Lage cijfers, weinig punten
De worsteling van de eerstejaars
Door Bente Strijbosch
By Bente Strijbosch
Bente Strijbosch
‘Ik heb toevallig net weer een onvoldoende teruggekregen’, zegt Maud Koenders. De eerstejaars rechtenstudent vertelt het met een wrang lachje, terwijl ze de resultaten van de afgelopen periode bekijkt. Daar is deze nieuwste onvoldoende eentje in een lange rij.
Haar eerste jaar loopt op zijn einde, maar ze heeft nog maar vijftien studiepunten weten te behalen. De oorzaak?
‘Ik hou niet van thuis zitten’, zegt ze. ‘Dan doe ik gewoon niks.’
Het was dus een worsteling voor Maud dat een groot deel van haar lessen online plaatsvond vanwege corona: op haar kleine studentenkamer was het lastig om de motivatie te vinden.
Ook de overstap van de middelbare school naar de universiteit viel zwaarder dan gedacht. Maud wist dat ze veel uit zichzelf moest gaan doen, maar dat bleek ontzettend veel moeite te kosten. En nu begint ze zich steeds meer zorgen te maken, zelfs al is het bindend studieadvies verlaagd naar 35 punten. ‘Ik moet nog maar zien of ik het überhaupt wel ga halen.’
Stevige daling
Zoals Maud zijn er honderden eerste- en tweedejaars studenten die maar moeilijk hun draai weten te vinden op de universiteit. Het zijn studenten die een groot deel van hun laatste schooljaar thuisonderwijs kregen, die met lagere eisen hun examen hebben gehaald en op de universiteit opnieuw met online onderwijs geconfronteerd werden. ‘Studenten lijken het een beetje kwijt te zijn’, merkt onderwijskundig adviseur Jan Folkert Deinum op.
Toen corona uitbrak werd massaal gevreesd dat de cijfers van studenten zouden kelderen. Dat gebeurde – tot opluchting van velen – niet. Sterker nog: er werden meer studiepunten gehaald dan ooit.
Studenten lijken het een beetje kwijt te zijn
Maar twee jaar later is het alsnog mis gegaan. Eerstejaars én ouderejaars doen het slechter, maar de zorgen om de eerstejaars zijn het grootst. Al vanaf het begin van de pandemie worden de onderwijsresultaten binnen de RUG gemonitord en verschijnt er elk half jaar een rapport. ‘De analyses laten een stevige daling zien’, stelt Deinum vast.
Het laatste rapport toonde dat eerstejaars twee ECTS minder haalden dan in voorgaande jaren. Ook ligt het gemiddelde cijfer bijna een heel punt lager. ‘We zien dat de resultaten omlaag gaan, maar waarom dat is weten we niet zo goed’, zegt Deinum.
Concentreren
Dat het online onderwijs er iets mee te maken heeft is natuurlijk een inkopper. Maar welke aspecten van dat online onderwijs zijn het probleem? Waren de colleges zo slecht?
Volgens tweedejaars rechtenstudent Demi Meenhuijs was dat het niet zo zeer. ‘Je kent niet anders dan hoe het al ging, met online onderwijs. Daar deal je dan ook maar mee’, zegt ze.
Maar je werkelijk concentreren op de online colleges was wel een struikelblok. ‘Ik kan mijn focus er gewoon niet bijhouden’, zegt student sterrenkunde Maureen Berendsen. Online colleges vond ze langdradig en saai. ‘Vaak luisterde je twee uur lang naar hetzelfde verhaal.’ Ook zij sloot haar eerste jaar af met een dramatisch resultaat: vijf studiepunten.
Kara Schotanus, die van religiewetenschappen overstapte naar archeologie, herkent dit probleem. Ook haar colleges bij religiewetenschappen waren zo goed als allemaal online. ‘Het is heel makkelijk om een college aan te zetten en vervolgens maar de helft mee te krijgen’, vertelt ze. ‘Dat werkt toch minder goed dan wanneer je in de schoolbanken zit.’
Lage opkomst
En dan is er nog het gebrek aan motivatie van de studenten: colleges en werkgroepen zagen massaal lage opkomsten.
