Maritiem archeoloog Van Popta ontrafelt en linkt scheepsrampen

Maritiem archeoloog Van Popta ontrafelt scheepsrampen

Maritiem archeoloog Yftinus van Popta ontrafelde het verhaal van twee scheepsrampen op de Zuiderzee in 1909 en wist die ook aan elkaar te linken. Dat had nog niemand eerder gedaan.
15 december om 11:51 uur.
Laatst gewijzigd op 15 december 2020
om 11:55 uur.
december 15 at 11:51 AM.
Last modified on december 15, 2020
at 11:55 AM.
Avatar photo

Door Rob Siebelink

15 december om 11:51 uur.
Laatst gewijzigd op 15 december 2020
om 11:55 uur.
Avatar photo

By Rob Siebelink

december 15 at 11:51 AM.
Last modified on december 15, 2020
at 11:55 AM.
Avatar photo

Rob Siebelink

Hoofdredacteur Volledig bio Editor-in-chief Full bio

Nog nooit lukte het om tegelijkertijd twee Zuiderzeewrakken te identificeren en ook de ondergang van beide schepen met elkaar te verbinden. Maritiem archeoloog Yftinus van Popta van de RUG deed het. Hij achterhaalde de gegevens van twee scheepswrakken en vond uit wat er gebeurde.

De provincie Flevoland is het grootste scheepskerkhof op land ter wereld. In tachtig jaar tijd zijn meer dan 450 wrakken – vaak incomplete houten constructies – in de voormalige zeebodem gevonden en onderzocht. Het blijft vaak gissen welke schepen het waren, waardoor ze zijn gezonken en wat er is gebeurd met de opvarenden.

Persoonlijk leed

‘Elk wrak staat voor een scheepsramp en persoonlijk leed,’ zegt Van Popta. ‘Maar die koppeling is vaak moeilijk te maken. Behalve als de naam van het schip kan worden achterhaald, wat helaas zelden gebeurt. Dan kun je gaan uitpluizen wat voor drama’s zich hebben afgespeeld op het rechtlijnige polderlandschap waar nu aardappelen en uien staan.’

In de jaren 40 van de vorige eeuw, tijdens de drooglegging van de Noordoostpolder, groeven arbeiders duizenden sloten en drainagegreppels om de bodem te ontwateren. In de buurt van Rutten, ten zuiden van Lemmer, werden toen twee scheepswrakken gevonden. Een daarvan droeg de naam Drie Gebroeders.

Van Popta heeft nu met moderne ruimtelijke en archeohistorische onderzoeksmethoden vastgesteld dat het eerste wrak, de in 1878 gebouwde tjalk, inderdaad de Drie Gebroeders was van schipper Sije Geerts van Dijk uit Lekkum.

Obstakel

Die voer samen met zijn vrouw Jantje van Dijk en zijn vier kinderen op 28 juni 1909 in alle vroegte op de Zuiderzee, toen zijn schip plotseling op een obstakel stootte en zonk. Toegesnelde vissers wisten de opvarenden van boord te halen, maar het schip viel niet te redden.

Al snel werd duidelijk dat de Drie Gebroeders op een ander schip was gestoten – het tweede wrak dat tientallen jaren later op dezelfde plek werd ontdekt. Ook dat verhaal heeft Van Popta weten te reconstrueren.

Het tweede schip blijkt nu De Hoop te zijn, van schipper Geert Dinkla uit Ten Post. De Hoop voer op maandag 19 april 1909 onder slecht weer vanuit Kampen naar Veendam. Aan boord waren Dinkla’s vrouw, zes kinderen en een knecht uit Kampen.

Zware golfslag

Ten zuiden van Lemmer kwam het schip door zware golfslag en rukwinden in de problemen. Schipper Dinkla sloeg overboord, maar wist zich vast te klampen aan een sloep, en zag hoe zijn schip en gezin door de zee werden verzwolgen. Pas weken later werden de lichamen van zijn vrouw, kinderen en knecht teruggevonden.

Het tragische nieuws bereikte zelfs koningin Wilhelmina, die met een telegram haar medeleven betuigde en persoonlijk voor financiële ondersteuning van Dinkla en de nabestaanden van de knecht zorgde.

Het Algemeen Handelsblad berichtte over de ramp met De Hoop. Bron: Delpher
Abonneer
Laat het weten als er

De spelregels voor reageren: blijf on topic, geen herhalingen, geen URLs, geen haatspraak en beledigingen. / The rules for commenting: stay on topic, don't repeat yourself, no URLs, no hate speech or insults.

guest

0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties