Alleen de fracties van de SP en PVV stemden tegen. Wel spraken de oppositiepartijen D66, Groen Links en CDA, samen met de SP hun zorgen uit over de gebrekkige mensenrechten in China, de academische vrijheid en de mogelijke bedreiging voor de kwaliteit van het onderwijs in Nederland, maar alles bij elkaar lijkt met de wetswijziging Yantai een stap dichterbij te komen.
Dan nu het goede nieuws: marxisme is niet verplicht!
Godzijdank. Wel zegt de wet op Chinese-Foreign cooperatively-run schools dat er cursussen over constitutie, wet, ethiek en Chinese geschiedenis moeten worden onderwezen. Maar gelukkig dus géén marxisme. Het kan niet anders of er moet een zucht van verlichting door de bestuurskamers van de RUG zijn gegaan toen ze dit goede nieuws vernamen.
Nou ja, goed nieuws, het is een beetje alsof je net aan boord stapt van een Boeing 747 met zichtbare gebreken (de linkervleugel hangt er maar wat slap bij, de kerosine lekt uit de tank) en alles in je roept: ‘Stap uit nu het nog kan!’ Maar dan verzekeren de stewardessen je dat alles goed komt, en bovendien: je hoeft de veiligheidsinstructies niet te lezen! Plettige leis*.
Maar wat is trouwens het probleem met het marxisme? Zou een beetje cursus op niveau niet juist een prima instrument kunnen zijn om studenten en medewerkers een kritische blik te geven op wat ervan komt als je rigide vasthoudt aan een bedenkelijke ideologie?
Zelf heb ik ook ooit een cursus marxisme gehad en daar heb ik wel wat van opgestoken. Nou ja, gehad; eerlijk gezegd heb ik de cursus zelf gegeven. Dat zit zo. Ik was in een ver verleden een tijdje lid van een politieke partij. Die partij grossierde destijds in fractieleden als Van der Lek en Van der Spek, dus er was nog plek voor een Van der Gek. Op hun verkiezingsaffiche prijkten een koe en een blote meid. Die laatste stond zo uitnodigend dat je als jongeman wel moest denken: die partij is mij op haar lijf geschreven. Ik maakte zelfs nog een beginnetje van een politieke carrière, want bij gebrek aan beter wist ik het in korte tijd tot voorzitter van de afdeling Zuidwest-Friesland te schoppen.
Het was gebruikelijk dat de partij ook zorgdroeg voor de politieke scholing van haar leden en omdat niemand zich geroepen voelde daarin het voortouw te nemen, nam ik, niet gehinderd door enige kennis, die rol maar op me. Aan de hand van het scholingsmateriaal moest ik mijn medeleden rudimentair inwijden in de filosofie van Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Marx en de dialectiek.
Van Hegel had ik nog nooit gehoord, maar Karl Marx meende ik te kennen als de auteur van de verhalen van Winnetou en Old Shatterhand: helden uit mijn kindertijd. Hoe ik mijn best ook deed om Das Kapital te zien als de antithese van klassiekers als De zwarte mustang of het aangrijpende De dood van Winnetou, het lukte me maar niet tot een synthese, onontbeerlijk voor het dialectische proces, te komen. Totdat ik erachter kwam dat Karl May en Karl Marx niet dezelfde persoon waren. Ik vermoed dat ik op die dag volwassen ben geworden.
Mijn politieke carrière was geen lang leven beschoren. De partij ging op in andere partijen en ik heb mijn lidmaatschap opgezegd. Ik heb er trouwens wel veel van geleerd, zij het voornamelijk dat politiek niets voor mij is.
Kortom, als de RUG straks naar Yantai gaat, moeten we ons juist sterk maken voor een stevige cursus marxisme. Kwaad zal het in ieder geval niet kunnen. Minder vertrouwen heb ik in de beoogde cursus ethiek (krijgen de studenten daarin onderwezen hoe je mensen ethisch verantwoord de mond kunt snoeren?) of de cursus Chinese geschiedenis (zal daarin de bloedige inval van China in Tibet uitgebreid worden behandeld?).
Maar ja, de verstandigste oplossing is nog steeds: ‘Stap uit nu het nog kan!’
*Onder eendrachtige druk van de redactie, de redactieraad en het universiteitsbestuur wil ik mijn oprechte excuses aanbieden en nadrukkelijk verklaren dat het niet mijn intentie is geweest de Volksrepubliek China en haar inwoners op enigerlei wijze voor het hoofd te stoten met deze even discutabele als slechte grap, dus: solly (ook hiervoor).