‘Ik ben nog maar één keer bij een fysiek college geweest’, geeft Demi toe. ‘Voor bonuspunten bij werkgroepen leverde ik extra opgaven in, maar zonder andere verplichtingen kwam ik er eigenlijk nooit.’
Ik ben nog maar één keer bij een fysiek college geweest
Voor Eva Nijbroek, ook tweedejaars rechten, was het precies hetzelfde. Online colleges keek ze terug, en werkgroepen bezocht ze per definitie niet.
En dat is een serieus probleem, denkt Miranda Trippenzee. Zij houdt zich bezig met onderzoek naar het welzijn van studenten. Ouderejaars weten tenminste wat het nut is van fysiek college, maar eerstejaars kennen dit amper. ‘Studenten missen een belangrijk deel van het studentenleven door niet naar colleges te komen.’ Dan gaat het niet alleen om de leerstof, maar ook om het gebrek aan sociale contacten.
Hati van Kleef-Ruigrok, docent aan de rechtenfaculteit, denkt bovendien dat de eerstejaars zich minder hebben leren focussen. ‘Deze studenten missen nu meer dan ooit de oefening om geconcentreerd te kunnen luisteren of studeren.’
Risicogroep
Uit een recent onderzoek naar studentenwelzijn na covid, dat Trippenzee samen met promovendus Lisa Kiltz uitvoerde, komen juist de eerstejaars naar voren als een risicogroep. ‘Deze studenten, samen met internationale studenten, geven aan weinig sociale contacten te hebben en niet naar college te komen’, legt Trippenzee uit. Dat heeft invloed op zowel hun resultaten als hun welzijn.
Kara herkent dat wel. Langzamerhand verdween elke student achter een zwart, anoniem blokje op haar beeldscherm. ‘Het is zo makkelijk om je studie links te laten liggen als je geen contact hebt met andere studiegenoten’, zegt ze.
Eva had dezelfde ervaring. ‘Eigenlijk ken ik helemaal niemand van mijn studie’, zegt ze. En dat leidt tot een vicieuze cirkel: ‘Omdat ik al geen mensen ken, kan ik net zo goed alle colleges online kijken.’
Daardoor krijgen studenten sneller het gevoel niet daadwerkelijk bezig te zijn met een studie. ‘Ik had wel het gevoel dat ik student was, maar niet dat ik studeerde’, zegt Eva. En daar is ze niet de enige in. ‘Het voelde eerder alsof ik een online cursus aan het volgen was’, verklaart Kara.
Voor docenten zijn de lege zalen ‘vreselijk frustrerend’, vertelt Deinum. ‘Zij geven aan dat ze hun studenten helemaal niet kennen.’ Daardoor is er geen connectie meer tussen studenten en docenten, maar ook niet meer met de universiteit. ‘Het lijkt alsof we soort van vervreemd zijn van elkaar’, denkt Deinum.
Veranderingen
Maar ook het feit dat regels en richtlijnen voortdurend veranderden, vaak op een laat moment in het blok, had een catastrofale uitwerking. Denk aan tentamens die eerst fysiek zijn, dan online en vervolgens toch weer fysiek, wat onder andere bij sterrenkunde gebeurde. ‘Waar ben ik eigenlijk beland?’ dacht Eva regelmatig.
Of tentamens die van drie uur werden ingekort naar twee uur zonder enige uitleg. ‘Zelfs in het rooster staat nog dat de tentamens drie uur duren’, zegt Demi.
Het voelde alsof ik een online cursus aan het volgen was
Docenten hadden vaak ook geen idee meer wat er wel of niet toegestaan was. Mocht een student naar het toilet tijdens een tentamen? Mondkapje op of af tijdens het zitten? Wie ging daar eigenlijk over?
Zelfs voor rechtendocent Van Kleef-Ruigrok was de situatie vaak onduidelijk. En dat heeft zijn weerslag, denkt ze. ‘Er was meer stress voor de tentamens, plotseling minder tijd en van de gewijzigde tentamenvorm snapten studenten ook niks’, vertelt ze. Daarmee doelt ze op de plotse overgang naar openboektentamens met essayvragen – een tentamenvorm die doorgaans was voorbehouden aan ouderejaars, en waar de beginnende studenten niet in getraind waren.
