Een bijbaan bij New Neopharm houdt niemand lang vol
Uitgescholden
& weggestuurd
‘Met veel genoegen kondig ik aan dat ik niet meer kom werken. De omgeving was me gewoon te negatief.’
‘Je vraagt ons om respect maar toont het ons nooit. We zijn allemaal volwassen. Er is geen enkele reden om ons als zesjarigen te behandelen of om tegen ons te schreeuwen als we een fout maken. […] We zijn mensen, geen machines.’
‘Ik heb nog nooit eerder zo’n giftige werkomgeving meegemaakt waar wordt gedreigd met ontslag om abnormale en buitenproportionele redenen.’
‘Schreeuwen tegen je werknemers is niet normaal, ik hoop dat dit een keer gaat doordringen.’
Studenten die bij het Groningse bedrijf New Neopharm hebben gewerkt, krijgen geen kadootjes of een borrel als ze ontslag nemen. In plaats daarvan wensen ze de collega’s die er nog werken sterkte toe via de bedrijfs-appgroep; de plek waar ze ook met elkaar praten over collega’s die op staande voet zijn ontslagen, managers die pesten en intimideren en een uurloon inhouden als iemand twee minuten te laat komt.
New Neopharm bv is een groothandel die farmaceutische producten verpakt en ze im- en exporteert. De kern van het bedrijf is de ompakafdeling, waar jonge vrouwen – mannen worden niet aangenomen – medicijnen uit andere landen sorteren. Ze labelen en verpakken die opnieuw. Er werken zo’n veertig vrouwen. De meesten zijn student en een aanzienlijk deel daarvan is international.
Geladen sfeer
Dat er alleen maar vrouwen werken en dat het bedrijf expliciet naar ‘enthousiaste vrouwelijke collega’s’ op zoek is, verbaasde student Charlotte. ‘Ze zeiden dat het een kwestie van veiligheid was. Het klonk best raar en ik kon niet helemaal peilen of de manager een grapje maakte of niet.’
Ze merkte al snel hoe geladen de sfeer bij het bedrijf was en durfde niet verder te vragen. Als ze een fout maakte, bijvoorbeeld wanneer ze iets als een doosje pillen zoek maakte, begonnen de managers direct tegen haar te razen en te dreigen met ontslag. ‘Ik was ontzettend gespannen en bang dat er weer iemand tegen me zou gaan schreeuwen. Het was verschrikkelijk.’ Ze wilde wel opkomen voor zichzelf of voor haar collega’s, maar ze deed het niet, want ze heeft het geld hard nodig. ‘Ik wist dat ik dan ontslagen zou worden.’
Ik was bang dat weer iemand tegen me zou schreeuwen
Charlotte
Om haar heen werden medestudenten om de kleinste dingen de laan uitgestuurd. Een collega werd op staande voet ontslagen omdat ze iets was kwijtgeraakt. ‘Drie managers kwamen naar de kantine en begonnen te tieren hoe lui we waren en hoeveel productietijd we hadden verloren’, vertelt Charlotte.
De managers stonden tien minuten te fulmineren en zeiden toen dat er iemand per direct ontslagen zou worden. Het had Charlotte zelf kunnen zijn, zegt ze, omdat ze dezelfde fout ook meer dan eens had gemaakt. Maar een andere collega werd voor het oog van alle anderen gesommeerd onmiddellijk haar spullen te pakken. Ze ging huilend weg.
Charlotte bleef meer dan een jaar bij New Neopharm. ‘Ik had veel eerder weg moeten gaan’, zegt ze nu. ‘Ik schaam me dat ik zo lang gebleven ben en dat ik niet heb ingegrepen.’
Intimiderend
Ze is niet de enige student die met afgrijzen terugkijkt. UKrant sprak met meer dan twintig (voormalige) student-werknemers van New Neopharm en zij verhalen allemaal over de intimiderende bedrijfsvoering. ‘Iedereen is voortdurend bang’, zegt Violeta. ‘Ik heb nog nooit eerder in zo’n stressvolle omgeving gewerkt.’
Ik heb nog nooit in zo’n stressvolle omgeving gewerkt
Violeta
‘De managers schreeuwen voortdurend tegen iedereen’, zegt Jay. ‘We waren altijd bang dat we ontslagen zouden worden, om de kleinste dingen. Daardoor ontstond er een giftige werkomgeving waar iedereen in angst en onzekerheid leefde.’
Zelfs als er even niets te doen was, kregen ze de wind van voren. Zo herinnert Lucie zich dat een manager dreigde haar te ontslaan als die haar nog een keer zag praten. ‘Toen bleven we heel stil zitten.’
Auto-ongeluk
Het was nooit duidelijk waar de managers nu weer boos over zouden worden. Een student nam om elf uur ’s avonds contact op met haar baas om te zeggen dat ze de volgende dag niet kon werken. Ze lag in het ziekenhuis na een auto-ongeluk. Het geïrriteerde antwoord luidde: ‘Sorry dat je een ongeluk hebt gehad. Maar je had ook om acht uur ’s ochtends kunnen appen. Als je midden in de nacht appt, verstoort dat onze nachtrust.’
