Xandra won goud in Beijing
‘Alles opzij gezet voor de Spelen’
Door Thijs Fens
By Thijs Fens
‘Niet normaal’ was het, zegt ze. ‘De spanning die tijdens de race door mijn lichaam gierde. Echt niet normaal. Ik weet nog goed dat ik op een gegeven moment dacht: we gaan dit winnen. En meteen daarna: nee, daar mag ik niet over nadenken. Het is gewoon zo spannend.’
Het is drie weken geleden dat de ploeg van student life science and technology Xandra Velzeboer (20) tijdens de shorttrackfinale als eerste over de finishlijn kwam tijdens de Olympische Spelen in Beijing. En niet zomaar. Het was een van haar manoeuvres die de winst mogelijk maakte. ‘Ik kwam naar voren en dacht: jullie komen er niet meer langs. We waren topfavoriet voor de gouden medaille, dus dat leverde best wat druk op. Dat het uiteindelijk zo uitpakte is geweldig. We zouden ook niet tevreden zijn als het een andere kleur medaille was geweest.’
Gehuldigd
Toch besefte ze niet echt wat er was gebeurd, toen ploeggenoot Suzanne Schulting als eerste over de finish kwam. ‘Het kwam eigenlijk pas die dag erna toen we gehuldigd werden. Dan realiseer je je dat de Olympische Spelen echt iets anders zijn dan elk ander toernooi. De hele entourage, Medal Plaza, het dorp, de lengte van het toernooi. Het is echt iets wat je als sporter mee wil maken.’
Ik wist direct dat onze race heel clean was
‘Het moment dat we met z’n vieren direct na de gouden race in elkaars armen vlogen. Zó blij en euforisch. Echt geweldig’, blikt ze terug. Tijdens een shorttrackwedstrijd gebeurt er van alles: er wordt ingehaald, geduwd en ook vaak gevallen. Na een wedstrijd wordt vaak dan ook eerst bekeken of alles volgens de regels is gegaan. ‘Maar ik wist eigenlijk direct dat onze race heel clean was. Dat maakt het nog mooier: we hoefden niet in spanning af te wachten.’
Velzeboer begon in september 2019 met haar studie aan de RUG, net voor de pandemie uitbrak dus. Maar voor haar pakte corona eigenlijk best goed uit. Trainen – zes dagen per week, twee keer per dag – en studeren was immers moeilijk te combineren. ‘Dan had ik ’s middags al gestudeerd en dan ging ik na het trainen weer studeren. Dat was eigenlijk geen gezonde verhouding.’
Maar nu was alles thuis en online. ‘Dat heb ik zeker gemerkt. Ik hoefde niet meer fysiek aanwezig te zijn en dat scheelde enorm veel tijd.’
Vader
Het shorttracktalent van Velzeboer, die tijdens de Spelen op de individuele 1000 meter ook nog de B-finale won, komt niet van een vreemde, want zowel haar vader als haar twee tantes hebben met die sport meegedaan aan de Olympische Spelen. ‘Het is heel bijzonder om na dertig jaar in hun voetsporen te treden. En het is natuurlijk ook fijn dat ik met hen kan praten over hoe zo’n toernooi in z’n werk gaat.’
Stel je voor dat ik vlak voor vertrek positief zou testen
Toen ze eindelijk haar ticket naar Beijing in haar zak had, was ze voornamelijk bang dat corona roet in het eten zou gooien. Ze zag zo weinig mogelijk mensen en naarmate de Spelen naderden, werden dat er alleen maar nog minder. ‘Stel je voor dat ik vlak voor vertrek positief zou testen. Ik werkte er al zo lang naartoe!’
Een week voor vertrek, ging ze, net als de andere Olympiërs, thuis in isolatie. ‘Dat was wel heftig. Je zit daar in je eentje, in de hoop dat je een paar dagen daarvoor toch niet besmet bent geraakt.’ Eenmaal aangekomen in Beijing bleef de spanning. ‘We moesten ons elke dag laten testen en dagelijks een vragenlijst over onze gezondheid aanleveren.’
Pas na een paar dagen voelde Velzeboer zich wat veiliger. ‘Toen kon niemand nog door het thuisfront besmet zijn geraakt. De bubbel was zo dicht. Je kon het dorp ook helemaal niet uit, dus voor mijn gevoel was het toen ook niet echt meer mogelijk om corona te krijgen. Dat was een hele opluchting, want je denkt er constant over na. Wat als?’
Niet memorabel
Het verblijf zelf was door alle maatregelen en de isolatie niet zo memorabel. Op mensen die het trappenhuis en de liften met een plantenspuit desinfecteerden na, maakte Velzeboer weinig gekke dingen mee. ‘Ik hoorde dat jullie in Nederland filmpjes voorbij zagen komen van maaltijden die uit het plafond kwamen, maar daar heb ik helaas niks van gezien’, lacht ze.
De druk van studie en sport was eigenlijk niet te doen
Velzeboer wist al enigszins waar ze aan toe was tijdens het toernooi, want in oktober vorig jaar was ze bij het testevent van de Olympische Spelen in Beijing. ‘Toen wist ik al: het is vooral mijn appartement dat ik ga zien. Van het land zelf heb ik eigenlijk niks gezien.’
Om zichzelf een beetje bezig te houden had ze tekenspullen meegenomen. Ze las veel. En gelukkig kon ze optrekken met teamgenoten in het gedeelde appartement.
Feestje
Ze is blij weer terug te zijn. Ze miste haar familie, die haar grote moment alleen maar via de tv kon meemaken. ‘Aan de andere kant: ik ben nog nooit onder ‘normale’ omstandigheden naar de Olympische Spelen geweest, dus ik wist ook niet beter. Hopelijk kunnen ze er de volgende editie allemaal bij zijn, want sport is een feestje en daar wil je iedereen bij hebben.’
Ook fijn: ze kan eindelijk weer Hollandse pot eten en zelf koken. ‘Daar was al het eten Aziatisch en Europees, maar niet echt Nederlands. Dat vond ik ook weer heerlijk toen ik terug in Nederland was.’
En nu?
Nu gaat Velzeboer zich voorbereiden op het uitgestelde wereldkampioenschap in april. De rest van het academisch jaar laat ze het studeren los. ‘Ik heb alles opzij gezet voor de Spelen. Misschien dat ik begin mei weer een vak oppak. En anders komend studiejaar. Het jaar na de Spelen schijnt namelijk een goed jaar te zijn om vakken te volgen waarbij je veel aanwezig moet zijn.’
Want – beseft ze nu – de druk die ze zichzelf eerder oplegde, was eigenlijk veel te groot. ‘Dat was eigenlijk niet te doen’, zegt ze. ‘Ik ga er gewoon lang over doen, klaar.’