De tentamens, ze zijn er weer. Koffie is dan je beste vriend: op een studiedag drink je al gauw een kop of zes. Maar is dat eigenlijk wel gezond? En hoe werkt cafeïne eigenlijk?
Door Joris Heijkant
Copyright foto https://coffeegeek.tv/

Hoe werkt cafeïne?

Cafeïne is goed voor de concentratie. In de hersenen bindt cafeïne zich aan adenosinereceptoren. Adenosine is een neurotransmitter die de slaap bevordert. Omdat cafeïne de plaats van adenosine inneemt, neemt je behoefte aan slaap af en kun je langer door. Klik op het plaatje om de moleculen te vergelijken!

Adenosine

Cafeïne

Daarnaast worden door cafeïne de neurotransmitters norepinephrine, dopamine en serotonine in de hersenen afgescheiden. Ook deze hebben een opwekkende functie: ze houden je wakker en zorgen voor die typische 'cafeïnerush'.

Goed voor je hart

Cafeïne bevordert dus de concentratie, maar is ook goed voor het hart. Volgens het Voedingscentrum hebben mensen die twee tot vier koppen per dag drinken, 10 procent minder kans op hart- en vaatziekten en beroertes. Deze positieve effecten gelden trouwens niet voor kinderen en zwangere vrouwen: zij kunnen koffie beter laten staan. Ongeboren baby's kunnen gestrest raken door het cafeïnegebruik van de moeder. Bij jonge kinderen kan het schadelijk zijn voor de groei van de hersenen.

Cafeïnebronnen

Koffie is waarschijnlijk je voornaamste bron van cafeïne. Maar het stofje zit in veel meer producten. Test je kennis hieronder:

Er zit cafeïne in een kop groene thee.

Klopt. Een kop thee bevat gemiddeld zo'n 30 milligram cafeïne. Alleen in kruidenthee zit geen cafeïne. Cafëine in thee wordt ook wel theïne genoemd, maar het is exact dezelfde stof.

Fout. Een kop thee bevat gemiddeld zo'n 30 milligram cafeïne. Alleen in kruidenthee zit geen cafeïne. Cafëine in thee wordt ook wel theïne genoemd, maar het is exact dezelfde stof.

Er zit cafeïne in chocolade.

Klopt. In cacaobonen zit net als in koffiebonen cafeïne. Een reep pure chocolade bevat gemiddeld zo'n 40 milligram cafeïne, het equivalent van een half kopje koffie. In melkchocolade zit minder: gemiddeld 20 milligram per reep.

Fout. In cacaobonen zit net als in koffiebonen cafeïne. Een reep pure chocolade bevat gemiddeld zo'n 40 milligram cafeïne, het equivalent van een half kopje koffie. In melkchocolade zit minder: gemiddeld 20 milligram per reep.

Er zit meer cafeïne in een blikje energiedrank dan in een kop filterkoffie.

Klopt. Een kop koffie bevat gemiddeld 85 milligram cafeïne. In een blikje energiedrank zit 80 milligram, minder dan veel mensen denken.

Fout. Een kop koffie bevat gemiddeld 85 milligram cafeïne. In een blikje energiedrank zit 80 milligram, minder dan veel mensen denken.

Cafeïnevrije koffie bevat cafeïne.

Klopt. Omdat het niet mogelijk is om alle cafëine uit een koffieboon te halen, blijft er altijd een klein beetje cafeïne over. Wel gaat het om slechts drie milligram per kop. Om hetzelfde effect te bereiken als bij een normale kop koffie, zou je dus bijna 30 koppen decaf moeten drinken.

Fout. Omdat het niet mogelijk is om alle cafëine uit een koffieboon te halen, blijft er altijd een klein beetje cafeïne over. Wel gaat het om slechts drie milligram per kop. Om hetzelfde effect te bereiken als bij een normale kop koffie, zou je dus bijna 30 koppen decaf moeten drinken.

Hoeveel is te veel?

Het effect van cafeïne is bij iedereen verschillend. De één stuitert al na een espresso, de ander moet minstens twee bakken koffie drinken om iets te merken. Je gevoeligheid voor cafeïne is voor een groot deel afhankelijk van je gewicht: zwaardere personen reageren over het algemeen minder sterk op koffie. Het verband tussen gewicht en maximale hoeveelheid cafeïne zit als volgt in elkaar:

Cafeïneconsumptie in Nederland

Volgens het Voedingscentrum is meer dan 400 milligram cafeïne per dag voor de gemiddelde volwassene te veel. Daar zitten veel Nederlanders ruim overheen; volwassenen krijgen gemiddeld 500 milligram per dag binnen. Vooral ouderen krijgen te veel cafeïne binnen:

Krijg jij te veel cafeïne binnen?

Als je te veel cafeïne binnenkrijgt, krijg je daar al snel last van: rusteloosheid, angstgevoelens, prikkelbaarheid, opwinding, spiertrillingen, slapeloosheid, hoofdpijn, misselijkheid en diarree. Benieuwd of jij te veel cafeïne binnenkrijgt? Bereken het hier!

Voordat we beginnen...





Je hebt geen gewicht ingevuld! Probeer het opnieuw.

Hoeveel koffie en thee drink je per dag?

Een kopje filterkoffie (125 ml)

Een espresso

Een kopje instantkoffie (125ml)

Een kopje cafeïnevrije koffie (125ml)

Een kop zwarte of groene thee (125ml)

Hoeveel van deze andere cafeïnehoudende drankjes drink je per dag?

Een glas cola (180ml)

Een glas ijsthee (180ml)

Een blikje energiedrank (250ml)

Een energieshot

Hoeveel van deze chocoladeproducten gebruik je per dag?

Een kop chocolademelk (180ml)

Een reep pure chocolade

Een reep melkchocolade

Resultaat

Je krijgt dagelijks milligram cafeïne binnen. Dat is

Info over jou
Volwassen?
Gewicht
Jouw maximale dosis cafeïne mg per dag
Product Aantal Totaal mg
Kop filterkoffie (125ml) - 85 mg
Espresso - 65 mg
Kop instantkoffie (125ml) - 60mg
Kop decaf koffie (125ml) - 3mg
Kop thee (125ml) - 30mg
Glas cola (180ml) - 18mg
Glas ijsthee (250ml) - 16mg
Blikje energiedrank (180ml) - 80mg
Energieshot - 80mg
Kop chocolademelk (180ml) - 4mg
Reep melkchocolade - 20mg
Reep pure chocolade - 40mg
Totaal