Studenten
Foto: Defensie

Schietles en bivak in het bos

Het leger als bijbaan

Foto: Defensie
Geen standaard supermarktbaantje naast je studie, maar je kennis toepassen en ondertussen leren schieten en overleven in het bos: RUG-studenten Jelte en Wietske zijn militair werkstudent bij Defensie. ‘Je bent je meer bewust van wat er speelt in de wereld.’
4 februari om 10:49 uur.
Laatst gewijzigd op 5 februari 2025
om 14:07 uur.
februari 4 at 10:49 AM.
Last modified on februari 5, 2025
at 14:07 PM.
Avatar foto

Door Thijs van Eijck

4 februari om 10:49 uur.
Laatst gewijzigd op 5 februari 2025
om 14:07 uur.
Avatar foto

By Thijs van Eijck

februari 4 at 10:49 AM.
Last modified on februari 5, 2025
at 14:07 PM.
Avatar foto

Thijs van Eijck

‘Kijk’, wijst Jelte Stelwagen (21) tijdens de rondleiding over de Johan Willem Frisokazerne in Assen. ‘Dat is Kees de Bok, onze mascotte.’ Even verderop staat een witte geit op een grasveldje naast zijn hok te grazen. ‘Op elke uitzending van het bataljon gaat een Kees de Bok mee.’ 

Jelte loopt zelfverzekerd over het terrein alsof het zijn tweede thuis is. En dat is ook zo: want hij is weliswaar communicatiestudent, maar sinds februari 2024 ook werkzaam voor het 13e infanteriebataljon Regiment Stoottroepen Prins Bernhard van de 11e luchtmobiele brigade. Ongeveer twee dagen in de week gaat hij met de trein naar Assen om daar communicatiewerkzaamheden te doen voor het bataljon. Als bijbaantje. 

Hbo- en wo-studenten kunnen sinds 2015 naast hun studie aan de slag bij Defensie. Defensity College, zoals het programma heet, heeft door heel Nederland zo’n 350 studenten in dienst die zich inzetten voor de krijgsmacht. 

Aansluiting op de praktijk

‘Op basis van je studie ga je kijken waar je het beste aan de slag kan’, vertelt Wietske Anema (24), die sinds een jaar op deze manier voor Defensie werkt. Ze studeert technische bedrijfskunde en haar huidige werkplek sluit daar mooi bij aan. ‘Ik breng het ecosysteem van technische bedrijven in Noord-Nederland in kaart. Dat zijn bijvoorbeeld bedrijven die ervoor zorgen dat schepen minder brandstof gebruiken. Maar we kijken ook hoe we het beste prikkeldraad kunnen oprollen. Daar verwonden veel mensen zich bij, dus gaan we na of er een innovatieve manier is om dat te doen.’

Ze willen vertegenwoordigers van Defensie in de maatschappij

Ook Jeltes functie past in zijn straatje. ‘Ik hou me vooral bezig met de communicatie-uitingen van de eenheid en de externe betrekkingen in Noord-Nederland’, legt hij uit. ‘Zo bestond deze eenheid laatst tachtig jaar. Dan verzorg ik de media-begeleiding. Ik stel een heel plan op over hoe we onszelf willen laten zien en werk dat uit met de journalist.’

De werkstudenten zetten zo hun kennis in voor Defensie en vormen een brug met de maatschappij. Sommigen blijven na hun afstuderen plakken, maar dat is niet de hoofdreden waarom Defensity College is opgezet, zegt Jelte. ‘Ze willen vooral dat er straks vertegenwoordigers van Defensie de maatschappij en het bedrijfsleven ingaan die kunnen zeggen: ik heb drie jaar bij Defensie gewerkt en zij kunnen dit en dit voor ons betekenen, of andersom.’

Op oefening

Hoewel Jelte geen deel uitmaakt van de gevechtseenheid van het bataljon, trekt hij wel met die gasten op. ‘We gaan regelmatig hardlopen of we stormen over de hindernisbaan. Ze maken weleens dolletjes, maar waarderen het ook enorm dat je komt helpen.’

De ‘groene activiteiten’, zoals ze dat noemen, vinden Jelte en Wietske stiekem wel het leukste onderdeel van hun baan. Dat betekent de handen uit de mouwen steken, op oefening gaan en de praktische kant van Defensie leren kennen. ‘Dat is hartstikke mooi’, vertelt Jelte. ‘Lekker je klauwen vies maken en ver lopen. Ik grijp elk moment dat ik kan pakken om dat te doen.’