Dat merken de studenten zelf ook. ‘Oefententamens waren nauwelijks te vinden’, vertelt Demi. ‘We hadden geen idee wat we konden verwachten.’
Normaal
En nu doet het omgekeerde zich voor: de eerste- en tweedejaars moeten zich ineens aanpassen aan een nieuwe situatie. ‘Ik merk dat ik het lastig vind om me te concentreren in een zaal met honderden studenten’, zegt Eva. ‘Dat ben ik helemaal niet gewend.’
Dus hoe verder?
‘We hebben een rare periode achter de rug en nu gaan we langzamerhand weer terug naar normaal. Maar veel studenten weten helemaal niet wat normaal is’, zegt Trippenzee.
Veel studenten weten helemaal niet wat normaal is
Toch heeft ze vertrouwen dat alles min of meer vanzelf beter zal gaan. ‘De universiteit moet studenten weer gaan verwelkomen en studenten moeten het nut en plezier van colleges weer herontdekken’, zegt ze. Straks begint er weer een nieuw collegejaar, ‘met weer nieuwe kansen voor iedereen’.
Deinum denkt hetzelfde. ‘We moeten er voor zorgen dat we het met z’n allen weer een beetje leuk gaan maken’, zegt hij. ‘We moeten uitstralen dat we de studenten graag weer willen zien.’
Maar, benadrukken beiden, de eerstejaars en internationals moeten wel extra in de gaten gehouden worden. ‘We moeten voor ogen houden dat er groepen zijn die net wat meer buiten de boot vallen dan anderen’, zegt Trippenzee. ‘Voor hen moeten we even extra ons best doen’, vult Deinum aan.
Dat hoeft geen hogere wiskunde te zijn. Een simpele begroeting bij de collegezaal of tussendoor even vragen hoe het met de studenten gaat. Met dat soort kleine dingen kan je al erg veel helpen, denkt Deinum. ‘We zien je, we kennen je, we vinden het fijn dat je er weer bent.’
Studeren aan een universiteit is niet alles. Het is helemaal niet erg, dat je studeren niet leuk vindt. Je kunt ook naar de kroeg, wel niet zo lang, dat is waar, als je in de zorg werkt, of leerkracht op een basisschool bent, of zonnepanelen op een dak legt. OK, een studie vrijetijdsmanagement of bedrijfskunde heeft ook wel wat, maar ook zonder die studies kun je best je vrije tijd managen, en werken in een bedrijf. Echt, dat is goed mogelijk. En misschien heeft de samenleving wel een enorme behoefte aan mensen op de werkvloer, en minder aan mensen, die deze mensen dan weer aansturen, of die mensen aansturen, die de mensen op de werkvloer weer aansturen. Ik vind het wel aandoenlijk, dat een enkele docent zich vreselijk schuldig voelt over het gebrek aan motivatie en werklust bij sommige studenten . Zo’n docent is echt verloren gegaan voor de thuiszorg. Jammer toch! Ik pamperde studenten nooit, de hard werkende studenten vonden dat prima, en het management, dat vond het heel vervelend. Moest ik weer met een verbeterplan komen, want de slagingspercentages moesten omhoog, de heilige graal van het management, dat zelf geen universitaire studie had gevolgd. Dat ze zo’n studie niet hadden gevolgd, helemaal niet erg, maar ze zaten wel op de verkeerde plek, van het wezen van een universiteit begrepen ze niks, net zoals veel studenten , die zeggen , dat ze leren, en naar school gaan. Tja.
Als studenten voor een echte baan en praktijkopleiding kiezen in plaats van een pretstudie, dan is het hele verdienmodel van de RUG kapot. Hoe gaat de RUG dan nog aan geld komen????? En bovendien zijn er dan straks geen managers meer over om de andere managers aan te sturen. En deze managers moeten ook weer aangestuurd worden door hogere managers, die weer verantwoording afleggen aan het topmanagement. Snap jij het nog??
