Zij geloven in astrologie
Het staat in de sterren geschreven
Door Mai Tenhunen
By Mai Tenhunen
Mai Tenhunen
‘Dus, wat is jouw sterrenbeeld?’ vroeg ze.
Het was een onschuldige poging om een gesprek op gang te brengen. Maar in plaats van een beleefd antwoord te geven, haalde de date van Emily Shoebridge Martin de schouders op en zei: ‘Daar geloof je toch hopelijk niet echt in?’
In astrologie, werd daarmee bedoeld. Sommige mensen vinden het lachwekkend om daar waarde aan te hechten, weet de 23-jarige Spaans-Ierse geschiedenisstudent, want ze heeft al vaak negatieve reacties gekregen. ‘Mensen doen er afwijzend en neerbuigend over en kijken op je neer’, zegt ze.
‘Dit was een eerste afspraakje. Ik wilde geen slechte indruk maken, dus na die reactie deed ik alsof ik er niet zoveel interesse in had’, herinnert Emily zich nog. Maar in werkelijkheid gelooft ze sterk in astrologie en opent ze regelmatig haar horoscoop-app. ‘Zeker een keer per week. Ik vind het geruststellend om te lezen. Ik gebruik de meldingen als een soort snelle check hoe het met me gaat.’
Met de app kan ze ook kijken hoe goed zij en haar vrienden matchen. ‘En als ik net met iemand ga daten vind ik het ook leuk om te zien of onze sterrenbeelden bij elkaar passen.’
Frivool en onnozel
‘Ik sta er over het algemeen vrij makkelijk in’, zegt ze. ‘Ik check de horoscopen, lees geboortehoroscopen en ik lees tarotkaarten. Ik vraag mensen graag naar hun sterrenbeeld als ik ze ontmoet, want ik geloof dat dat iets zegt over hun persoonlijkheid.’
Ik gebruik de horoscoop-app als een soort snelle check hoe het met me gaat
Volgens veel mensen is astrologie tijdverspilling. ‘Ze zien het als iets frivools en onnozels en denken dat het oppervlakkig is’, zegt Emily. ‘Maar daar ben ik het niet mee eens. Astrologie kan leuk zijn, je kunt er van leren en het kan een middel zijn voor zelfreflectie.’
En zelfs als je er niet in gelooft, is dat geen reden om er zo negatief over te doen en meteen je oordeel klaar te hebben, vindt ze. ‘Mensen die het direct afwijzen zitten fout. Astrologie is niet bedacht door mensen die gek wilden doen. Het bestaat al heel lang en dat geeft het bestaansrecht.’
Alle leeftijden
Emily is ook niet de enige. In West-Europa gelooft 20 tot 30 procent van de bevolking in zekere mate in astrologie. Dat is zelfs meer dan er praktiserende christenen zijn in hetzelfde gebied. ‘En het gaat om alle leeftijden’, zegt hoogleraar godsdienstwetenschap Kocku von Stuckrad.
De 25-jarige student kunst, cultuur en media Alexandra Vasilescu uit Roemenië valt ook onder die statistiek. ‘De persoonlijkheidskenmerken van elk sterrenbeeld vind ik het interessantste, daar geloof ik het sterkste in’, legt ze uit. ‘Ik lees er heel veel over; het algoritme haalt die artikelen denk ik omhoog.’ Desondanks denkt ze dat het internet je maar zoveel wijzer kan maken. ‘Ik wil mijn horoscoop echt laten lezen; ik geloof niet zomaar in een TikTok-video die zegt dat ik woensdag geld ga verliezen.’
En dan is er nog Inés Lu (23), die arts, policy and cultural entrepreneurship studeert. In Taiwan, waar ze vandaan komt, is astrologie een heel normale interesse, die van generatie op generatie overgaat. Ze volgt een kalender die gemaakt wordt door een Taiwanese astrologiedocent op de voet, en houdt in de gaten wat die voorspelt voor haar vrienden. ‘Ik maak er een foto van als er iets staat als “let op in het verkeer vandaag” en stuur die naar ze. Het is een extra manier om contact te onderhouden met mijn vrienden, zeker nu ik niet in Taiwan ben.’
Astrologie is voor haar ook een manier om diepere banden te vormen met mensen. ‘Als ik iemands geboortehoroscoop lees, leer ik ze beter kennen, heb ik gemerkt’, zegt Inés.
Misvattingen
Het verbaast haar hoe vaak astrologie in de westerse samenleving gereduceerd wordt tot zonnetekens – de sterrenbeelden. ‘In Taiwan zijn mensen zich bewust van hun ascendant, maanteken en de beweging van de planeten en verschillende huizen. Ze hebben een breder begrip van astrologie. Als mensen denken dat astrologie uitsluitend gebaseerd is op twaalf kenmerken, krijg je misvattingen’, zegt ze. ‘Daarom denken mensen dat het stom is. Ze begrijpen het verkeerd.’
Als ik iemands geboortehoroscoop lees, leer ik ze beter kennen
Astrologie is inderdaad meer dan alleen eenvoudige voorspellingen over twaalf sterrenbeelden, bevestigt Von Stuckrad. ‘De meeste mensen die een hekel hebben aan astrologie, hebben geen idee waar het over gaat. Hoe meer ze erover weten, hoe meer ze zich er vaak in kunnen vinden’, zegt hij.
