Hij komt op voor dit gebrek aan vrijheid, wetend dat hij het risico loopt dat hem het zwijgen wordt opgelegd of dat hij bedreigd en gearresteerd wordt. Abdou is naar Groningen gekomen via het project Shelter City: de gemeente en het University College Groningen (UCG) bieden hem een toevluchtsoord aan waar hij kan werken en studeren gedurende zijn verblijf in de stad.

Shelter City is een landelijk initiatief van Stichting Justice and Peace Nederland, een mensenrechtenorganisatie, met als doel het beschermen van voorvechters van de mensenrechten. Groningen en zeven andere steden, waaronder Den Haag en Amsterdam, verschaffen onderdak aan deze mensen van over de hele wereld. Ze worden bedreigd vanwege het werk wat ze doen.

Toen Abdou voor het eerst over Shelter City hoorde vond hij het een fascinerend idee. ‘Ik sta altijd onder grote druk. Dit was een manier om die druk te verlichten. Ik loop altijd het risico gearresteerd te worden. Soms word je dagen, weken of zelfs maanden vastgehouden en zie je je familie niet. Vaak mag je je advocaten niet spreken en weet je niet niet waarom je gearresteerd bent.’

Past Goed

Abdou zit sinds half april op het UCG, waar hij een kantoor heeft en een aantal colleges volgt. ‘Het UCG heeft me goed opgevangen. Tijdens mijn verblijf hier ben ik betrokken bij de dagelijkse gang van zaken op de universiteit, en volg ik de discussies tijdens hoorcolleges. Het is ook de bedoeling dat ik meedoe aan het sociale leven en dat ik zelf lezingen ga geven over mensenrechten in Afrika en in het algemeen’, aldus Abdou.

‘Het college wil niet alleen dingen goed doen, maar ook goede dingen doen’

Het UCG besloot mee te doen aan het Shelter City project omdat het personeel het een prachtig initiatief vond, en het paste goed bij de filosofie van het college. ‘Het college wil niet alleen dingen goed doen, maar ook goede dingen doen’, legt decaan Hans van Ees uit. Het liberal arts en wetenschapsprogramma wil mensen laten nadenken over wat het betekent om een goed leven te leiden, niet alleen voor jezelf maar ook voor anderen’, aldus de decaan.

De University Colleges in Maastricht en Middelburg en de Universiteit van Amsterdam  zijn ook betrokken bij het project. Ook zij bieden onderdak aan een activist. ‘We willen mensen de mogelijkheid geven zichzelf verder te onplooien  als onderdeel van dit programma, en ik ga ervan uit dat veel van deze mensenrechtenactivisten universitaire diploma’s hebben’, zegt Van Ees over de betrokkenheid van de universiteiten bij Shelter City.

Niet vanzelfsprekend

Niet alleen de mensenrechtenactivisten profiteren van deze samenwerking, ook voor de UCG is het nuttig. Van Ees: ‘We willen mondiale uitdagingen aangaan, we willen de mensenrechtenproblematiek aan de orde stellen en we willen studenten op een effectieve manier bewust maken van het gegeven dat alles wat we hier hebben niet vanzelfsprekend is.’ Van Ees denkt dat het Shelter City project kan bijdragen aan deze doelstellingen en de decaan hoopt dat hij Abdou zoveel mogelijk hierbij kan betrekken.

Abdou is ook enthousiast. Hij wil zijn verhaal graag delen. ‘Ik denk dat mijn aanwezigheid een kans is om het verhaal van Afrika, mijn land, te vertellen. Ik wil de Groningers informeren over hoe het er daadwerkelijk aan toe gaat in Afrika. Als iemand die het dagelijks leven in Afrika heeft meegemaakt kan ik praktijkervaring delen.’ Abdou hoopt dat hij de Groningers nieuwe inzichten kan geven waardoor ze Afrika beter kunnen begrijpen.

Toen hij bij het UCG aankwam viel hem meteen het enorme verschil tussen zijn thuisland en Nederland op. Dat werd voornamelijk veroorzaakt door de goede voorzieningen en de vrijheden die mensen hier genieten. En dus wil hij mensen ervan bewust maken dat hoe wij leven in Nederland, zeker niet de normaalste zaak van de wereld is.

‘Het beschermen van fundamentele vrijheden is een voortdurende strijd’
‘Ik wil graag de boodschap overbrengen dat we internationale solidariteit nodig hebben om mensenrechten en een menswaardig bestaan te stimuleren. Het beschermen van fundamentele vrijheden is een voortdurende strijd. De mensen in Nederland zouden dat wat ze hebben niet zo vanzelfsprekend moeten vinden, want het kan zo afgepakt worden. Deze les zit verankerd in onze geschiedenis en onze ervaringen.’

Begrip voor verschillen

Hij wil niet alleen anderen iets bijbrengen, Abdou hoopt zelf ook zoveel mogelijk te leren van zijn ervaringen in Groningen. ‘Ik steek heel veel op door deel uit te maken van het dagelijks leven. Ook leer ik bijvoorbeeld hoe ik sociale rechtvaardigheid, mensenrechten en duurzame ontwikkeling het best aan de man kan brengen. Er is hier veel respect voor de mensenrechten, en mensen hebben veel persoonlijke zekerheden en vrijheden. In mijn samenleving is dat wel anders. Ik probeer de factoren te doorgronden die het verschil uitmaken.’

Abdou wil tijdens zijn verblijf nieuwe indrukken opdoen om zijn werk beter uit te kunnen voeren. ‘Ik hoop meer ideeën te krijgen hoe ik in mijn thuisland met groepen en individuen in gesprek kan gaan, ze bewust kan maken van de mensenrechtenproblematiek en ze daarover te informeren.

Ik wil ze bijbrengen dat ze zelf beslissingen kunnen nemen en door actief te zijn een positieve verandering in onze maatschappij teweeg kunnen brengen. Ik wil dat mensen publieke instanties ter verantwoording kunnen roepen en dat ze informatie krijgen over hun eigen rechten en daar kracht uit putten. Dit is belangrijk, want de mensen in mijn land kennen hun eigen rechten niet.’

*Uit veiligheidsoverwegingen is Abdou een  gefingeerde naam. Zijn echte naam en land van oorsprong zijn bekend bij de redactie.

Foto: Temi Kogbe, Flickr.com