Brexit vreet aan Britse RUG'ers
Onzekerheid, stress en wanhoop
34 maanden. 1039 dagen. 24,936 uur. Zo veel tijd is er verstreken sinds de uitslag van het Brexit-referendum in juni 2016. Vandaag is het precies een maand geleden dat het Verenigd Koninkrijk (VK) de EU zou moeten hebben verlaten – deal of geen deal.
Je hebt vast de krantenkoppen gezien (of de memes) over het debacle van de Brexit-onderhandelingen. En je vond sommige dingen vast grappig: Theresa May’s geploeter, Boris Johnson die de clown uithangt, en Jacob Rees-Mogg’s voortdurende, onbedoelde vertolking van een Victoriaanse superschurk: ingrediënten voor een tragikomedie.
Maar terwijl de rest van Europa geamuseerd kijkt naar seizoen drie van de Brexit, is het voor de Britten op de RUG lang niet zo grappig. Want door de Brexit hebben vooral zij, Britten in het buitenland, te maken met onzekerheid en frustratie.
We leven in onzekerheid en dat zorgt voor veel stress
Milly Quinton (23) is een eerstejaars psychologiestudent in Groningen. Ze hoopt op een carrière als klinisch psycholoog in Nederland, maar realiseert zich dat haar toekomstplannen in duigen kunnen vallen door de onzekerheid rondom de Brexit. ‘Niemand weet ook maar íets’.
Ze wordt al sinds de uitslag van het referendum geplaagd door onzekerheid en constant nieuwe twijfels en zorgen.
Apatisch
Milly zegt dat haar aanvankelijke angsten naar de achtergrond zijn geraakt en ze er nu ambivalent en apathisch tegenover staat. ‘Ik was er flauw van, het irriteerde me. Het is geestelijk slopend.’
De EU en het VK kwamen in november 2018 tot een terugtrekkingsovereenkomst, maar deze werd door Britse parlementsleden tussen januari en maart 2019 tot drie keer toe afgewezen.
Het VK had daardoor nog twee keuzemomenten voor vertrek: de eerste was voor 22 mei, mits parlementsleden de originele overeenkomst zouden accorderen. De tweede was voor 12 april, waarna het VK zonder deal de EU zou verlaten.
Op 11 april gaf de EU uitstel tot 31 oktober. Maar premier Theresa May wil zo snel mogelijk vertrekken.
Anna Yeadell-Moore geeft als freelancedocent schrijflessen aan RUG-studenten. Ze woont al twintig jaar in Nederland, maar de Brexit bedreigt de toekomstplannen van haar gezin. ‘Brexit was een enorme schok voor ons. We leven in onzekerheid en dat zorgt voor veel stress.’
Harry Willows (20), studeert Europese talen en cultuur. Hij heeft een Maltees paspoort, wat betekent dat hij EU-burgerschap kan claimen. Toch maakt hij zich zorgen om de toekomst. ‘Het is frustrerend niet te weten wat mijn Britse paspoort straks waard zal zijn. De pond heeft het zwaar te verduren en we worden er ook nog eens op aangekeken door andere Europeanen. Al hebben de meeste Britten die in het buitenland studeren, gestemd te blijven.’
Economische impact
Al sinds 2016 jojoot de waarde van de pond. En als je inkomen vanaf een Britse bank komt, kan dat indirect invloed hebben op je studie als je daardoor niet meer rond kunt komen.
De Brexit heeft ook invloed op Europese studiebeurzen als Erasmus+, ontdekte student James Skinko (26) op de vervelende manier. Tijdens het eerste jaar van zijn master, kreeg hij nog een Erasmus+-lening. Maar in juni 2018 stopte deze vanwege de naderende Brexit. Doordat de pond ook nog minder waard was, moest hij een bijbaantje zoeken om de eindjes aan elkaar te knopen.
‘Het is moeilijk om je op je studie te richten, met daarnaast een parttimebaan en dan ook nog te dealen met een constant gebrek aan veiligheid vanwege de Brexit’, zegt James.
In zijn geheel is de EU de grootste handelspartner van het Verenigd Koninkrijk. Het heeft een handelstekort met 27 leden van de EU, wat betekent dat deze landen meer exporteren naar het VK dan andersom.
Drie maanden na het Brexit-referendum in 2016, daalde de pond naar een punt waar het dertig jaar niet was geweest. De laatste waardevermindering van de pond is ‘mogelijk de ergste in de Britse geschiedenis’ volgens de Financial Times.
Volgens CNN kost de beslissing de EU te verlaten sinds het referendum wekelijks rond de 800 miljoen pond (924 miljoen euro).
Net als veel van de 462 Britse RUG-studenten, weet James niet zeker of hij een niet-EU-studietoelage moet ophoesten wanneer Groot-Brittannië de EU moet verlaten, wanneer hij hier nog studeert.
Als freelancer werkt Anna met cliënten in Nederland, België, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Of ze na de Brexit nog steeds vrijelijk kan reizen en werken blijft voor haar een grote zorg. ‘Dit kan een grote invloed hebben op mijn inkomen. Dat is erg stressvol.’
Achterblijven
Anderen voelen zich buitengesloten door politici die de uitslag van het referendum maar blijven herhalen als de mening van het volk, terwijl zij daarin geen stem hadden, omdat ze toen nog te jong waren om te mogen stemmen.
Milly is gefrustreerd door hoe politici reageerden op Brexit. Ze heeft het idee dat ze Groot-Brittannië uit de EU proberen te sleuren. ‘De Britse regering heeft niet bepaald zijn best gedaan. Ze proberen dingen zo moeilijk mogelijk te maken.’
Harry was maar twee maanden te jong om te mogen stemmen voor het referendum in 2016. Gasten werden bij hem thuis ‘door zijn vader belaagd om ze over te halen om “blijven” te stemmen.’ Het voelt voor hem of de rest van Groot-Brittannië ‘ons naar een onzeker lot heeft gesleept.’
Ik ben direct slachtoffer, maar ik had geen stem in de Brexit
James mocht wel stemmen in 2016. Ook hij maakt deel uit van een familie waarin iedereen ‘blijven’ stemde. Hij heeft geen plannen om terug te keren naar het VK. Om zijn familie, vrienden en herinneringen achter te laten is ‘vreselijk’, zegt hij.
‘Ik voel me gepasseerd, wetend dat dit referendum niet wettelijk bindend is. Het maakt me kwaad. Ik schaam me dat ik Brits ben’.
Anna voelt zich ook door de Britse regering in de steek gelaten. Ze was niet kiesgerechtigd in 2016, omdat ze vijftien jaar in het buitenland had gewoond. ‘Ik ben er een direct slachtoffer van, maar ik had geen stem in de Brexit.’
Ze zegt dat er valse beloftes zijn gedaan en dat er te weinig interesse was in het welzijn van Britse burgers in Europa. ‘Ik herken mijn land niet meer.’