen om geld te besparen, blijft dan ook vaak beperkt tot het plukken van laaghangend fruit. Dat zeker geplukt moet worden – de ruim twee ton die wordt uitgespaard aan energie door de gebouwen te sluiten tijdens de kerst is een goed voorbeeld.
Maar in een periode van grote onzekerheid, zeker voor onze internationale medewerkers en studenten, zou het opheffen van het Diversity and Inclusion Office wel eens penny wise, pound foolish kunnen zijn. Omdat onze bestuurders niet worden verkozen, kunnen ze zich niet automatisch beroepen op het mandaat van de academische gemeenschap die zij besturen.
Dat maakt het extra noodzakelijk dat financiële beslissingen met grote gevolgen voor medewerkers, studenten en de samenleving waaraan de universiteit dienstbaar is, niet alleen binnenskamers uiterst zorgvuldig genomen moeten worden, maar ook daarbuiten zeer helder uitgelegd kunnen worden.
DIRK-JAN SCHEFFERS