Astrologie bestond 4000 jaar geleden al in de tijd van het Babylonische Rijk en heeft door de geschiedenis heen telkens een andere betekenis gehad voor mensen, legt hij uit. ‘Het was in feite overal en het is nooit verdwenen.’
Betekenisgeving
Er zijn honderden soorten astrologie met verschillende niveaus van complexiteit. ‘Het is een gelaagd kennissysteem met veel nuances. Wat ze allemaal gemeen hebben, is het idee dat alles deel uitmaakt van kosmische ritmes en dat deze basisritmes kunnen worden afgelezen en geïnterpreteerd aan de hand van de sterren.’
Maar voor veel mensen staat astrologie recht tegenover het wetenschappelijk denken. Zijn wetenschap en astrologie niet onverenigbaar? ‘Dat hangt af van wat je wetenschap noemt’, stelt Von Stuckrad. De moderne, reductionistische manier van wetenschappelijk denken is een veel recentere uitvinding dan astrologie, zegt hij. ‘Astrologie is niet irrationeel, het is een andere vorm van rationaliteit.’
De aantrekkingskracht van astrologie zit hem vooral in ‘betekenisgeving’, zegt hij. ‘Het heeft te maken met zelfverwezenlijking, met de wens om je eigen leven in grotere structuren te plaatsen.’ Maar noem astrologie geen ‘surrogaatreligie’, want hoewel het kenmerken deelt met moderne religies, bestaat het al langer en is het een op zichzelf staand iets.
Introspectie
Emily, Alexandra en Inés zijn het daar helemaal mee eens. ‘Het voelt voor mij als een soort troost dat je een bepaald lot hebt. Hoe erg je het ook verkloot, er staat iets in de sterren voor je’, zegt Alexandra. ‘Dat klinkt voor mij veel fijner dan dat we helemaal alleen zijn in het universum en dat er niets voor je is.’
Astrologie is niet irrationeel, het is een andere vorm van rationaliteit
‘Astrologie is een goede manier om jezelf te kunnen begrijpen en om vraagtekens te zetten bij sommige van je eigenschappen’, vult Emily aan. Als ze een slechte dag heeft, is astrologie voor haar een middel voor introspectie.
Toch laten alle drie de studenten ruimte voor twijfel. ‘Het is zeker niet allemaal accuraat’, zegt Emily. ‘Ik zou niet alles wat ik doe erop baseren.’
Alexandra vraagt zich half grappend af: ‘Er zijn zoveel Leeuwen, hoe is het mogelijk dat we allemaal vandaag een slechte dag zouden hebben?’ Maar ze heeft een manier gevonden om met die vraag om te gaan. ‘Dit is hoe ik het zie: als de sterren en de maan zo sterk zijn dat ze invloed hebben op de oceaan, hoe arrogant zou het dan zijn om te zeggen dat ze ons nooit zouden kunnen beïnvloeden? Is het zo gek om te denken dat ze dan ook een effect kunnen hebben op ons eenvoudige mensen?
Geen vervanging
Voor geen van hen is astrologie een vervanging voor wetenschap, en ze vinden ook niet dat die twee elkaar uitsluiten. ‘Ik ken wetenschappers die in astrologie geloven; ik denk niet dat het een kwestie is van het een of het ander’, zegt Emily.
‘Mensen hebben verschillende overtuigingen; dat moet je respecteren. Ze geloven andere dingen dan jij of misschien helemaal nergens in – ik vind het allemaal prima’, zegt Inés.
Alexandra vindt dat astrologie vaak onterechte kritiek krijgt. ‘Mensen doen graag alsof astrologie belachelijk is. Maar hoezo is het raarder dan te denken dat er een vent in de lucht woont? Uiteindelijk zijn het allemaal manieren om betekenis te geven aan het leven en de wereld.’
Beste Nathan.
Top dat je het aandurft je eigen naam te gebruiken. Sociale media hebben ons veel gebracht maar als het aantal bedreigingen, pesterijen en sexting-praktijken ziet langskomen op het nieuws besef je dat het niet alleen maar goede zaken zijn.
1- Met de quote ‘If you talk you cannot listen’ doelde ik niet op de lengte van een tekst. Over de rol van religie in onze samenleving kan genoeg gezegd worden. Daar ben je zo nog niet over uitgepraat. Dus de lengte lijkt me redelijk.
Ik doelde met die quote eigenlijk op onze houding, de westerling jegens andere culturen en volkeren die we onderworpen hebben, en dan met name de moderne versie; zendings- en missionariswerk in, met name de Derde Wereld. Dat moet toch echt wel het toppunt culturele arrogantie zijn. (ik vond de serie ‘Ondersteboven van de Amerika’s’ op NPO onlangs wel veelzeggend in deze).
Daarom nogmaals; ‘Spiritualiteit en religie, alhoewel ze met elkaar te maken hebben zijn ze twee heel verschillende dingen. Spiritualiteit kan prima bestaan zonder religie, maar anderom beslist niet. Vandaar dat alle wereldreligies beweren een claim op Dé waarheid te hebben’.
