Skillslab voor farmacie
Oefenen in je eigen apotheek
Door Lotte Kruijer
By Lotte Kruijer
Lotte Kruijer
‘Goedemorgen, wat kan ik voor u doen?’ vraagt de apotheker aan de vrouw die aan de andere kant van de balie staat. ‘Ik heb last van darm- en maagklachten, zou u mij kunnen helpen?’ antwoordt die. De apotheker overlegt druk met haar collega’s, en dan is ze eruit. ‘Ik ga u een laxeermiddel geven, mevrouw. U mag dit eenmaal daags gebruiken.’
Het had zomaar een scène in een willekeurige apotheek kunnen zijn, behalve dan dat de patiënt een kussen onder haar trui heeft gestopt en een grijze, krullerige pruik op haar hoofd heeft gezet. Want ze is niet echt een oud vrouwtje met verstopte darmen, maar Tanja Fens, projectleider pharmacy game international en gastdocent. En de apotheker en haar collega’s zijn studenten.
‘Vandaag is het receptdag, wat betekent dat er patiënten bij de apotheek langskomen. De studenten moeten hen helpen alsof ze echte apothekers zijn’, legt Fens uit. ‘Het feit dat studenten echt aan een apothekersbalie staan, brengt het geheel naar een hoger level.’
Hele verdieping
De apotheekgame is niet nieuw, vertelt haar collega Claudia Dantuma: het spel is al 25 jaar in ontwikkeling. ‘Maar wat ooit begon in een lokaal met een paar aan elkaar geschoven tafels en een A4’tje met “Balie 1” erop geplakt, is uitgegroeid tot een hele verdieping.’
Dat studenten echt aan een balie staan, brengt het naar een hoger level
Want sinds de opening van het Anda Kerkhoven Centre afgelopen najaar, het nieuwe onderwijsgebouw van de Faculty of Science and Engineering en de medische faculteit, heeft farmacie een eigen Skillslab met zes simulatie-apotheken. Daar krijgen studenten opdrachten waarmee ze in een echte apotheek ook te maken krijgen. Er komen patiënten aan de balie die worden gespeeld door acteurs of door docenten, en vervolgens is het aan de studenten om de juiste handelingen uit te voeren.
Als Fens het heeft over de echte wereld nabootsen, dan is ze bloedserieus. Acht weken lang zíjn de studenten de apothekers en hebben ze de regie over de gehele apotheek. Ze moeten niet alleen patiënten te woord staan, maar ook de recepten verwerken in het Apotheek Informatie Systeem en contact leggen met huisartsen – een geneeskundestudent of een echte huisarts die meespeelt. En als ze het even niet meer weten, bellen ze naar de centrale, oftewel de gameleiding. ‘Het is een hele happening’, zegt Fens.
Uitdagend
De apothekersgame is niet alleen maar een simulatie, maar heeft ook echt een spelelement. De derdejaarsstudenten doen er samen alles aan om zo veel mogelijk punten te verdienen en zo hoog mogelijk in het apothekersklassement te eindigen. Een erg leuk concept, vindt student Elise Lammers: ‘De game is heel uitdagend en leerzaam. Zelf achter de balie staan is een unieke ervaring.’
Vooral in het begin was het behoorlijk stressvol, zegt ze. ‘Er zijn zoveel taken waar je aan moet denken: je bent immers een echte apotheek aan het nabootsen. Gelukkig leer je steeds meer samen te werken met je team en kan ik het inmiddels makkelijker loslaten. Iedereen weet nu wel wat er allemaal moet gebeuren op een dag.’
’s Ochtends beginnen de studenten met het verdelen van de taken, legt Fens uit. ‘Naast het verwerken van recepten en het ontvangen van patiënten werken de studenten ook aan een zorgproject, hun visie over hoe ze de farmacie kunnen verbeteren.’
