Zo’n dertig RUG-medewerkers kregen de afgelopen maanden te horen dat ze hun baan verliezen. Ze werden het ‘slachtoffer’ van reorganisaties bij letteren en onderzoeksinstituut KVI. Na een lange periode van stress, onzekerheid en – in sommige gevallen – woede, werden zij uit de organisatie gesneden om de miljoenenbezuinigingen op te vangen.

Het zijn docenten, hoogleraren, medewerkers en onderzoekers, die zich vaak jarenlang hebben ingezet voor de universiteit. Maar ze staan niet meteen op straat. Hun vaste contract zorgt ervoor dat er een jaar lang een team van adviseurs voor hen klaarstaat: de Transitieorganisatie die sinds september vorig jaar vlak boven de RUG-winkel aan de Oude Kijk in ’t Jatstraat zit.

Een stap vooruit

‘Hier ben je welkom’, zegt Maarten Proost, een man met volle haardos en zachte stem, door de RUG ingehuurd om de Transitieorganisatie te leiden. ‘Het is echt een transitie, maar wij zijn hier om je verder te helpen. Dit is een stap vooruit. Maak er gebruik van, werk aan je toekomst!’

Voor de twintig mensen die van de organisatie gebruik maken – anderen hadden er geen recht op, vonden of creëerden zelf een baan of gingen met pensioen– staat een bureau met pc, telefoon, arceerstiften en vrolijke nep-gerbera’s klaar. Na een intakegesprek – ‘om erachter te komen wat je achtergrond is, je plannen zijn, waartoe je in staat bent en wat je afstand is tot de arbeidsmarkt’ – krijgen ze een menukaart van cursussen aangeboden.

LinkedIn, Netwerken, Solliciteren, Ondernemerschap, er is voor elk wat wils. Maar iedereen begint met de tweedaagse training Hoe nu verder? ‘Op dag één is het onderwerp: Wat gebeurt me nu? Wennen en accepteren, jezelf herpakken, daar gaat het om. Op dag twee stellen we de vraag: Wat is nu je eerste stap? Dat hoeft niet een grote te zijn, maar wel een richting. Je nieuwe toekomst’, zegt Proost.

In het begin is het een soort rouwverwerking. ‘Je verliest je baan, klaar. De een ziet het als een kans, de ander moet wat langer stilstaan bij het verlies. Daarom leveren we ook maatwerk’, zegt loopbaanadviseur Ruth van der Walle.

Solliciteren kun je leren, is het motto. En dus wordt er flink getraind. ‘We hebben als vervolgcursus Working Identity. Een meerdaagse training over: wat heb ik in huis, wat wil ik ermee, waar vind ik dat en hoe kan ik dat bereiken? Wat is mijn kracht en talent en hoe kan ik dat inzetten in mijn toekomst, die anders loopt dan ik dacht’, vertelt Proost.

Pijnlijk onderwerp

‘We gaan met je LinkedIn-profiel bezig en het onderzoeken van netwerkcontacten. We doen simulaties en oefeninterviews’, vertelt Van der Walle. ‘Mensen komen met concrete vacatures aan. We kijken dan: hoe ziet die brief eruit? Hoe ziet je cv eruit? En dan gaan we het gesprek voorbereiden en stellen we een sollicitatiecommissie samen. Dat is leuk om te doen en het heeft ook effect’, aldus Proost.

Van der Walle: ‘Er gaat een wereld voor je open. Solliciteren kun je leren.’

Maar ondanks het warme nest in de Oude Kijk blijft het voor de betrokkenen een pijnlijk onderwerp. Van de twintig willen er uiteindelijk twee met de UK praten. Waarvan een KVI-medewerker weer afhaakt, omdat hij plotseling zijn ‘oude functie plus extra erbij’ heeft teruggekregen en het daarom te druk heeft. Eén medewerker wil alleen anoniem zeggen dat hij ‘absoluut niets’ aan de organisatie heeft.

Volop bezig de markt te verkennen

Marika Czibere van Finoegrisch wil wel over haar ervaringen vertellen. Haar afdeling werd drie jaar lang in het voortbestaan bedreigd. ‘We wisten niet waar we aan toe waren. Die onzekerheid was het minst prettig’, zegt ze. Maar nu is ze volop bezig de arbeidsmarkt te verkennen.

‘Ik zie mezelf niet als een persoon die ontslagen is, omdat ik nog steeds werk heb met mijn studenten. Naast mijn docentschap volg ik een veelzijdige training om een andere baan te vinden. Mijn doel is werkzaam te blijven binnen het onderwijs. Ik wil mijn loopbaan voortzetten als professionele adviseur of leidinggevende’, vertelt Czibere.

De sfeer binnen de transitieorganisatie is goed, vindt de docente. ‘We besteden veel tijd aan doelgericht brainstormen. En mijn persoonlijke begeleider doet haar werk met een ongelooflijke gedrevenheid.’

‘Schandalige maatregel’

Maar toch waren veel mensen niet blij toen ze te horen kregen dat ze naar de Oude Kijk moesten verhuizen. ‘Ik was ook geschokt door het nieuws dat ik binnen één maand in het begin van de collegeperiode mijn kamer moest ontruimen, omdat ik nog colleges op mijn kamer gaf. Ik heb meteen contact met het faculteitsbestuur opgenomen en laten weten dat ik deze behandeling incorrect vond’, zegt Czibere.

Veel van haar collega’s pakten het radicaler aan. Zes medewerkers stuurden een boze brief naar de UK en het faculteitsbestuur. Ze voelden zich na een ‘marteling’ van twee jaar ‘gestigmatiseerd’. ‘Dit is een schandalige maatregel die ons academici vernedert en sterk beledigt’, schreven ze.

De Transitieorganisatie riep aanvankelijk dus allesbehalve warme gevoelens op bij degenen die er gebruik van moesten maken. Maar Proost merkt er weinig van. ‘Die discussie hebben we daar gelaten’, zegt hij wuivend naar het Harmoniegebouw van letteren. ‘Nee, ik merk geen verzet. Iedereen die hier is gekomen, kreeg tijdens het intakegesprek ook mee dat wij hier zijn om ze verder te helpen.’

‘Je staat er niet alleen voor’

En dat is waar het om gaat: medewerkers zo goed mogelijk de arbeidsmarkt op helpen. ‘Je hebt een hele tijd niet gesolliciteerd en moet nu opeens gaan nadenken over waar je naartoe wilt en wat je kunt. Wij bieden de ingrediënten aan om je dat te leren. En je staat er niet alleen voor, je kunt heel veel aan elkaar hebben’, vertelt Van der Walle.

Dertien maanden lang mogen de medewerkers de organisatie gebruiken. Is het nog niet gelukt een baan te vinden, dan volgt alsnog ontslag. ‘Maar we zetten er alles op in om te zorgen dat dat niet gebeurt. Wij willen ook heel graag dat dit een succes wordt. We snappen dat het lastig is om ergens binnen te komen, daarom gebruiken we ook allemaal ons netwerk om contacten te leggen. Zeg maar wat je nodig hebt, jij bepaalt en je kunt ons inschakelen.’

Czibere is er in elk geval van overtuigd dat ze binnen korte tijd een nieuwe baan zal vinden. ‘De begeleiders beschikken over een geweldige schat aan kennis en ervaring waar wij ons voordeel mee kunnen doen. We maken zo een vliegende start op de arbeidsmarkt. Juist in deze crisistijd is dit een onmisbare steun in de rug.’