Wij komen daar en zijn zo overtuigd van ons gelijk en hebben de kop zo gek van ons geloof dat we niets anders meer kunnen zien en menen ‘Dé waarheid’ te moeten brengen. Zo’n houding kun je enkel volhouden als je totaal geen zelfreflectie meer over hebt.
Deze mensen en culturen hebben hun eigen wijze en tradities om hun spiritualiteit te beleven en die gaan soms duizenden jaren terug en zijn soms op veel punten heel wat fijnzinniger dan die van ons. Daar kunnen wij nog een hoop van leren. Dat is echter alleen mogelijk als je ophoudt met het rondschreeuwen van je eigen waarheid en je openstelt en bereidt ben te luisteren.
Wat voor goeds zendingswerk oplevert zien we momenteel in bijvoorbeeld Oeganda. De anti-homowetten die onlangs aangescherpt zijn, zijn o.a. het resultaat van allerlei, voornamelijk Amerikaanse maar ook Europese evangelische prive-organisaties die daar al vele decennia de bevolking op lopen te ‘stoken’. Ziedaar de ware mentaliteit van dit soort lieden als eenmaal vrij spel krijgen. Veel van de dingen die zij beweren zouden ons hier de slappe lach doen geven. Maar in die landen, waar het onderwijs en emancipatie toch van een andere orde is als die van ons geloven mensen dat, met alle gevolgen van dien. Mensen worden daar op gruwelijke wijze vervolgd en vemoord. Dit soort zendelingen horen in Nederland in een TBS-kliniek achter de tralies te zitten en niet een land waar je de wet naar je hand kan zetten en met van alles weg kan komen zoals kinderen misbruiken zolang je maar een flinke zak geld meeneemt. Een mentaliteit waar ik echt niet van opkijk.
Paus Johannes beweerde in de jaren negentig dat het HIV-virus door de poriën van een condoom kan glippen, iets dat bewezen onzin is en ons hier op de lachspieren werkt. Alle voorbehoedsmiddelen zijn volgens het Vaticaan uit den boze. Het criminele zit hem in het feit dat het Vaticaan weet dat ze dit in Afrika wel geloven. En in Afrika bestaan al lang complot-theoriën waarin men de blanke man er van verdenkt dat ze de Afrikanen liever willen uitroeien. Het wantrouwen is begrijpelijk na vier eeuwen slavernij en kolonialisme. Het resultaat is dat de bevolking er ongebreideld groeit, er een demografische ramp ontstaat is waarbij hongersnood op hongersnood volgt en het continent volledig uitgewoond wordt. Maar nog erger, de mensen worden dodelijk ziek omdat ze geen condoom meer willen of durven gebruiken. De winst voor het Vaticaan? Er komen miljoenen nieuwe zieltjes bij. Nodig,want de Islam en de Chinezen zitten ook op hun aandeel te wachten. Dat het voor de Afrikanen een complete ramp betekent waar heel veel mensen op een heel akelige manier doodgaan is dan helaas maar een offer dat dan maar gebracht moet worden op de weg naar Gods koninkrijk. Kortom; het doel heiligt de middelen. Dit zijn criminelen van wereldformaat.
2- Persoonlijk denk ik dat het ‘een karikatuur van religie te maken’ wel meevalt. Sterker nog; ‘reality is stranger than fiction’ en de werkelijkheid is over het algemeen nog veel onbeschaamder. Iedere keer als ik mij weer verdiep in geschiedenis of een documentaire volg sla ik weer stijl achterover van de grofheid en het geweld waarmee de Christendom en andere religies tekeer zijn gegaan. In Nederland hebben we daar gelukkig weinig last meer van in vergelijking met de Middeleeuwen, maar de indoctrinatie en het gewend zijn ‘het gelijk automatisch aan je kant te hebben’ en dat daarom ‘het doel de middelen heiligt’.
3- Nogmaals terugkomend op de karikatuur; Het aantal boeken in de Bijbel zijn soms op de meest vreemde wijze er in gekomen of er als een soort koehandel uit geknikkerd, soms zelfs op aandringen van vrouwen van Romeinse Keizers.
Waar de moderne Bijbel tegenwoordig 66 boeken bevat heeft de Katholieke versie er 73, de King James Bible er 80 en de Ethiopische er 81.
De Ethiopiers hebben bijvoorbeeld nog het boek van Henoch in de verzameling opgenomen daar waar er voor ons is besloten door derden dat wij dit niet mochten lezen.
Op de details kan jij me ongetwijfeld nog veel corrigeren en vertellen, en ik zal er hier en daar vast wel ergens naast zitten, maar op die details zit ik toch niet meer op te wachten.
Want waar om gaat; het punt is namelijk dat er een beeld ontstaat waarbij je je mag afvragen wat je nog eigenlijk aan het lezen bent en wat je eigenlijk nog gelooft. In ieder geval datgene waarvan men wil dat jij het gelooft. Hoe kunnen mensen dan nog denken dat hun geloof de enige ware is en Dé Waarheid vertegenwoordigd? Welke waarheid?