Praktijkervaring
‘Het is een heel bijzonder vak, waar alles wat we tot nu toe geleerd hebben samenkomt’, vertelt Elise. ‘Je merkt dat anderen het ook heel uniek vinden. Als ik mijn vriendinnen erover vertel, zeggen ze vaak: “Hè? Is dat echt een vak?” Het is natuurlijk ook wel bijzonder om de dag door te brengen alsof je een apotheker bent en dat je tegelijkertijd een spel met je medestudenten speelt,’ lacht ze.
Er zijn zoveel taken waar je aan moet denken
Zelf heeft ze een bijbaantje bij de poliklinische apotheek in het UMCG, waardoor ze al wat ervaring heeft opgedaan. Maar omdat de farmaciebachelor geen stage heeft, zou ze anders weinig idee hebben gehad hoe het er in de praktijk aan toe gaat. ‘Hier leren we communiceren met verschillende zorgverleners uit het vak, zoals huisartsen en doktersassistenten. Als er iets mis is of als we een vraag hebben, kunnen we bellen met een huisarts, die ook op bepaalde tijden beschikbaar voor ons is.’
Er is zelfs een huiskamer nagebootst, waar studenten kunnen oefenen met apothekersspreekuur aan huis. ‘Ook is er een aparte kamer voor hulpmiddelenuitleg, net als in een echte apotheek.’
Pildorp
Alle zes de apotheken horen bij het fictieve Pildorp, dat verder ook ziekenhuizen en huisartsenpraktijken telt, en natuurlijk inwoners: de patiënten. Alles gebeurt binnen dit dorp en alles is verbonden. Een dag in Pildorp simuleert een hele week in de ‘echte wereld’. Op deze manier kunnen studenten patiënten over een langere periode volgen.
Mensen hebben vaak geen idee wat een apotheker eigenlijk doet
Fens: ‘De studenten zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering. Alles wat ze doen in de apotheek wordt beoordeeld. Als er bijvoorbeeld een patiënt langs is geweest, evalueert die hoe goed de taak is uitgevoerd door middel van punten. Hoe beter de studenten het doen, hoe meer punten ze verdienen en hoe hoger ze in het klassement komen te staan.’
‘Je wordt er competitief van, maar op een leuke manier’, zegt Elise. ‘Elke keer als er een nieuwe casus is geweest, ben je benieuwd hoeveel punten je hebt gekregen en of je in het klassement omhoog bent gegaan. Het motiveert het team enorm.’
En de game is niet alleen nuttig voor de aankomende apothekers zelf, maar ook voor hun (werk)omgeving. ‘Mensen hebben vaak geen idee wat een apotheker eigenlijk doet’, zegt Elise. ‘Laatst hadden we een overleg met huisartsen in opleiding. Achteraf gaven ze aan dat ze nu veel beter wisten waarvoor ze ons kunnen inschakelen. Fijn dat dit ook voor hen een bijdrage kan leveren.’
Samenwerkingen
De RUG is overigens niet de enige farmacieopleiding met dit concept: de universiteiten in Leiden en Utrecht hebben het ook in hun curriculum opgenomen. Maar nergens anders is het zo uitgebreid en vindt alles plaats in een eigen lab. ‘Er is ruimte om allerlei skills te kunnen oefenen’, vertelt Fens. ‘Van klantencontact tot leiderschap.’
Zelfs in het buitenland trekt de Groningse manier van werken de aandacht. Door samenwerkingen met universiteiten binnen en buiten Europa verspreidt het concept zich over de hele wereld. ‘Ze kunnen niet wachten om deze zomer te komen kijken’, zegt Fens trots.
Maar dat is wat haar betreft geen reden om tevreden achterover te leunen. ‘Wij blijven verder ontwikkelen, ook met onze internationale partners die dit concept ook verder willen brengen. We komen om de zoveel tijd samen om te luisteren naar elkaars ideeën en te sparren over hoe we de ervaringen van studenten kunnen verbeteren. Het is zo leuk, we blijven elkaar inspireren.’