Xtc is heel normaal
De UK enquêteerde 700 studenten over hun drugsgebruik. Alcohol kwam op één. Xtc op een vierde plek.
Opvallend is dat verenigingsleden ruim dubbel zoveel xtc gebruiken als ‘gewone’ studenten.
Xtc wordt bijna altijd in groepen gebruikt. En vrijwel alleen op festivals en dancefeesten.
Xtc is minder gevaarlijk dan alcohol. Bovendien, wie xtc gebruikt, drinkt minder en dat is ‘gezondheidswinst’.
Toch is ook xtc niet zonder risico. De pillen bevatten tegenwoordig erg veel van de werkzame stof MDMA. Studenten zijn zich daar maar zelden van bewust.
Leestijd: 7 min. (1440 wrdn)
Het taboe leek er een beetje vanaf, van de xtc. Maar toen overleed er een feestganger tijdens het Amsterdam Dance Event en ineens had iedereen het er weer over. De Telegraaf sprak van een ‘pillengeneratie’ die het gevaar negeert, Youp van ’t Hek noemde danceliefhebbers ‘idioten’. Hoe zit het met die zogenoemde ‘pillengeneratie’ van ‘idioten’ in universitair Groningen?
De UK ondervroeg zevenhonderd Groningse RUG-studenten over hun drugsgebruik. Wat gebruiken ze? Hoe vaak? Waarom wel en niet? En testen ze hun xtc eigenlijk?
Groepsdruk
Wat meteen opvalt: er is geen enkele drug van de lijst van verboden middelen die níet minstens één keer gebruikt is door een van de ondervraagden. Zelfs heroïne en crack worden aangekruist door twee studenten.
Dat de meest gebruikte drug alcohol is (94 procent), gevolgd door hasj en wiet (66 procent) is niet verbazingwekkend. Wel dat lachgas meer voorkomt dan xtc (36 tegen 28 procent). Paddo’s nemen met 15 procent een vijfde plaats in. En studenten die lid zijn van een vereniging gebruiken veel vaker xtc dan niet-leden: 46 procent tegen 22 procent.
Opvallend?
Rob Otten, preventiefunctionaris bij de Verslavingszorg Noord-Nederland, is niet heel verbaasd. Hij denkt dat er sowieso meer drugs wordt gebruikt onder leden van studentenverenigingen. ‘In een gemeenschap ligt de groepsdruk vaak hoger’, zegt hij. Bovendien: de meeste studenten gebruiken niet heel veel xtc. ‘De meesten gaan er redelijk zorgvuldig mee om.’
Euforische verhalen
Teun, een 23-jarig lid van een grote studentenvereniging, is zo’n ‘verenigingsgebruiker’. Hij begon met het slikken van pillen via zijn jaarclub, een clubgenoot deed het wel vaker. Eén voor één gingen andere clubgenoten het ook proberen. Teun vond het eerst niet zo boeiend, maar werd na een tijdje toch nieuwsgierig door alle euforische verhalen. Hij besloot zijn eerste pil te nemen. ‘Best wel spannend natuurlijk. Een uur later was alles en iedereen en feesten en drugs en mijn vrienden en de wereld echt he-le-maal geweldig. Op dat moment dacht ik echt: waarom doen we dit niet altijd.’
Zoals het met Teun ging, gebeurt het vaker. 96 procent van alle studenten die pillen slikken, kent anderen die hetzelfde doen. De xtc komt negen van de tien keer via vrienden bij de gebruikers.
Dat komt omdat pillen goedkoop zijn: rond de vier of vijf euro per stuk. ‘Een dealer komt dus niet langs voor drie pillen, alleen voor grotere hoeveelheden’, vertelt letterenstudente Anna.
Anna kan het weten, want ze draait al aardig wat jaartjes mee in de scene. Ze herkent haar universitaire medegebruikers meteen. ‘Het is zo obvious als ze daar hard staan te gaan met hun klapperende kaken, flesjes water en ballenhaar’, lacht ze.
Drugsgebruik in Amsterdam en Rotterdam
Twee keer eerder werd onderzoek gedaan naar het gebruik van xtc onder studenten: in Amsterdam en in Rotterdam.
Het Amsterdamse universiteitsblad Folia ondervroeg 544 studenten van zowel de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Tweederde van de Amsterdamse studenten zou wel eens xtc gebruiken, volgens dit onderzoek.
Uit een online enquête van universiteitsblad Credo uit Rotterdam bleek dat dertig procent van de 365 ondervraagde wo-studenten wel eens xtc had gebruikt.
Kanttekeningen: de enquêtes waren online en niet elke faculteit was proportioneel vertegenwoordigd.
Tussendealer
Zelf was ze wel eens ‘tussendealer’. Ze kocht voor Oud en Nieuw honderdtwintig pillen – ‘je stapt in de auto, geeft het geld, krijgt de zak met pillen en stapt weer uit’ – die ze vervolgens weer doorverkocht aan vrienden.
Niet heel problematisch, vindt ze. Studenten zijn volgens haar weloverwogen gebruikers. Ze gebruiken alléén xtc en alléén op festivals. ‘Daarna zijn ze twee dagen kapot, maar dat is de moeite waard voor hen.’
Het beeld dat ze schetst, klopt met dat wat de enquête laat zien. Groningse studenten gebruiken xtc, omdat het leuk is, hen een fijn gevoel geeft, om meer te genieten van een feestje en uit nieuwsgierigheid. Slechts een enkeling zegt te hebben gebruikt onder groepsdruk of om zorgen te vergeten. Maar grootverbruikers zijn de studenten niet. Slechts zestien procent slikt vaker dan eens in de drie maanden een pilletje. En dat doen ze bij voorkeur op festivals en dancefeesten. En daarvan zijn er nu eenmaal heel veel in Groningen.