Religies hebben als zodanig altijd als prima gefunctioneerd als ‘expansie-tools’ d.w.z. een middel om de bevolking te mobiliseren als je weer eens een oorlogje wilde beginnen en andermans land wilde inpikken. Vergelijk in deze bijvoorbeeld de expansie van de Islam in Noord-Afrika en de Berberse regio’s in de middeleeuwen of de Saxon-wars door Karel de Grote (niet voor niets bijgenaamd de ‘Slachter van de Saksen’) vanaf 771 AD nadat hij een deal met de Paus had gesloten. Je valt een gebied binnen (bijv. Cortéz), vernietigd hun artefacten, zet er een kerk bovenop, en sluit hun manuscripten in de kelders van het Vaticaan op zodat de rest van de werld ook niet beter weet over deze stakkers, neemt mensen hun spirituele identiteit af en geeft ze een, op maat gemaakte nieuwe identiteit voor terug. Vandaar dat het Christendom in de eerste eeuwen onder Romeinse invloed zo sterk de nadruk is komen te liggen op ‘Gehoorzaamheid’ en ‘Volgzaamheid’. Na de ineenstorting van het westelijke Romeinse rijk heeft het Vaticaan die rol snel op zich genomen en zo het ontstane machtsvacuum opgevuld waarbij de Paus de titel ‘Plaatsvervanger van J.C. op Aarde’kreeg. Wat een giller zeg!
Maar goed. Generaties door de eeuwen heen zijn als de schakels van een ketting. Als je daar een of twee schakels aan kennis tussen uit weet te halen op straffe van de brandstapel dan heb je effectief de mensen compleet afhankelijk gemaakt van jouw instituties. Iets dat o.a. in noordwest-Europa gebeurde waar het kruidenleer betrof. Als je nu ziek werd moest je naar een klooster want monniken waren nog de enigen die kruiden mochten verzamelen en mensen behandelen. Niet vreemd dat het kruis een symbool van de geneeskunst is geworden (The Real Middle-Earth – interessant boek in deze).
In Engeland was de kerk een stuk toleranter en daardoor weten we nog veel details over de middeleeuwen. Omdat het een eiland was met hoge kliffen kon je niet zomaar je legers de grens over sturen en het innmemen en kon het Vaticaan niet voortduren haar wil afdwingen (zoals ze dat bijv. bij Konig Harald van Denmarken deden 950 AD – Jellingsteen). De Spanjaarden hebben het geprobeerd jegens Engeland met hun Armada dat finaal mislukt is waardoor de Anglicaanse kerk, niet langer gebonden aan het Roomse gezag haar gang kon gaan sinds Queen Elizabeth.
4- Ik geloof je graag als je zegt dat ‘als er een studie is waar een breed scala aan disciplines geleerd wordt, dan is het wel theologie’. Maar het argument werkt ook andersom. Je gaat echt niet snel theologie studeren als je zelf niet gelovig bent. En sorry dat ik het zeg, maar dan loop je toch weer snel tegen die bias aan die de waardevrijheid van wetenschappelijk onderzoek in de weg kan staan.
Dat gezegd zijnde is mijn inziens geen enkele atheïst echt atheïstisch. Of je het nu leuk vindt of niet. We zijn allemaal opgegroeid in een samenleving die doortrokken is van het Christendom en religie. Het zit overal in, zelfs in onze grondwet. Het heeft ons waardenstels en onze Cognitie gevormd vanaf je eerste levensjaren, het filter waarmee je naar dingen kijkt. Zelfs al probeer je dit je hele leven uit te bannen, dat lukt je gewoon niet. Vele eeuwen van indoctinatie raak je niet zomaar kwijt.
Het is net als met klassieke muziek. Veel mensen zeggen; Ik houdt niet van klassiek! Maar welk popliedje je ook opnoemt van Lionel Richie tot Metallica, allemaal terug te voeren op de standaard-Cadenzen van componisten als Mozart, Bach, Pachebel etc.
Zolang je je maar bewust bent van deze bias, dan kan je er rekening mee houden en dat is het enige houvast dat je hebt in dit proces.
Voor wie het nog niet door had; mij reactie was vooral gericht aan Theoloog- en de Filosoof-student maar ook richting als die andere commentaren. Met name van deze Filisofie-student had ik wel wat meer vuur- en denk-werk verwacht. En waarom gebruik jullie toch deze rare pseudoniemen? Je mag hier in het Academische hier toch vrijelijk met open vizier zeggen wat je denkt? Van die astrologen heb niets te vrezen en de overige academici en studenten zijn het toch wel met je eens!
Wat dat betreft hebben deze astrologie-aanhangers wel die ‘guts’ want als je ziet hoe scherp de kritiek op hen is… Maar toch durven zij dit aan zonder zich van pseudoniemen te bedienen. Daar heb ik dan wel weer respect voor.
Zij durven in ieder geval tegen de stroom in te zwemmen, een kwaliteit die je als wetenschapper beslist je eigen moet maken, dus wat dat betreft 10 punten verdiend!