It is interesting that the blame for this is mainly put on the students performance and that there is very little reflection on the performance of the university. In the comments and listening to my colleges, I only hear complaint about the students in the corona generation, who are not motivated or interested enough. I find this appalling. The students are the same – the problem is the complete lack of adaptation of the mode of education by teachers of the university. I have listened in on a number of lectures for 1st year students – and in 95 % of the cases it has just been a a professor reading their slides in front of the computer for 3-4 hours straight – without any adaptation to the available media. Who can learn anything from that? If you think it is a matter of interest that is the problem when you are exposed to really bad teaching, is of course convenient, but in fact just a failure to understand the basics of transferring knowledge. We are supposed to provide an inspiring arena where the students can get motivated – not do everything we can to discourage them. I have had failed students who have been refused to see their exams or get any explanation to what they did wrong, because their professors refuse to see any students in person anymore. Of course they fail over and over again. The University have failed completely and we should be ashamed how poorly we have treated the students. The lack of professional responsibility is really disappointing.
Can you conclude that it’s the teaching that’s the cause of the bad results based on nothing but a few anecdotes (you listening in on some 1st year lectures)? For every bad example you give there might be a good one.
This reasoning is completely unscientific and doesn’t become a lecturer at a university. You sound more like a disgruntled first year student posing as a lecturer.
Your mother is unscientific
You are certainly not a lecturer at a university. You sound more like someone posing as a lecturer at a university.
It is really hard to see such comments bashing down on teaching staff and not get angry about it. Was the pandemic a hard time? Certainly! Are all problems of students due to lazy teaching staff that does not care about the well-being, performance and future chances of their students? Certainly not! Just to give you a glimpse at the other side. Teaching staff was expected to make possible within just a matter of weeks what was often just communicated in an email on a Friday evening from the faculty board. How online education could work with the tool we had access to was mainly self-taught and mouth propaganda of does and don’ts … basically learning by error. All that takes time that already stressed out teaching staff was already low on before. Especially young teaching staff had to take care of their young children at home, since schools and daycare were closed. Often they were working during the night when the kids are sleeping. Additionally they were confronted with delays in their PhD’s trajectories and projects, where they were expected to ensure smooth continuation at all cost. Many became make-shift health counselor for their PhDs and students, that fell into a deep emotional hole given the situation. That is not to mention all the other requirements academic staff has to prove every year that did not adapt to the new situation. Many of my colleagues (like myself) spent 10-12 hours every day to do as good as possible and mitigate a majority of the problems. Hearing comments like that above, I have difficulties to conclude that it is worth it.
OK Boomer
Docent RuG wrote: “The University have failed completely and we should be ashamed how poorly we have treated the students.”
Wow, that is a very extreme and one-sided view. Perhaps you need to spend a bit less time on Twitter?.. Surely you must have seen other, more positive examples as well, unless you have been walking around with your eyes deliberately closed.
I agree that not everything was done perfectly (how could it?), and I have sometimes been annoyed at the positive and optimistic tone the university used in some of its communications towards students and staff. But on the whole, what I have seen is a lot of people working very hard to make the best of a bad situation, with limited means and often at the cost of their own wellbeing. Putting them down as having ‘failed completely’ seems unjust and unnecessarily insulting. Could we have done a better job? Undoubtedly. Do students have a responsibility here as well? Absolutely.
By the way, as to this statement of yours:
“I have listened in on a number of lectures for 1st year students – and in 95 % of the cases it has just been a a professor reading their slides in front of the computer for 3-4 hours straight – without any adaptation to the available media”
Basically what you are saying here is that you have been spying on your colleagues, and that at least 20 times (since you feel entitled to making a claim about 95% of the cases). Apart from the moral issue of doing that, and apart from the question how you would even be able to do so (since, as far as I know, the online lectures were never publicly accessible), if some of my colleagues are able to talk for 3-4 hours straight in the way you describe I would love to hear how they do it. It sounds like an impressive feat to me.
Interessant stuk. Begrijpelijk dat studenten worstelen. Opvallend; sommige studenten vinden dat alles online moet, als alternatief, naast fysiek onderwijs, blijkt uit eerdere artikelen hier. Haalbaar is dat voor docenten natuurlijk niet, en helemaal bij werkgroepen lijkt mij het gewenst dat iedereen gewoon aanwezig is. Maar in dit stuk geven veel studenten juist aan dat online onderwijs hun motivatie volledig vermorzelde. Een reden om toch tegen online onderwijs te ageren, al zijn hybride vormen natuurlijk mogelijk. Echter kan die keuze online/fysiek niet vrijblijvend zijn. Werkgroepen fysiek, hoorcolleges online (opname) en fysiek voor de geinteresseerden? Ik ben benieuwd hoe dit zich gaat ontwikkelen.
