Karakteristieke dorpjes

Bourtange

Auto: 50 minuten
Fiets: 3,5 uur
OV: 1 uur 45 minuten

Als je door de smalle straatjes van Bourtange loopt, waan je jezelf vijfhonderd jaar terug in de tijd. Het dorpje ligt op een steenworp afstand van de Duitse grens, in het uiterste oosten van de provincie Groningen.

Bourtange ligt op een zandrug in wat ooit moerasgebied was, wat het tot een belangrijke strategische plek maakte. Vandaar ook dat Willem van Oranje al in 1580 opdracht gaf van het fort een complete vesting te maken.

Sinds de Tachtigjarige Oorlog is Bourtange vrijwel intact gebleven. Het dorpje lijkt een openluchtmuseum, maar er wonen ook mensen. Er zijn allerlei winkeltjes, je kunt verschillende historische huizen bezoeken, en elke zondag is er een demonstratie kanonschieten door het Exercitie Peloton Bourtange.

Daarnaast spelen re-enactors jaarlijks een veldslag na, maar daarvoor moet je even wachten: de volgende gelegenheid is in juni 2026.

Winsum

Auto: 20 minuten
Fiets: 45 minuten
OV: 14 minuten 

Winsum werd in 2020 nog uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland en dat is niet voor niets: het dorpje – dat maar een kwartiertje treinen van Groningen verwijderd ligt – telt maar liefst 59 rijksmonumenten.

Er zijn oude herenhuizen met karakteristieke gevels, monumentale boerderijen en twee oer-Hollandse molens. En vergeet de karakteristieke Boogbrug niet! De monumenten liggen verspreid door het hele dorp, vaak direct aan het water van het Winsumerdiep, waar bootjes rustig voorbij glijden en de weerspiegeling van de oude panden een schilderachtig tafereel oplevert. 

Na een wandeling door het dorp kun je neerstrijken bij het terras van De Jongens uit de Buurt, aan het water. Nog leuker: je kunt er ook een kano huren!

Een dagje op stap

Lauwersoog

Auto: 40 minuten
Fiets: 2 uur
OV: 50 minuten

Lauwersoog is zoveel meer dan een haven met een veerboot naar Schiermonnikoog. Om die haven heen ligt immers het Lauwersmeergebied: een van de mooiste nationale parken van ons land.

Op en om het Lauwersmeer zelf kun je varen, surfen, zwemmen of zonnen. Het is ook een paradijs voor vogelspotters. Nog afgezien van de honderden ganzen, vind je er wintertalingen, pijlstaarten, oeverzwaluwen en kluten. Nog spectaculairder zijn natuurlijk de lepelaars en, als je heel veel geluk hebt, de zeearend!

In de nabijgelegen haven kun je natuurlijk een hapje eten in een van de vele visrestaurants, waar je vaak ook vis kunt kopen die net die dag is binnengebracht op een van de vissersschepen. 

Daarnaast is het Lauwersmeergebied ook nog eens een dark sky park: het is een van de donkerste gebieden van Nederland. Dé plek dus om op een zwoele zomernacht op je rug de sterren te bewonderen.

Schiermonnikoog

Boot vanaf Lauwersoog: 45 minuten

Geen betere plek om een dagje helemaal weg te zijn dan Schiermonnikoog, een van de mooiste plekken van Nederland. En dat op minder dan twee uurtjes reizen van Groningen!

Schiermonnikoog is autoluw: toeristen moeten hun auto dus thuis laten. Het eiland is vrijwel in zijn geheel een nationaal park, met uitgestrekte duinen, bunkers, bossen en kwelders. De stranden zijn de breedste van heel Europa.

In het dorp zelf vind je witte huisjes, een oude vuurtoren en een handvol knusse winkeltjes en cafés. Eén daarvan is de Tox Bar, al jarenlang een begrip voor een feestje tot diep in de nacht.

Schiermonnikoog draait om de natuur en gemoedelijkheid en is perfect voor een dagje, maar met goed gezelschap kun je je er ook zeker een heel weekend vermaken. 

Een fiets met versnellingen huur je al voor 8 euro per dag. Dat kan zelfs aan de kade, zodat je meteen kunt wegtrappen zodra je aankomt. 

Op een zonnige dag

Garnwerd

Auto: 20 minuten
Fiets: 45 minuten
OV: 30 minuten
Boot (vanaf Reitdiephaven): Ongeveer een uur, afhankelijk van de sluis

Misschien wel het mooiste plekje aan het Reitdiep is Garnwerd. Het historische dorpje is piepklein, maar op een zomerse dag zo bruisend als de biertjes op het Poeleplein. 

Je vindt afkoeling in het water bij een van de strandjes of je strijkt neer op een van de sfeervolle terrasjes aan het water met uitzicht op voorbijvarende bootjes. 

Het dorpje is in drie kwartier gemakkelijk te bereiken met de fiets, maar nog mooier is het om met de boot te gaan. Huur een sloep in de Reitdiephaven en in plaats van het standaard rondje om de grachten in Stad, volg je het Reitdiep in noordelijke richting en meander je door de Groningse weiden naar dit pareltje toe. Niet heel goedkoop (195 euro), maar je mag met acht man in de sloep.

Tip: houd bij het varen rekening met de openingstijden van de sluis, want anders wordt het een lange dag.