Dit is voor velen natuurlijk makkelijk prijsschieten op een paar van die aanhangers maar het is inderdaad ook vooral ‘makkelijk’ en ontaard snel in ‘Bashen’. Een serieus wetenschapper onwaardig zou ik zeggen en iets waarvan men zich verre zou moeten houden. Dat er geen empirisch bewijs voor Astrologie weten we nu allemaal wel een keer.
NB zoals eerder genoemd; Ook Newton hield zich vooral bezig met Alchemie, Astrologie en het zoeken naar geheime codes in de Bijbel. Zijn ‘Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica’was voor hem waarschijnlijk een zijdelings project, maar gaf ons daarmee de wereld!
Hoe kan je nu kritisch zijn op Astrologie en tegelijkertijd het opnemen voor Religie? Het zijn rationeel gezien twee zijden van dezelfde munt. Dit is mijn inziens van twee walletjes willen eten. Volgens empirische merites heeft Religie dan even weinig bestaansrecht als Astrologie.
Het gaat hier niet om waarheidsvinding maar geloof. Punt!
Een beetje consequent zijn A.U.B! Dat miljarden mensen een bepaalde religie aanhangen maakt het niet meer waar of meer waardevol dan iets anders dat aangehangen wordt. Dit is een kwestie van “A Zillion flies can’t be wrong; Eat Sh*t!”. Brrr… Geef mij dan toch maar een patatje.
De een kan spruitjes lekker vinden, maar de ander vies. Dat zijn enkel meningen. Dat zegt mij niets! Just give me the facts! Wat zeggen de cijfers? Als we nu eens gezamelijk vast kunnen stellen dat spruitjes groen zijn dan hebben we het tenmiste ergens over. Dat jij gelooft dat ze lekker zijn doet dan niet terzake!
Iedereen mag natuurlijk geloven wat hij/zij wil. Maar als iemand in kabouters gelooft verwacht van mij niet dat ik daarin mee ga. En verwacht dan ook niet dat ik dan geen K*tkabouter meer mag zeggen of de Woensdagrust moet heiligen omdat anderen zich in een rare gedachtenkronkel gewurmd hebben.
Aan de andere kant is de huidige wetenschap mijn inziens, nadat het o.a. via de Babyloniërs, de Grieken en de Arabieren ontwikkeld en doorgeven is, voornamelijk in het Christelijke Westen qua mentaliteit toch besmet met diezelfde monotheïstische zendingsmissie, namelijk; ‘Er is maar een God en ik ben een jaloers God en duld geen afgoden in mijn aangezicht’, naar; ‘Er is maar een waarheid en dat is de ultime waarheid en niets dan de waarheid. Maar elke wetenschapper weet diep in zijn hart dat de waarheid complex is. als was het een diamant die vele vlakken kent en dat de uitkomst afhankelijk is van de benadering en vraagstelling (met Schrödinges’Cat-principe waarbij dit tot in zijn ultime consequentie doorgetrokken is).
Zeg niet; ‘Ik heb de waarheid gevonden’ maar liever ‘Ik heb een waarheid gevonden’ (Khalil Gibran). Wie voortduren praat kan niet tegelijkertijd luisteren! ‘Iemand die alles voortdurend beter meent te weten krijgt al spoedig geen goede raad meer’ (I Tjing).
Andere culturen, bijvoorbeeld in het Oosten, China hadden een hele andere benadering om tot hun kennis te komen. Goed, wetenschap zoals die bij ons is daar nooit goed van de grond gekomen. Maar daarom is hun kennis nog niet waardeloos. Wij hebben de boekdrukkunst en het buskruit aan hen te danken, ook niet onbelangrijk!
Bij ons worden ook heel veel disciplines wetenschap genoemd die dat strict genomen echt niet zijn, bijvoorbeeld Economie of Theologie. Met name bij de Neo-Liberale stroming afkomstig van Milton F*cking Friedman en zijn Chicago boys wordt hun zienswijze door onze politici op handen gedragen en als waarheid vereert als was het een religie (ook door Groen Links, slechts een of twee partijen pleiten voor een echte radicale verandering van ons gehele systeem zoals eerder voorgesteld door de Club van Rome 1972). Als de economische werkelijkheid zich niet gedraagt naar het ‘ideaalbeeld’ zoals de theorie dat voorschrijft dan pas je werkelijkheid aan met allerlei maatregelen. Maar dan heb je het niet meer over wetenschap maar per definitie over een ‘ideologie’. Vervolgens leer je dan ook nog eens die ene specifieke stroming of scholen en universiteiten als was het de enige overgebleven waarheid. De Empirische cyclus doet niet terzake kennelijk. Theologie bestaat als vakgebied enkel bij de gratie van meningen van velen, zoals Creationisme als vakgebied bestaat in de V.S. omdat dat betalende ouders dat graag onderwezen zien aan hun kinderen, en niet omdat er enige mate van waarheid in schuilt.
Daarom kan ik vol overtuiging hier verkondigen; ‘Ik geloof in Brian! Brian is mijn verlosser!’.
