‘Campus maakt het University College’
Het is donderdagmorgen 09.00 uur. Het Amsterdam University College (AUC) is bijna uitgestorven. De comfortabele loungebanken en studieplekken op elke verdieping worden slechts door een enkeling gebruikt. Waar zijn de zevenhonderd studenten die hier moeten rondlopen? Naar college, blijkt snel. Vrijwel alle lesruimtes, áchter die chill- en werkplekken, zitten vol met kleine groepjes studenten, die onder leiding van een docent praten en discussiëren.
Intens
Pas na tienen wordt het druk in die mooie zitjes. Studenten begroeten elkaar, praten na over een feestje en nemen de dag met elkaar door. Het lijkt alsof iedereen elkaar kent, wat bevestigd wordt als een meisje op blote voeten op een bank in huilen uitbarst. Zes paar handen troosten haar.
Het lijkt een ‘gewone’ universiteit maar niets is minder waar. ‘Het is zo intens’, zegt tweedejaars Reneé Michels (20). ‘Alles is verplicht, ik heb twaalf college-uren per week en ben veertig uur per week met mijn studie bezig. De eerste maanden was ik in shock. Je kunt het niet maken om onvoorbereid op college te verschijnen.’
Bubble
Eerstejaars Dana Hakman (18) en Sanneke Ros (19) lijken dat nog niet te beseffen. ‘Het valt wel mee’, zegt Dana. ‘Maar we zijn ook pas twee of drie weken bezig.’
Wel hebben de twee moeite met het kiezen van een richting. ‘Er zijn te veel mogelijkheden’, zegt Sanneke. ‘Wil ik sciences doen of toch social studies? Gelukkig is het op AUC makkelijk switchen zonder dat je vertraging oploopt.’
Allemaal kozen ze voor het AUC omdat het in Amsterdam is. Of ze zouden kiezen voor een University College in Groningen? ‘De campus maakt het AUC’, zegt Dana. ‘Het voelt als een studentenvereniging.’
Dat gevoel herkent derdejaars Deimante (21) uit Litouwen. ‘We zijn een community’. We wonen bijelkaar, twee minuten lopen hiervandaan, we zien elkaar elke dag, eten samen, sporten samen, feesten samen.’ Reneé lacht. ‘Het is een bubble. En we zijn er damn lucky mee.’
Kosten 2013-2014
Collegegeld: € 3944 (non-EU/EEA: € 11.534)
Huur en kostgeld: € 4370 (voor een kamer met eigen badkamer en keuken, exclusief huursubsidie)
Een campus in de binnenstad, leerlingen die met hun docenten een gemeenschap vormen, samen musea en theaters bezoeken en ’s avonds discussiëren aan de open haard. De RUG droomt al jaren van een prestigieus University College met enthousiaste studenten.
Dat laatste heeft namelijk grote voordelen. Studenten van het University College hoef je niet met strikte regels bij de les te houden. Ze studeren vrijwel allemaal netjes af. En de colleges worden ook nog eens goed gewaardeerd, met als gemiddeld rapportcijfer een 8.8 in de Nationale Studenten Enquête. Beter kun je het niet hebben.
Dat dacht de RUG vast ook bij het overleg met het Ministerie van Onderwijs. De financiering van universiteiten hangt namelijk samen met studiesucces, onderwijsaanbod en onderwijskwaliteit. Excellente opleidingen dragen daar mooi aan bij. En dus sprak de RUG met het ministerie af dat in 2015 tenminste zeven procent van de bachelorstudenten een excellente opleiding zou moeten volgen aan het bestaande Honours College of een nog op te richten University College. Maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan.
Profilering
Eigenlijk had dit studiejaar de opleiding Politics, Philosophy and Economics (PPE) moeten beginnen. Het kindje van rector magnificus Elmer Sterken en hoogleraar econometrie Tom Wansbeek moest het antwoord zijn op de colleges van Amsterdam en Utrecht. Alleen vonden de faculteiten dat er te veel onduidelijkheid was over de financiële risico’s en hadden ze de mankracht niet om de opleiding te dragen. En dus ging het niet door.
Maar 1 september 2015 móet zeven procent van de studenten een excellente opleiding volgen. Het Honours College trekt vijf procent, voor de overige twee diende er dus snel een oplossing te komen.
‘Ja, de druk is er, maar dat is niet iets waar ik dagelijks aan denk. We willen ook zelf volgend jaar beginnen. Als we goed ons werk doen komt het wel goed’, zegt Hans van Ees. Sinds maart is hij dean van het University College Groningen. Hij werkt met een klein clubje RUG-medewerkers hard aan de opbouw van de driejarige bachelor.