Naast dat online onderwijs natuurlijk niet optimaal is, moeten we de invloed van de mentale gesteldheid van de studenten op hun motivatie ook niet onderschatten. We hebben de afgelopen tijd veelvoudig gehoord over de prevalentie van depressie en suïcidaliteit onder jongeren, als gevolg van de lockdowns. Uit ervaring kan ik spreken dat het erg lastig is om jezelf te motiveren om op tijd op te staan, colleges te volgen en te studeren als je het plezier in het leven even kwijt bent. Uit gesprekken met medestudenten merk ik dat velen van hen het er op momenten ook erg lastig mee gehad hebben.
Alhoewel het natuurlijk super is dat studenten eindelijk weer gewoon naar college kunnen, denk ik dat de opgelopen schade nog even zal voortduren. Het duurt gewoon even voor studenten om hier in Groningen (opnieuw) hun draai te vinden, contact met studiegenoten te zoeken en het nut van college weer in te zien. Daarom zou het mij erg goed lijken als docenten hun best doen om studenten actief bij de studie te betrekken, misschien kan het tijdelijk verplichten van opkomst bij colleges hier desnoods een oplossing voor zijn. Of de docenten moeten zo leuk en interessant lesgeven dat de studenten daar absoluut niet weg willen blijven. Ik verwacht overigens dat het na de zomer wel los zal lopen.
“We zien dat de resultaten omlaag gaan, maar waarom dat is weten we niet zo goed’, zegt Deinum.” Het artikel noemt allerlei factoren die mogelijk van invloed zijn en het vooral wijten aan een motivatiegebrek bij de student is wellicht te voorbarig. Zonder oorzaak is het moeilijk om een oplossing te formuleren. Misschien lost het zich ook wel vanzelf op?
Problematischer is dat er nu meer studenten zijn die niet op hun plek zitten op de universiteit (zie opmerking Joost). Dat kan ik anekdotisch onderschrijven; ik merk het in mijn eigen onderwijs. Zij zijn niet gefilterd door een eindexamen of BSA en lopen al tijden rond op een plek waar ze niet uit de verf komen. Ontzettend sneu, want later nog wisselen van studie is duur. Wel verstandig, maar ga er als 17-19-jarige maar aanstaan.
Een overheid en universiteit moet daarin ook zorgvuldig zijn. Twee voorstellen:
1. Geef die scholieren een normaal eindexamen en geef die eerstejaars een normaal BSA. Dat voorkomt de meest schrijnende gevallen.
2. Geef de studenten die dit en volgend jaar willen switchen (van studie, of van uni naar hbo bijvoorbeeld) een extra jaar stufi. Dat kost de maatschappij wat, maar wellicht minder dan schrijnende gevallen door laten etteren.
Nee super slecht plan! Als ze vaker van studie switchen kan de RuG meer geld vangen! En ook geen extra stufi op kosten van de maatschappij. Het leenstelsel moet juist weer terugkeren want die studenten hebben het al makkelijk genoeg!!!!!!
Er staat nog een foutje in de titel. De juiste titel moet zijn: Na 2 jaar corona zijn docenten het doceren verleerd
Balen! Kijk eens op rug.nl onder ‘Cursusaanbod Docentprofessionalisering’, misschien kan je jouw vaardigheden daar weer een beetje opfrissen.
Nee dankje collega2 ik heb mijn pretstudie al lang afgerond
Dit heeft mijner inziens weinig te maken met “zelfredzaamheid”. Ik zit zelf in mijn tweede jaar rechten, een vakgebied dat ik ontzettend leuk vind, maar wat de opleiding interrasant maakt is het discussiëren met docenten en studiegenoten. Je ontwikkeld een bepaalde manier van denken en inderdaad kritisch te zijn door jurisprudentie te bespreken, vragen te stellen en met elkaar te overleggen. In plaats daarvan kreeg je de afgelopen 2 jaar een theoretische boek met feitjes om uit je hoofd te stampen en vooraf opgenomen colleges met weinig tot geen mogelijkheid tot interactie. En hoe leuk je een studie ook vind, als een soort spons eenzijdig informatie opnemen en vervolgens uitkotsen op een digitaal tentamen vermorzeld je motivatie echt wel. Dit alles terwijl je amper tot geen sociale contacten hierbuiten hebt en in een vreemde stad op 12m2 woont is een recept voor allerhande problemen waaronder verminderde resultaten. Simpelweg zeggen dat iemand in zo’n situatie niet “zelfredzaam” is lijkt mij ontzettend kort door de bocht.