Ik ben blij voor je dat je eventjes dat allemaal van je hart hebt kunnen krijgen, volgens mij heb je sterke gevoelens bij de verwikkeling van wetenschap en religie. Die mogen er zeker zijn. Jammer dat je niet van je eigen lessen kunt leren. Om uit je eigen reactie te quoten: “Wie voortduren praat kan niet tegelijkertijd luisteren! ‘Iemand die alles voortdurend beter meent te weten krijgt al spoedig geen goede raad meer’ (I Tjing)”. Je hebt veel gepraat. En goede punten aangeleverd. Maar volgens mij heb je nog geen enkel moment de tijd genomen om te luisteren naar iedereen die jij bekritiseerd en terugbrengt tot een karikatuur van waar ze voor staan. Dat is erg jammer, en draagt niet bij aan een vruchtbaar gesprek. Je doet nu precies datgene waar Filosofie-student en ik kritiek op hadden richting dit artikel. Nergens hebben wij kritiek gehad op Astrologie, enkel op de manier hoe zij zichzelf neer wouden zetten tegenover (traditioneel westerse invullingen van) monotheïstische religies. Daarnaast denk ik, als ik je comment zo lees, dat je je nog nooit in Theologie überhaupt hebt verdiept. Ik ben van mening dat je er meer waardering voor kunt krijgen als je gewoon een keer langs komt op een meeloop- of open dag van de faculteit. Wees welkom!
Ik ontken niet dat er mensen zijn met serieus religieus trauma, en natuurlijk zijn er een heleboel dingen misgegaan in religieuze instituties, nu en vroeger. Maar dat doet niet af aan de waarde- danwel toevoeging van theologie in het academisch debat. Als er een studie is waar een breed scala aan disciplines geleerd wordt, dan is het wel theologie. En juist die interdisciplinaire insteek kan volgens mij van enorme waarde zijn in een wetenschappelijk klimaat dat steeds meer afgebakend en afgekaderd onderzoek doet.
Ik zie dat je je hebt verdiept in verschillende vormen van religiekritiek en westers-dominante discourses in de wetenschap. Supertof dat je dat doet, dat meen ik! Maar wil je een onderwerp echt goed begrijpen, dan dien je ook eerst de andere kant te willen leren begrijpen. Hoe kun je iets bekritiseren zonder dat je oprecht weet waar het voor staat en in wat voor verschillende vormen het voorkomt? Een karikatuur bekritiseren kan iedereen. Stap af van die stereotyperingen van religie, net als dat ik probeerde te betogen richting de geïnterviewde mensen in dit artikel, en ga eens oprecht een luisterend gesprek aan. Probeer de ander te begrijpen. Stel daarna pas kritische vragen. Als ze echt overtuigd zijn van hun levensinvulling, zullen ze je met alle liefde proberen antwoord te geven.
En de reden dat ik onder dit pseudoniem schreef, is omdat ik het internet een beetje ken, en ik het liefst zo min mogelijk mijn naam achterlaat op plekken als dat niet nodig is. Maar speciaal voor jou,
Met hartelijke groeten,
Nathan
Toch jammer dat ze niet ook een sterrenkundige om commentaar hebben gevraagd. Nu heb je een artikel vol zweverige onzin en geen nuance van de andere kant van het verhaal…
Maarja, wat verwacht je dan ook van de ukrant
Een collega amateur astronoom merkte het volgende op:
“There are people whose sleeping patterns are profoundly influenced by the phases of the moon. Such people are astrophotographers”
Anders dan dat, ben ik me niet bewust van aangetoonde oorzakelijke verbanden tussen sterrenhemel en persoonlijkheid danwel humeur
Wat me altijd opvalt in de astrologie is dat ik, geboren in eind januari, gelabeld ben met het sterrenbeeld Waterman, terwijl de zon absoluut niet in dat sterrenbeeld stond toen ik geboren werd. Was ik een paar duizend jaar geleden op die datum geboren, dan was dat wel het geval geweest. Door precessie van de equinoxen zijn de tekens zoals astrologen die gebruiken verschoven ten opzichte van de sterrenbeelden aan de hemel. Dit suggereert dat seizoen, niet sterrenhemel van invloed is ALS er al een meetbaar verband kan worden aangetoond. Het staat mensen vrij om in astrologie (van iedere soort, want er zijn allerlei culturele verschillen) te geloven, maar tot er duidelijk, wetenschappelijk bewijs wordt geleverd dat er verband is tussen sterrenhemel en persoonlijkheid is het niet meer of minder dan een geloof.
Toch altijd fijn dat een groep die vraagt om serieus genomen te worden het nodig vindt om religie omlaag te trappen. Eerst uitleggen dat er heel veel nuance in astrologie te vinden is en vervolgens monotheïstische godsdiensten afschilderen als ‘geloven dat er een vent in de lucht woont’. Heel genuanceerd, super, top! Ik zou graag de dialoog aangaan met mensen die in astrologie geloven (en met iedereen trouwens), maar dan moet er wel een wederzijds respect zijn. Jammer ook dat de ukrant dit lekker dik aanstipt door niet alleen die quote in de webpagina zoekterm op te nemen (volgens mij buiten clicks genereren volledig onnodig), maar ook nog eens door feitelijke onjuistheden te verwerken in het artikel. “In West-Europa gelooft 20 tot 30 procent van de bevolking in zekere mate in astrologie. Dat is zelfs meer dan er praktiserende christenen zijn in hetzelfde gebied.” Ik ben heel benieuwd waar de ukrant haar data op dat gebied vandaan haalt, maar het percentage christenen in West-Europa ligt aanzienlijk hoger dan dat, waarbij ik wil opmerken dat het label ‘praktiserend’ heel erg vaag is, sinds dat voor verschillende mensen verschillende dingen betekent.