’t Nije Hemelriekje
& Gasselterplas

Auto: 40 minuten
Fiets: 1 uur 45 minuten
OV: 45 minuten

Geen zin in cafés en boottochtjes? Wie op een warme dag verlangt naar helderblauw water en een strand met een tropisch gevoel, moet naar ’t Nije Hemelriekje of de naastgelegen Gasselterplas. 

Beide zijn voormalige zandafgravingen in de Drentse bossen en nu omgetoverd tot twee van de mooiste zwemplekken van het noorden. 

Het Hemelriekje is ondiep en heeft een zandstrand waar je gerust de hele dag kunt blijven hangen. Iets verderop ligt het Gasselterveld, een dieper meer met kraakhelder water, omringd door naaldbomen en heuvelachtig terrein. 

Of je nu komt om te zonnen, te zwemmen, te picknicken of gewoon te genieten van de natuur: deze plek is een klein paradijsje in Drenthe. Neem je koelbox mee, wat biertjes en een opblaasband, en je hebt alles wat je nodig hebt voor een perfecte zomerdag.

Leekstermeer

Auto: 25 minuten
Fiets: 48 minuten 
OV: 1 uur

Een zwemplek wat dichter bij Stad is het Leekstermeer. Het ligt op de grens van Groningen en Drenthe en vormt het perfecte, ruimere alternatief voor het stadsstrand of de Hoornse Plas. Helemaal als daar weer eens zwemmersjeuk of blauwalg is geconstateerd. Je kunt er heerlijk zwemmen, suppen, kanoën of met een sloep het water op. De oevers zijn groen en afwisselend, en er zijn volop plekjes om aan te leggen. 

Rond het meer zijn meerdere strandjes en horecagelegenheden te vinden, zoals Paviljoen Cnossen, waar je met je voeten in het zand een drankje kunt doen. Ook voor wandelaars en fietsers is het gebied aantrekkelijk: rondom het meer lopen routes door natuurgebied De Onlanden. Een beetje vakantie dus, zonder dat je ver hoeft te reizen. 

Voor de actievelingen

Fietsroute Onlanden, Norg,
Paterswoldsemeer

Tijdsduur: 2-3 uur

Een van de mooiste fietsroutes rondom Groningen voert je dwars door de Onlanden, een prachtig natuurgebied vol water, riet en weidse vergezichten. 

Vanuit de stad fiets je naar het zuiden en beland je al snel in moerasland tussen de vogels. Via Peize en Roden gaat het verder richting Norg, waar je midden in de bossen een tussenstop kunt maken bij De Norgerberg. Dit gezellige plekje is perfect om een tosti naar binnen te gooien en wat te drinken op het terras omringd door groen. 

Vanuit het pittoreske Norg fiets je via mooie bospaadjes richting het open Drentse land, waar je het dorpje Donderen passeert en je recht op de landingsbaan van vliegveld Eelde uitkomt. 

Vanaf hier fiets je noordelijk langs het Paterwoldsemeer, waar je eventueel een tweede tussenstop aan het water kan maken, en rijd je vanaf de zuidkant de stad weer binnen. 

De route van ongeveer 50 kilometer is zowel met racefiets als stadsfiets te doen. Afhankelijk van je tempo en aantal tussenstops is dat in 2 tot 3 uur te volbrengen.

Wandelen in
nationaal park Drentsche Aa
en het Balloërveld

Auto: 25 minuten
Fiets: 1 uur 15 minuten
OV: 40 minuten

Als je even wilt ontsnappen aan de drukte van de stad en de natuur in wil, pak dan de trein of fiets richting de Drentsche Aa en het Balloërveld. Deze gebieden liggen tussen Groningen en Assen in en zijn perfect voor een dagje wandelen in de natuur. Denk aan slingerende beekjes, heidevelden, zandpaden en bossen waar je uren kunt dwalen zonder iemand tegen te komen. 

Het Balloërveld is vooral bijzonder in de nazomer, als de heide paars kleurt en je de schaapskudde kunt tegenkomen die hier rondloopt. Nationaal Park Drentsche Aa is juist een oer-Hollands landschap met oude boerderijen, kleine beekjes, hunebedden en vergezichten die nooit vervelen. Je hebt geen ingewikkelde wandelkaarten nodig want veel routes staan goed aangegeven, en met een beetje improvisatie kom je altijd weer ergens uit waar je een kop koffie kunt scoren. 

Wadlopen
vanaf Pieterburen

Auto: 40 minuten
Fiets: 1 uur 25 minuten
OV: 57 minuten

Lopen over de bodem van de zee? Dat doe je het best vanuit Pieterburen of Lauwersoog, wanneer de zee zich terugtrekt en de Waddenzee verandert in een wirwar van zandplaten.

Je passeert kwelders, slikvelden, zandbanken en diepe geulen, waar je soms tot aan je knieën in wegzakt. Maar maak je geen zorgen: het is soms zwaar, maar ook superveilig.

Trek je korte broek aan en gympen die vies mogen worden en loop in drie uur naar Schiermonnikoog of ga gewoon zwerven over de zandplaten. Allemaal met een gids natuurlijk. Een tocht kost ongeveer 17,50 euro.

Meer informatie hier.  

Engels