De delen van Nijenborgh 4 die niet nodig zijn voor de Feringa Building blijven definitief bestaan. De RUG wil ze gaan ‘transformeren’. De zoektocht naar een architect is inmiddels begonnen.
Dat de Faculty of Science of Engineering (FSE) ook na de oplevering van de Feringa Building ruimtegebrek zou hebben, was al heel lang duidelijk. Waar die extra ruimte vandaan moest komen, stond echter nog ter discussie. Nieuwbouw werd overwogen, maar een goede locatie in de buurt van de andere FSE-gebouwen is moeilijk te vinden. Bovendien is het een dure optie.
Aan het in stand houden van Nijenborgh 4 kleefden ook bezwaren. Het gebouw is inmiddels al bijna zestig jaar oud en kampt met problemen rondom asbest en gebrekkige isolatie.
Goedkoop en duurzaam
‘Vandaar dat we gekozen hebben voor een transformatie van Nijenborgh 4’, zegt Peter Timmerman, die voorzitter was van de werkgroep visie en strategie binnen het programma FSE Bouwt 2040. ‘We denken dat dit zowel de goedkoopste als de meest duurzame optie is.’
Hij is zich bewust van de financiële nood aan de universiteit, maar toch is investeren in de toekomst noodzakelijk, zegt hij. ‘De werkgroep ging over de vraag waar we willen staan in 2040 en wij geloven dat de toekomst voor de universiteit – ook de inkomsten – voor een belangrijk deel zit in samenwerking met de regio, met bedrijven, andere kennisinstellingen en onderzoekspartners.’
Het nieuwe Nijenborgh 4 moet daarom enerzijds ruimte bieden aan activiteiten die niet in de Feringa Building passen. ‘Denk aan de technische werkplaats voor het bouwen van instrumenten die nu ook al in Nijenborgh gevestigd is’, zegt Timmerman. ‘Dat alleen al gaat om duizend vierkante meter.’
Onderwijsfaciliteiten
Daarnaast keek de werkgroep naar de toekomst. De faculteit profileert zich immers steeds meer als een technische universiteit en gaat als zodanig ook deelnemen aan het Beethovenproject dat studenten moet opleiden voor de halfgeleiderindustrie. ‘Maar we hebben echt een tekort aan technische onderwijsfaciliteiten en er is ook veel meer staf op het gebied van engineering dan toen de Feringa Building werd gepland’, zegt Timmerman.
De faculteit heeft bijvoorbeeld hoge hallen nodig waarin engineers grote onderzoeksopstellingen en prototypes kunnen bouwen en aan makerspaces en innovatielabs voor studenten
Tot slot is er behoefte aan plekken waar onderzoeksallianties en beginnende start-ups gebaseerd op RUG-onderzoek onderdak kunnen vinden, waar samengewerkt kan worden met partijen uit het bedrijfsleven, of waar hybride onderzoeksgroepen kunnen worden opgezet, zoals dat nu ook al in Emmen gebeurt. ‘Denk bijvoorbeeld ook aan ruimtes met 3D-printers en voor prototyping.’
Flexibele aanpak
Timmerman benadrukt dat gezocht is naar een maximaal flexibele aanpak waarbij snel ingespeeld kan worden op veranderingen. Verder is het de bedoeling dat studenten en wetenschappers van andere faculteiten ook gebruik kunnen maken van het gebouw.
‘In fase één, waarbij gebouw 5113 wordt aangepakt, gaat het echt om de dingen die op de korte termijn nodig zijn op het gebied van met name onderwijs’, legt Timmerman uit. ‘Dat gaat om de behoefte van onszelf, maar ook van andere faculteiten op Zernike die meer onderwijsruimtes nodig hebben.’
De tweede fase, met ruimtes die meer gericht zijn op onderzoek, samenwerking en valorisatie, gaat meer over wat faculteit en universiteit in de toekomst nodig hebben. ‘De fasering heeft grote voordelen. Het geeft ons tijd om financiële bronnen te zoeken, maar ook om zorgvuldig uit te zoeken hoeveel ruimte er straks precies nodig is. Er beweegt immers van alles in de politiek.’
Ook moet het gebouw maximaal herconfigureerbaar en toekomstbestendig worden. ‘Zodat ruimtes die nu voor onderwijs worden gereserveerd in de toekomst ook voor iets anders gebruikt kunnen worden, of andersom’, zegt Timmerman.
Minder complex
Technische problemen, zoals die waar de Feringa Building nu mee kampt, worden niet verwacht. ‘Van het traject van de Feringa Building hebben we natuurlijk als faculteit veel geleerd, maar ook de Vastgoedorganisatie neemt z’n leerpunten mee’, zegt portefeuillehouder middelen Esther Marije Klop. ‘Maar de nieuwbouw van Nijenborgh 4 zal op technisch installatiegebied ook veel minder uitdagend zal zijn, en als gebouw minder groot en daarmee minder complex.’
De RUG zoekt een architect die beide fasen wil ontwerpen, zodat de plannen goed op elkaar aansluiten. De start van de verbouwing van gebouw 5113 zou in het derde kwartaal van 2026 moeten beginnen.