Net als alle andere acht University Colleges in Nederland is het een Liberal Arts and Sciences (LAS) opleiding. ‘Vanwege de inhoud en de mogelijkheid om getalenteerde studenten breed op te leiden. We onderscheiden ons door ons te richten op de profileringsthema’s van de RUG en onze artistieke benadering van de werkelijkheid’, vertelt Van Ees. ‘Maatschappelijke problemen zijn zo complex dat je ze uit verschillende perspectieven –artistiek, ideologisch, theologisch, wetenschappelijk – moet bekijken. Alleen analyseren levert niet voldoende op.’
Droom
De opleiding begint met veertig studenten en moet uitgroeien naar honderd per jaar. Het University College is de tiende faculteit van de RUG, met z’n eigen gebouw, bestuur en faculteitsraad. Studenten eten en slapen op een aparte campus. Een tijdelijk onderkomen is al gevonden aan de Hoendiepskade 24. Naar huisvesting voor de studenten wordt nog gezocht, hoewel Van Ees het liefst de studentenflat ernaast zou huren.
Studenten betalen waarschijnlijk zo’n 3500 euro collegegeld voor de opleiding. Daar komen de kosten voor inwoning, ongeveer 8000 euro nog bij. ‘Het collegegeld is hoger vanwege het kleinschalige intensieve aanbod van onderwijs, dat gewoon ook duurder is’, verduidelijkt Van Ees.
Maar eerst moet zijn droom nog werkelijkheid worden. Een eerste belangrijke hobbel – de macrodoelmatigheidstoets, die wildgroei aan nieuwe studies moet tegengaan – is genomen. ‘En nu moet deze de deur uit’, zegt hij met zijn hand op de toets nieuwe opleidingen die naar accreditatieorganisatie NVAO gaat. ‘In november komen ze langs voor een keuring. Dan horen we waarschijnlijk of we door mogen. Ik heb er het volste vertrouwen in, dit wordt écht iets bijzonders.’
Kosten University College Groningen
Collegegeld: € 3500
Huur en kostgeld: € 8000
‘Onze wereld, met onze eigen mensen’
‘Het is inderdaad niet een universiteit als alle anderen’, zegt Isabel Braadbaart (20), derdejaars studente aan het University College in Utrecht (UCU). Ze vergelijkt het met een bubble: ‘Het is een microkosmos binnen de Universiteit van Utrecht.’ Op hetzelfde terrein vind je huisvesting, collegezalen en de kroeg. ‘Het grootste deel van je studentenleven speelt zich hier af’, zegt Isabel. ‘Wij voelen ons niet echt onderdeel van het UU. De UCU is onze wereld, met onze eigen mensen, studie en feesten.’
Volgens een recent artikel van De Groene Amsterdammer ligt er een hoge werkdruk op de studenten van UCU. Isabel beaamt dit: ‘Je moet hard studeren en daarnaast heb je de sociale druk van al je vrienden die op de campus wonen.’
Fred Keesen, onderwijscoördinator op het UCU, benadrukt dat deze bachelor niet voor iedereen is bedoeld. ‘We vragen van studenten door de grenzen van disciplines heen te kunnen kijken. Daarnaast focussen we ons hier ook op het ontwikkelen van generieke skills, zoals de vaardigheid van het presenteren.’ Daar hangt een flink prijskaartje aan. Keesen: ‘Het collegegeld is hier hoger door de intensieve begeleiding die studenten van onze docenten ontvangen.’
Roel Maalderink (22) heeft zijn bachelor aan het University College zojuist afgerond en volgt nu nog een reguliere bachelor Rechten aan de UU. ‘Aan het UCU is iedereen gemotiveerd en het programma breed. Maar voor je begint moet je wel bedenken welke kant je op wilt. Anders weet je, door het brede programma, naderhand nog steeds niet wat je moet gaan doen.’ Daarnaast benoemt hij een nadeel van de bubble: ‘Je leven speelt zich af op de campus, daardoor kom je soms drie dagen niet van die vierkante kilometer af. Dat kan je wereld erg klein maken.’
De komst van eenzelfde programma in Groningen baart onderwijscoördinator Keesen geen zorgen. ‘Het is een trend om een University College te hebben. Ook Groningen biedt straks een zogenaamd liberal arts programma aan, maar die is eigenlijk nog te strikt gebonden aan disciplines.’ Keesen glimlacht en meent dat ze in Utrecht weinig merken van de vele University Colleges in Nederland. ‘De soep is er nog nooit dunner van geworden hier’, zegt hij. ‘De tijd zal het leren, maar ik denk niet dat Groningen een grote concurrent zal zijn.’
Kosten 2013-2014
Collegegeld: € 3500 (non-EU/EFA: € 8900)
Huur en kostgeld: € 7800
Collegegeld terugkerende studenten: € 1835 (non-EU/EFA: € 8900)