Buiten dat, interessant artikel met veelzeggende quotes. Roept veel vragen bij me op waarover ik in gesprek met ze zou willen gaan, dus wat dat betreft goed gedaan ukrant!
Perfect omschreven.
Ik zie hier een vraag om genuanceerd begrepen willen worden, maar uiteindelijk niet meer uitleg dan “het laat me goed voelen” en een karakterisering als een “andere vorm van rationaliteit” – wat dat dan ook moge zijn.
Ondertussen wordt religie nog even snel weg geserveerd als van dezelfde (maar impliciet toch een beetje onnozelere) status als astrologie, omdat het ook om betekenis scheppen in het eigen leven zou draaien en geloven in “een vent in de lucht” óók vergezocht is.
Al met al een slappe hap. Het was interessant geweest om een wat kritischer dialoog te zien ontvouwen, bijvoorbeeld door mensen met verschillende levensvisies om tafel te zetten. Nu blijft het allemaal nogal nietszeggend.
Goede observatie inderdaad, ik had die impliciete afservering van religie nog niet zo specifiek opgemerkt, maar inderdaad! Jammer inderdaad dat het artikel het bij een eenzijdige en individuele ervaringsbeschrijving houdt en dat er geen ruimte is voor die kritische dialoog.
Wellicht interessant voor een vervolg-artikel, @Ukrant.
Ja hoor! Daar heb je ze weer. De religieuzen die bij het minste weerwoord de martelaar en gebeten hond gaan uithangen. Een formule die tweeduizend jaar prima heeft gewerkt, tot nu toe. ‘Respect voor elkanders overtuiging’ roepen ze dan. Maar dat houdt snel op zodra ze het gevoel hebben ergens in de meerderheid te zijn of met kinderen in contact komen; Dan vragen ze je niets meer en komt de indoctrienatie-machine met volle toeren op gang.
Wat fijn dat we in een van de meest ontkerkelijkte landen ter wereld wonen! Dan kan o.a. het christendom teruggebracht worden tot proporties waarin je het weer op zijn oorspronkelijke waarde kan schatten, namelijk; een uit de hand gelopen sekte waarbij een verzameling boeken gevolgd wordt (de Bijbel) die al dan niet op persoonlijke voorkeur is samengesteld van bijvoorbeeld vrouwen van Romeinse Keizers, hun concubines of op macht beluste sinterklazen die al snel doorhadden dat bepaalde boodschappen hun machtspositie wel eens zou kunnen ondermijnen.
Monthy Python’s film ‘Life of Brian’ hoewel humoristich bedoeld schetst een toch tamelijk historisch accuraat beeld van hoe het er rond het begin van de jaartelling aan toe ging in het toenmalige Palestina; Het wemelde er van de rare sektes en zelfverklaarde meesters en messiassen. De Romeinen hoewel vaak wreed en nietsonziend brachten toch de nodige beschaving, uitvindingen en mate van modernisme naar die regio
Hoe dan ook; hier een volgt een kort stukje uit een mailwisseling die ik had met gelovigen die zich met Aliens bezighouden;
…I’ve been raised Calvinistic and I hated everything about it since my earliest childhood. It was very easy to point out where it doesn’t make any sense. I found very early on in life that it clouds the mind and restricts free thinking in every possible way. It’s like throwing sand in a machine. It gets everywhere and grinds the process down.
This getting “everywhere” is logical since religion tries to encompass every aspect of life in order to bind people to their institutions (with the “hook” of Guilt [sin] and Fear [death & damnation]) otherwise without a solid base, without the masses you simply have no power.
There’s a big difference between Spirituality and Religion. Spirituality can exist perfectly without Religion, but not the other way around. Religion cannot exist without Spirituality.
That’s why every big monotheistic world-religion claims they represent the “real” truth and are the only way towards Spirituality and Enlightenment and are damning another religions (as they are competitors) up to the point of sending their believers on mass into wars, be it holy wars or against another so-called “antichrist” nation, only proving we are not yet really civilized.
Religion does not like people thinking for themselves, nor people being too clever and becoming too educated in science, finding out stuff and drawing new conclusions for themselves and questioning the rusty, old antique teachings. It likes them to be obedient and not question the motives of their clergy. Thus it is not surprising that science and religion are on a uneasy footing to say the least.
Religion always felt like a mental straightjacket to me and I tried to stay away from it as far as I could.
And there is an increasing body of people worldwide out there who feel the same way. If you payed attention when the program “Through the Wormhole” (season 5, episode 8 whether aliens possibly worship God too?) was being broadcasted you’d have seen a global increasing trend towards Atheism, or at least a non-affiliation towards religion.