Als je ’s nachts appt, verstoor je onze nachtrust
een manager
Een ander werd weggestuurd omdat ze niet had verteld dat ze een coronatest had laten doen. New Neopharm eiste dat het bedrijf op de hoogte werd gebracht als iemand een test liet doen, ongeacht de symptomen. Maar dat mag een bedrijf helemaal niet doen, zegt Hilgo Nusselder van de sector Farmaceutische Handel van vakbond FNV. ‘Je hoeft je baas niet over je ziektebeeld te vertellen. En al helemaal niet over je doktersbezoeken of de testen die je doet, zolang je de veiligheidsvoorschriften maar volgt.’
Maar New Neopharm hanteert eigen regels en ontslaat mensen die zich daar niet aan houden. Zo volgt ontslag als iemand een snoepje in haar labjas laat zitten. Het bedrijf dreigt ook met ‘onaangename gevolgen’ als werknemers over het bedrijf praten. En dan is er de regel dat je een heel uur aan loon kwijt bent als je twee minuten te laat op je werk bent.
Geen contract
Dat laatste overkwam Mary. Ze vertelt dat ze een keer om 8.28 uur in het pand was en om 8.32 uur haar labjas aan had en mondkapje op. Ze kreeg direct te horen dat een uur aan salaris werd ingehouden. Zulke regels zijn er meer. In het arbeidscontract van het bedrijf staat dat managers de arbeidsrelatie ‘op ieder moment’ mogen opzeggen ‘om bedrijfstechnische redenen’ – wat van alles kan zijn – en dat studenten ‘de bedrijfsregels, het beleid en de procedures altijd dienen te gehoorzamen’.
Maar de meeste vrouwen hebben dat contract nog nooit gezien, vertellen ze. Op de eerste dag ondertekenen de student-medewerkers wel een document dat ‘lijkt op een overeenkomst van iets van de overheid, maar wat absoluut geen echt contract is’, aldus Lucie. Dat document werd vervolgens ergens opgeborgen; de studenten krijgen zelf geen kopie.
Twintig medewerkers tegelijk kunnen een verschil maken
FNV-woordvoerder
Bas van Weegberg van vakbond FNV zegt dat studenten een kwetsbare groep zijn op de arbeidsmarkt. Bedrijven zoals New Neopharm maken gebruik van het feit dat studenten vaak om werk zitten te springen en het geld nodig hebben. ‘Helaas zien we zulke situaties steeds vaker, zeker de instabiele werkomstandigheden’, zegt Weegberg. ‘Het is ook erger geworden door de pandemie, en vooral studenten en andere jongeren zijn er vaak de dupe van.’
Het contract van New Neopharm mag dan legaal zijn, Nusselder zegt dat het er ‘verschrikkelijk’ uitziet. ‘Het is heel summier en ontzettend vaag.’ Van Weegberg is geschrokken van de verhalen van de student-medewerkers. Schreeuwen, mensen publiekelijk ontslaan en stress veroorzaken is onethisch en onverantwoord, stelt hij. Hij kijkt er ook van op dat New Neopharm alleen vrouwen inhuurt en dat ze geen contract krijgen. ‘Dit is mogelijk discriminerend en illegaal’, zegt hij.
Samen actie ondernemen
FNV roept de student-medewerkers op om samen actie te ondernemen. ‘Als één iemand ontslag neemt, zal New Neopharm haar gewoon vervangen. Maar als er twintig tegelijk besluiten iets te doen, dan kunnen ze een verschil maken’, zegt Van Weegberg.
Dat is lastig. De student-medewerkers zijn geen lid van een vakbond, werken doorgaans nooit erg lang bij New Neopharm en kennen elkaar niet goed, omdat ze elkaar maar twee keer per week zien. ‘Ik was bang en ik ging er vanuit dat ik er toch niet lang zou werken, dus ik bemoeide me er liever niet mee’, zegt Violeta.
Zij heeft een andere baan gevonden en kon New Neopharm verlaten. ‘Ik ben nu niet meer bang om naar m’n werk te gaan. Ik maak me geen zorgen meer als ik een foutje maak.’
Reactie van New Neopharm
Dit verhaal is voor publicatie voorgelegd aan de bedrijfsleiding van New Neopharm. Die zegt zich niet te herkennen in de verhalen die de studenten aan UKrant vertellen. Het bedrijf heeft, zo stelt het in een reactie, veel studenten in dienst die komen en gaan en van hen wordt verwacht dat ze de regels en procedures naleven. New Neopharm stelt dat het bedrijf werkt met medicijnen en dat het niet volgen van procedures vanwege ‘laksheid van bepaalde medewerkers’ ertoe kan leiden dat die moeten worden weggegooid. ‘Dit is echter nooit een reden van ontslag geweest.’
Het bedrijf ontkent de kwesties die de geïnterviewden meer dan eens noemen (uurloon inhouden, schreeuwende managers, collega’s die publiekelijk worden ontslagen, intimiderend gedrag, een verbod om met elkaar te praten). Wel zegt New Neopharm dat het ‘op sommige dagen hectisch kan zijn’. ‘Het is en blijft productiewerk, wij hebben te maken met targets die gehaald moeten worden. Dat wordt ook benoemd tijdens de sollicitatie.’
Verder zegt New Neopharm dat het zich tijdens de coronacrisis heeft gehouden (en houdt) aan de richtlijnen van het RIVM. ‘Er wordt niemand ontslagen aan de hand van een positieve of negatieve coronatest.’
Voor dit artikel sprak UKrant met meer dan twintig (voormalige) student-medewerkers van New Neopharm. De namen van de personen in het stuk zijn gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.