Het is een hele andere wereld waar je instapt

De algemene militaire opleiding, die iedereen binnen Defensie moet doorlopen, was dan ook iets waar ze allebei volop van genoten. ‘Dat zal me altijd bijblijven’, zegt Wietske. ‘Je wordt met allemaal verschillende mensen bij elkaar gegooid onder super-extreme omstandigheden en dan wordt er gezegd: functioneer maar. Dan ga je het veld in en je leert schieten, dat is wel heel erg vet.’

Maar die militaire opleiding zoekt ook je grenzen op. ‘Ik heb heel veel moeite gehad met de kou’, zegt ze. ‘Tijdens onze bivak buiten, in november, was het ’s nachts min vier en het regende bijna alleen maar. Dus dat was heel taai. Maar opgeven is geen optie, hoe koud je het ook hebt. Het leert je wel om door te zetten. Dat zijn dingen waarvan ik een jaar geleden niet had gedacht dat ik dat zou doen.’

Jelte Stelwagen in de Johan Willem Frisokazerne in Assen

‘Het is een hele andere wereld waar je instapt’, beaamt Jelte. ‘Van het normale studieleventje, lekker warm in de collegebanken, zit je ineens in de kou en viezigheid in het bos met een wapen in je handen. Maar dat vond ik echt geweldig’, benadrukt hij. ‘Ik had ook bij de supermarkt kunnen gaan werken, maar het avontuurlijke van deze baan trok me.’ 

Interesse

Jelte was al langer geïnteresseerd in Defensie. ‘Ik las er veel boeken over, keek films en luisterde de laatste tijd veel podcasts. Daarin had iemand het over Defensity College. Ik werd toen heel enthousiast. Ik dacht: dit moet ik ook doen, want ik zocht een bijbaan die ook echt waarde had voor mij en waarbij mijn theoretische kennis zou worden uitgedaagd.’

Ik word wel eens raar aangekeken als ik in mijn uniform loop

Ook Wietske vond de wereld van Defensie altijd al interessant. ‘Dat kwam ook door de reclames, die zijn toch indrukwekkend. Maar ik dacht altijd: ik ga studeren, dus dat is geen optie. Toen wezen vrienden me op Defensity College. Ze zeiden dat het echt iets voor mij zou zijn. En het is wel een grote bonus dat je militair wordt opgeleid en dat je leert schieten.’ 

Écht op uitzending voor een serieus conflict, dat zal niet snel gebeuren. ‘Ik denk dat je ook beter beroepsmilitairen kan sturen’, zegt Wietske. ‘Maar ik zeg altijd tegen vriendinnen: als ik word uitgezonden, worden jullie dat ook, maar ik ben voorbereid.’

Zinvol

Het werk heeft haar kijk op de veiligheid in de wereld wel veranderd. ‘Je bent je meer bewust van wat er speelt in de wereld en wat de potentiële gevolgen kunnen zijn’, vertelt ze. Ook Jelte ziet de oplopende spanningen. ‘Maar mijn werk wordt alleen maar zinvoller daardoor, daar haal ik dan ook meer voldoening uit.’

Vooral in het Noorden kan dat bewustzijn wel een tandje meer, vindt Wietske. ‘Ik word weleens raar aangekeken als ik met mijn uniform over het station loop. In Groningen is een militair uniform niet normaal in het straatbeeld. Maar ik ben zeker wel trots als ik het draag.’

Jelte deelt die trots. ‘Ik ben ook met mijn project bezig om bewustzijn te creëren en het belang van Defensie uit te dragen. Zeker nu er veel speelt in de wereld. Hoe zichtbaarder we zijn, hoe sneller mensen eraan gewend raken. Dus nog veel meer mensen moeten het uniform aandoen.’

Of de twee ook werkzaam willen blijven bij Defensie? Dat laten ze nog in het midden. ‘Wat ik ga doen als ik klaar ben met mijn studie, weet ik nog niet zo goed’, zegt Jelte. ‘Ik word wel warm van het groene gedeelte. Als ik binnen Defensie wil doorgaan, zou ik misschien iets van een leiderschapsrol willen.’

Wietske laat het nog helemaal open. ‘Ik ben ook wel erg benieuwd wat het bedrijfsleven en de civiele wereld te bieden hebben. Maar misschien dat ik na de civiele wereld wel weer iets binnen Defensie wil gaan doen, dat sluit ik niet uit.’

Engels