Om nog te zwijgen van andere factoren zoals financiële stres, social media die je zelfbeeld beïnvloeden, een steeds meer onzekere toekomst met de huizenmarkt en het klimaat en vele andere factoren die de laatste jaren al steeds meer druk leggen op de gemiddelde student.
Stel je aan man. Die studenten hebben het al makkelijk genoeg
De waarheid zal ergens in het midden liggen. Gemotiveerde studenten verdienen beter dan online onderwijs, dat is zeker waar. Maar mogelijk onderschat je hoeveel studenten totaal niet intrinsiek gemotiveerd zijn. Een groot deel besteedt minder dan vijf uur per week aan zelfstudie en komt maar beperkt naar colleges. Uiteindelijk moet je het als student wel zelf doen. Dat de situatie de afgelopen jaren niet goed is geweest voor studenten, daar kan niemand omheen. Maar nu is er weer veel mogelijk. Dan moet je die mogelijkheden wel benutten.
Dit artikel is belachelijk, het is toch overduidelijk dat resultaten achteruit gehold zijn omdat studenten beter voorbereid moeten zijn. In plaats van alles online opzoeken tijdens een tentamen moeten ze nu echt actie ondernemen en dingen uit het hoofd leren. Dat is ook wat echt studeren voor een tentamen is, de afgelopen paar jaar zijn studenten verwend. Om dan nu te doen alsof er een kloof is ontstaan vind ik oneerlijk en onrealistisch naar de RUG toe. Apart dat men het nu zo tolereert dat studenten simpelweg niet doen wat de basisvraag aan de universiteit is; informatie opnemen
Ik ben het Helemaal met je eens Joost. Ik begrijp dat de corona crisis het studeren lastig maakt, ik had er zelf ook last van, en heb erg moeten bijpoten in deze 2 jaar. Toen colleges weer fysiek werden ben ik er met veel plezier heen gegaan. Studenten die spijbelen omdat ze hun studie saai vinden zijn niet de verantwoordelijkheid van de universiteit. Ik zou het ook vreemd vinden als de universiteit de fluwelen handschoentjes aan gaat trekken voor studenten met een gebrek aan motivatie. Focus je liever op de genen die zich er doorheen hebben gevochten en dus echt goed materiaal zijn voor onderzoek etc.
Precies Joost, wat een waardeloos artikel is dit. Discipline is alles en als je daar niet over beschikt zit je hier verkeerd.
Misschien heeft deze periode juist goed laten zien dat er te veel mensen op de universiteit zitten die er niet zelfredzaam genoeg voor zijn. “Geen motivatie hebben” betekent dat men er niet klaar voor is om op de universiteit te studeren. Je wordt hier opgeleid tot een kritisch, zelfstandig en specialistisch professional, dit is niet voor iedereen weggelegd.
Het is ook helemaal niet erg dat niet iedereen kan meekomen. Het gros van de studenten wilt helemaal geen onderzoeker worden! Alleen omdat studeren prestige heeft en de arbeidsmarkt zonder reden steeds meer een universitaire opleiding vereist zijn we in het huidige studenten overschot terechtgekomen.
Denk als universiteit, samen met de hogescholen en werkgevers, eens na over of er wel een noodzaak is tot universitaire studie. Er is een schreeuwend personeelstekort in tal van sectoren: speel daar op in. Help studenten door ze bij hun passie en op hun niveau te plaatsen.
Nog over die passie: colleges dodelijk saai vinden is bij sommige vakken heel normaal en een terecht punt van verbetering.
Saaiheid gebruiken als excuus voor slechte resultaten toont aan dat de student totaal niet op de goede plek zit. Studeren doe je uit een interesse, dus de saaie colleges compenseer je met zelfstudie. Je moet het leuk vinden, anders wordt het niks.