Kamernood lijkt minder hoog
Heeft waarschuwen gewerkt?
De 111 bedden in de gemeentelijke piekopvang zijn inmiddels zo’n twee weken bezet. Ook de hostels in de stad hebben nog nauwelijks plek over. En toch zien de gemeente, de universiteit en de Groninger Studentenbond (GSb) nauwelijks noodberichten van studenten die dakloos dreigen te raken.
‘We krijgen eigenlijk bijna geen mailtjes van studenten die zwaar in de problemen zitten. Die kregen we vorig jaar wel’, zegt Leon van der Deure, aftredend voorzitter van de GSb. De situatie was toen zo nijpend, dat de GSb en andere studentenorganisaties halverwege de zomer al waarschuwden voor een stroom aan dakloze studenten. De 150 plekken noodopvang die de gemeente had geregeld waren volgens hen lang niet genoeg.
De organisaties verenigden zich onder de naam Shelter Our Students (SOS) en zetten een couchsurfing-actie op. Mensen die een bed of bank over hadden konden zich bij SOS melden, zodat dakloze studenten tenminste tijdelijk een slaapplaats hadden. Zo kregen zo’n 250 studenten toch een plek om te slapen. Sommige voor de start van het nieuwe studiejaar, maar velen ook pas nadat dit al lang en breed begonnen was.
Nieuwe afspraken
Boos over de ontstane situatie, bezette SOS in september vorig jaar het Academiegebouw. De groep wilde in gesprek met het college van bestuur en de gemeente. Ze eisten dat de noodopvang beter geregeld zou worden, voor dat moment en voor de toekomst, en dat buitenlandse studenten van tevoren eerlijk zou worden verteld over de kamercrisis in Groningen. Na urenlang onderhandelen werd daar een akkoord over gesloten.
We krijgen bijna geen mailtjes van studenten die zwaar in de problemen zitten
De afspraken over betere noodopvang en betere communicatie over de kamertekorten moesten eenzelfde doemscenario dit jaar voorkomen. In de voorbereiding hebben de instellingen zaken inderdaad anders aangepakt.
Zo heeft de gemeente vooral ingezet op noodopvang in de vorm van twee-, drie-, of vierpersoonskamers. Dit in tegenstelling tot de massale slaapzaal waar studenten vorig jaar verbleven en waar veel studenten stress ervoeren. Ook konden studenten dit jaar vooraf een plek online reserveren, in plaats van eerst naar Groningen te moeten komen om dan te hopen dat er nog plek vrij was.
Minder noodopvang
Wat wel tegenviel is het aantal plekken dat de gemeente daadwerkelijk kon realiseren. Voor de zomer zette ze nog in op 260, maar dat werden er uiteindelijk 111. Volgens de gemeente komt dit doordat in het algemeen heel weinig gebouwen leeg staan en door de extra behoefte aan opvangplekken voor statushouders en vluchtelingen uit onder meer Oekraïne.
Als extra steun voor tijdelijke huisvesting zette de gemeente wel een pilot op met het bedrijf Hospi Housing: een platform dat mensen met een extra kamer in huis en kamerzoekende studenten aan elkaar koppelt. Studenten kunnen zo maximaal zes maanden bij iemand in huis gaan wonen. Ze betalen gemiddeld zo’n 400 euro per maand voor de kamer en een matchingfee aan Hospi Housing als ze daadwerkelijk een kamer toegewezen krijgen.
Daar staat tegenover dat Hospi Housing persoonlijk bij alle verhuurders langs gaat om de faciliteiten te controleren. En dat huurder en verhuurder allebei zeggenschap hebben over wie hun tijdelijke huisgenoot wordt. Volgens Hospi Housing zijn er tot nu toe zo’n duizend aanmeldingen van studenten en vijftig van mogelijke hospita’s. Er zijn tot dusver 25 matches gemaakt.
Couchsurfing
Hoewel gemeente, RUG en GSb tot nu toe dus weinig noodsignalen zien, is SOS sinds maandag weer actief mensen aan het koppelen via hun couchsurfing-initiatief. ‘Mensen konden zich doorlopend opgeven, maar wij gaan alleen aan de slag als we denken dat de nood hoog is’, zegt Ken Hesselink namens SOS.
‘Als ik een verhaal hoor over een student die bij een vriend in de auto slaapt, is het tijd om actie te ondernemen’, vindt hij. En dus bellen de mensen achter SOS opnieuw met degenen die zich via hun formulier hebben gemeld als bankzoekende, of bankaanbieder.
Als ik hoor over een student die in een auto slaapt, is het tijd voor actie
Sinds half augustus hebben zich 113 studenten gemeld en sinds maandagmorgen zijn er zo’n tien matches gemaakt. ‘We helpen alleen degenen die in echte nood zijn, dus niet iemand die al in de noodopvang zit of in een hostel kan verblijven.’
Hesselink denkt dat hun hulp niet nodig was geweest als de gemeente daadwerkelijk de beloofde 260 plekken in de noodopvang had geregeld. Toch zegt ook hij dat de nood lang niet zo groot is als vorig jaar. ‘Vorig jaar werd ik de hele dag door gebeld door mensen in paniek, dat is nu niet zo. Maar het probleem van de kamertekorten is nog niet opgelost.’
Betere communicatie
Wat Hesselink echter ook opvalt, is dat veel bankzoekende studenten die SOS terugbelt zeggen toch niet naar Groningen te zijn gekomen. ‘Ik denk dat de berichten over de kamertekorten in Groningen en de betere communicatie wel hebben geholpen. Ik spreek veel studenten die zich wel hebben aangemeld, maar toch niet zijn gekomen.’
Dat zou goed nieuws zijn voor de gemeente en de hogeronderwijsinstellingen. In het kader van de bezettingsafspraken hebben zij ruim voor de zomer namelijk ook ingezet op het waarschuwen van studenten: ‘Kom niet naar Groningen als je op 1 augustus nog geen kamer hebt gevonden’, was hun gezamenlijke boodschap. ‘Volgens mij is zo’n waarschuwing geen oplossing’, zegt Hesselink daarover. ‘Maar voor de korte termijn is het wel belangrijk dat het is gebeurd.’
We horen nauwelijks iets en dat vinden we heel raar
Of de boodschap daadwerkelijk is aangekomen, durven de gemeente en de universiteit nog niet te zeggen. ‘We merken wel dat het rustiger verloopt dan andere jaren, maar het aantal aanmeldingen aan de RUG en Hanze was dit jaar gelijk aan het jaar ervoor’, zegt gemeentewoordvoerder Manon Hoiting. ‘Wat dat betreft houden we er rekening mee dat er nog een golf kamerzoekende studenten kan komen.’
Ook RUG-woordvoerder Elies Kouwenhoven houdt een slag om de arm. ‘We horen nauwelijks iets en dat vinden we eigenlijk heel raar. Ook op sociale media zijn er bijna geen berichten van studenten die alarm slaan’, zegt ze. Dat kan een goed teken zijn, maar daar durft de universiteit nog niet volledig op te vertrouwen. ‘We moeten het nog even afwachten.’
Waar beide instanties wel op vertrouwen, is dat de vernieuwde samenwerking goed gaat. Ook de GSb, die wekelijks aanschuift bij de gesprekken over de noodopvang, is tevreden over hoe het nu gaat. ‘Er zijn nog zeker gesprekken te voeren over de kamertekorten in het algemeen’, zegt Van der Deure. ‘Maar we kijken wel terug op een jaar waarin we wat betreft piekopvang goede stappen hebben gezet.’