That being said, science does not explain everything and is all too often about repeating safe, known facts and there is plenty of “fringe areas” that need further exploration. It has to be a living, dynamic discipline. Not static!
Even the great Isaac Newton, so important for the development of Physics was deeply religious and heavily involved in Alchemy, Astrology and searching for secret codes in the Old Testament.
Furthermore sociological and psychological research keeps pointing out that people with a religious upbringing or who have some kind of faith in their life feel a deeper meaning towards life, values, society and humankind and are often more resilient in times of hardship. Nevertheless they can become depressed too, commit suicide too and religion can be emotional restrictive making it harder to express your feelings and making things worse in the long run.
Overall the these religious, New-Testamentic values trickled down into a beautiful form of Humanism not seen very often before in history. It is kind of unique.
“Keep the good and get rid of the bad”. Do away with the old dogmas of yesteryear and the prophets of eons ago. They were telling things about their time. They’ve become obsolete. “Let go of the Past” I say.
We need new prophets who can tell things about our time and bring some clarity into the chaos around us giving people ‘Hope’ and a ‘Sense of Direction’ in these troubled times instead of instilling fear and fairytales into them, instead of suppressing them with the burden of ‘Guilt and Fear‘.
When I, as a youngster from an average white family saw Martin Luther King on television and heard him speak and utter his famous words “I have a Dream” I was instantly on fire. I knew instantly that he was the “real deal”. No reverend or elder ever had that effect on me. On the contrary: I thought, and still think they are all “creeps”….
ik zou best willen aannemen er mogelijk een fysieke invloed is van de zon en dat daardoor mensen die in de koude winter geboren worden misschien net een beetje anders zijn dan mensen die in de zomer geboren worden, maar dan zouden de mensen op het zuidelijk halfrond een andere horoscoop moeten krijgen, maar dat is niet het geval. Dus de mogelijk fysieke invloed van de zon kan al uitgesloten worden. Astrologen stellen vaak dat de invloed van planeten en zon niet fysiek van aard is, maar symbolisch. Het is interessant om op te merken dat de ephemeris-tabel gecorrigeerd is voor de lichtsnelheid, een fysisch fenomeen. Dit werpt vragen op over de aard van deze invloed… symbolisch, maar het gaat met de snelheid van het licht.
Ik zie in het verhaal nog steeds mechanistische verklaringen: maan en sterren zouden invloed op ons hebben, onder andere afhankelijk van het sterrenbeeld waaronder men geboren is. In die zin zijn ook zij, die in het Westen in Astrologie geloven, kinderen van Descartes: cogito sum, het ik en de wereld buiten ons. In die zin is de astrologie in het Westen een poging tot iets dat lijkt op natuurkunde. Naar mijn idee, volgens de regels van het wetenschappelijke spel, een rationeel moeilijk verdedigbaar spel. Het staat natuurlijk een ieder vrij zich wel te voelen bij dit spel. Dus, astrologie wil zich bewust binnen het rationaliteitsparadigma vigerend in de natuurwetenschappen bewegen, zoals ook de homeopathie . Maar binnen dit kader kan ik beide niet anders dan als mislukt zien.
Opletten in het verkeer is altijd verstandig. Haar ouders zullen blij zijn dit te lezen. Fijn. Om empirisch bewijs vragen heeft weinig zin, vrees ik, want de uitspraken die “af te leiden” zijn uit astrologie zijn dermate flexibel dat het heel lastig is ze te falsifiëren. Sommige (zelfverklaard) wetenschappelijke disciplines hebben daar ook last van, dus wat dat betreft is kritiek formuleren op astrologie een goede oefening voor studenten in wetenschappelijk denken.
Vrij oppervlakkig artikel, de volgende zin vat het goed samen: ‘Astrologie is niet irrationeel, het is een andere vorm van rationaliteit.’
Dit voelt als een “alternative facts” uitspraak. Beetje kort door de bocht, maar astrologie is iets wat deze mensen een prettig gevoel geeft en dat is fijn voor hen. Uiteindelijk blijft het wel een vorm van pseudowetenschap. Mocht iemand nog goede studies over astrologie hebben, dan houd ik mij aanbevolen, maar enig empirisch bewijs lijkt te ontbreken.
Nou ja, in dit tijdperk van online shaming en haatmail is het in elk geval dapper om openlijk voor deze overtuigingen uit te komen. Ik zou dat vandaag de dag niet meer aandurven, en ik hoop dat Emily, Alexandra en Inés weten waar ze aan begonnen zijn.
Afgezien daarvan was er m.i. wel wat ruimte geweest om (respectvol) kritisch door te vragen, bijvoorbeeld over de vraag naar empirische ondersteuning (of het gebrek daaraan) voor astrologische persoonsbeschrijvingen (Barnum effect) of voorspellingen. Hebben Emily, Alexandra en Inés daar ooit kennis van genomen (vast wel), hoe verenigen ze dat soort bevindingen met hun idee over niet-tegenstrijdigheid van astrologie en wetenschap, enzovoorts.
Ik sluit me aan bij de reactie van Eric en zou zeer geïnteresseerd zijn in een respectvolle dialoog met deze studenten hierover!