Handeltje
Toch zijn er ook studenten die wel degelijk grote hoeveelheden pillen verwerken. Internationale studente Joy bijvoorbeeld, was al bekend met harddrugs voor ze naar Groningen kwam. Eenmaal hier leerde ze al snel de mensen kennen die haar goedkoop pillen aanboden – tussen de anderhalf en tweeëneenhalve euro per pil. ‘In Groningen verkocht ik die dan voor vijf euro, maar over de grens kreeg ik er al snel tien tot twintig euro voor.’
Hoewel ze nu in de horeca werkt, betaalde ze een jaar geleden nog haar huur en voedsel van opbrengsten uit haar handeltje. ‘Het is moeilijk voor internationale studenten om een baan te krijgen’, verklaart ze nuchter.
Wat is xtc?
Xtc is een partydrug. Je neemt het in de vorm van een pil die tussen de drie en vijf euro kost. De werkzame substantie is 3,4-methyleendioxymethamfetamine, beter bekend als MDMA. Gebruikers ervaren geen lichamelijke verslaving en de psychische verslavende werking is minder dan bij cocaïne of speed.
Kleur, vorm of logo zegt niets over de dosering – soms bevatten de pillen ook andere stoffen dan MDMA. Sinds 1988 staat MDMA op Lijst 1 (harddrugs) van de Nederlandse Opiumwet.
Na het slikken van (een deel van) de pil duurt het ongeveer twintig minuten tot een uurtje tot de MDMA begint te werken en serotonine en, in mindere mate, dopamine vrijkomen in de hersenen. Gebruikers voelen zich ontspannen, zweverig, emotioneel, warm, zorgeloos en soms ook seksueel opgewonden. De waarneming verandert en kleuren worden intenser, net als de beleving van muziek en de drang om te dansen.
Lichamelijke effecten zijn de verhoging van de hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur, knarsetanden en een droge mond. Soms treedt er misselijkheid op.
Na het uitwerken van xtc kunnen gebruikers zich moe voelen. Een dag of enkele dagen later kan ook een gevoel van neerslachtigheid optreden door de geslonken serotoninevoorraad, ook wel bekend als de dinsdagdip.
Grootste gevaar is niet overdosering, maar oververhitting en uitdroging door stijging van de lichaamstemperatuur. Goed drinken en niet te lang dansen, dus. Over de langetermijnconsequenties van xtc is minder bekend. Verstoringen van het kortetermijngeheugen worden genoemd in onderzoeken.
Bron: Jellinek, Drugs Info Team, VNN.
Trots
Bovendien kan een student beter xtc gebruiken, dan alcohol, vindt Joy. Pillenslikkers zijn vrolijk en vechten niet. ‘De uitsmijters gooien er tijdens een technofeestje nooit iemand uit voor een gevecht, eigenlijk alleen voor druggerelateerde zaken.’
Zelfs preventiefunctionaris Otten is het met haar eens. Weliswaar blijkt uit de enquête dat er redelijk wat xtc rondgaat onder universitaire studenten, maar je kunt dat ook zien als winst, zegt hij.
Want hoewel meer dan de helft van de studenten aangeeft alcohol te gebruiken in combinatie met xtc, denkt Otten dat het steeds om weinig alcohol gaat: een of twee biertjes, waar ze anders misschien tien of vijftien zouden drinken. En de schade van alcohol is nu eenmaal vele malen groter dan die van xtc, lsd of paddo’s. ‘Qua gezondheid winnen we zo wel wat’, zegt hij.
Nieuw gevaar
Al wil hij daarmee zeker niet zeggen dat xtc risicoloos is. De laatste jaren steekt namelijk een nieuw gevaar de kop op. Het gaat niet meer om het feit dat de werkzame MDMA wordt versneden met goedkopere en gevaarlijker stoffen. Maar om de puurheid van de pillen.
Hoe dat zit?
Gebruikers voelen zich het lekkerst met 1,0 tot 1,5 milligram MDMA per kilo lichaamsgewicht, weet Otten. Dus moet iemand die vijfenzeventig kilo is of lichter niet meer dan zo’n 100 milligram MDMA per pil gebruiken. Maar wie weet hoeveel MDMA er in zijn pil zit? En zelfs als studenten dat weten, hebben de meesten geen idee hoeveel MDMA ‘veel’ is.
De laatste jaren komen pillen met bijna 150 milligram werkzame stof regelmatig voor, terwijl 46 procent van de studenten niet weet of een dosering van 130 milligram MDMA normaal is of niet. ‘Dus deze pillen zullen dan ook zonder meer door deze groep geslikt worden, helaas’, zegt Otten.
Drugs testen
Laat je drugs testen, zegt hij. Elke donderdagmiddag kan dat aan de Leonard Springerlaan: cocaïne, speed of xtc – het kan allemaal. Het kost je geen cent en het resultaat krijg je een week later. Maar op dit moment maakt maar 12 procent van de studenten van die gelegenheid gebruik.
Toch is hij blij dat niemand aangeeft wekelijks xtc te slikken: dat betekent dat studenten er niet afhankelijk van zijn. Of zoals Anna het verwoordt: ‘studenten gebruiken xtc omdat ze een mini-vakantie op een festival willen’.
Meer weten? Download dan de complete enquête Harddrugsgebruik onder RUG-studenten(pdf).