Taalbarrière bij verenigingen
Internationals willen óók graag meedoen
Carol Santos, psychologiestudent uit Spanje, wilde lid worden van een vereniging in Groningen. Ze was onder de indruk van het optreden van turnvereniging STUGG tijdens de introductieweek van het Erasmus Student Network en dacht dat ze bij hen mooi wat acrobatische trucs kon leren. Maar toen ze een paar van de leden benaderde, verdampte haar enthousiasme.
Eerst begrepen ze haar Engels niet. Vervolgens bleek dat zij de enige in de vereniging zou zijn die geen Nederlands sprak. Die gedachte maakte Carol nerveus. ‘Ik wilde daar niet naartoe gaan en dan misschien de hele tijd alleen zijn vanwege de taalbarrière’, zegt ze.
Carol besloot dat ze later lid zal worden van de vereniging, als ze eenmaal taallessen heeft genomen en beter Nederlands spreekt.
Buitengesloten
Groningen telt tientallen studie-, sport- en culturele verenigingen voor studenten, naast de algemene studentenverenigingen. Van de meesten zijn overwegend Nederlandse studenten lid en is de voertaal ook Nederlands. Dat kan een afschrikwekkend effect hebben op internationals zoals Carol.
Maja Rycicka, een Duitse student internationaal recht, vond het aanvankelijk ook moeilijk om haar plek te vinden bij volleybalvereniging Kroton. Als kersvers lid liep ze het veld op om kennis te maken met haar team, dat uit allemaal Nederlanders bestond. Ze werd in het Engels begroet, maar veel meer kwam er niet uit haar teamgenoten, die daarna al gauw weer overschakelden op Nederlands.
Het is makkelijker om grapjes te maken in het Nederlands
Ze wist niet waar de anderen over praatten en voelde zich buitengesloten. ‘Ik spreek Duits, dus als ik het echt geprobeerd had, had ik waarschijnlijk wel wat woorden kunnen begrijpen’, zegt ze. ‘Maar het leek alsof ze niet wilden of ik aan het gesprek meedeed.’
Maja bleef bij de vereniging, maar toen ze in een ander team werd ingedeeld met zowel Nederlandse als Duitse spelers, realiseerde ze zich dat het van team tot team kan verschillen hoe de sfeer is.
‘Nu schakelen mensen over op Engels als ze zich realiseren dat ik niet Nederlands ben. Niemand vindt het een probleem om Engels te spreken, zelfs niet in de groepsapp’, zegt ze. Zo lukte het Maja om een band te vormen met de rest van haar team. Ze is inmiddels al naar een paar sociale bijeenkomsten geweest. ‘Daar heerst een toffe sfeer en ik voel me niet meer buitengesloten.’
Moeizame gesprekken
Maar is het zo simpel? Kunnen Nederlands verenigingen ervoor zorgen dat internationals zich welkom voelen door gewoon naar het Engels over te schakelen? Carol besloot om geen lid te worden van STUGG, hoewel de leden haar uiteindelijk warm onthaalden en het geen probleem vonden om de lessen in het Engels te doen. ‘Ik wilde niet dat ze alleen voor mij een andere taal moesten spreken’, legt ze uit.
En zij is niet de enige international die er zo over denkt. De Chinese Xiu Jia, die hier promoveert, werd vorig jaar lid van paardrijvereniging Parafrid. Na de lessen schuift ze soms bij de andere leden – allemaal Nederlanders – in de stallen aan voor een gezamenlijk diner. Haar clubgenoten schakelen altijd over op Engels voor haar, en daar heeft Xiu gemengde gevoelens over.
Aan de ene kant waardeert ze het enorm dat ze hun best voor haar doen, en ze voelt zich er echt bij horen. Maar aan de andere kant realiseert ze zich dat de gesprekken vanwege haar moeizamer zijn dan normaal. ‘Het is voor Nederlandse studenten makkelijker om grapjes te maken in het Nederlands. In het Engels werken die grappen soms niet.’
Gekke uitdrukkingen
Zelfs als je best redelijk Nederlands spreekt, kan het nog lastig zijn, weet Shrey Shrestha. Hij studeert internationaal recht en komt uit Nepal. Vorig jaar ging hij bij Gyas. Hoewel hij al een aantal taalcursussen had gevolgd, had hij nog nooit een wat langer gesprek gevoerd in het Nederlands. ‘Dus vond ik het best spannend om lid te worden.’
Mensen stuurden telkens plaatjes van bijen
De alledaagse dingen volgde hij nog wel, maar de typisch Nederlandse uitdrukkingen en de gesprekken over koetjes en kalfjes brachten hem in verwarring. ‘Mensen stuurden telkens plaatjes van bijen in de groepsapp.’
Het duurde even voor Shrey doorkreeg dat Nederlandse studenten met een bij-emoji aangeven dat ze ergens bij zullen zijn. ‘Dat zijn gewoon van die gekke dingen waar je wel aan gewend raakt. Ik denk dat de meeste Nederlanders wel openstaan voor internationals als je maar probeert om hun taal te spreken.’
Op feestjes van Gyas ontdekte Shrey ook al snel dat Nederlanders dol zijn op muziek in hun eigen taal. Ergens gedurende de avond kwam altijd het nummer Dakterras wel voorbij. ‘Iedereen kent dat soort liedjes en ze verwachten dat je meezingt. Als je dat niet doet, voelt het een beetje alsof je er niet bij hoort.’ Shrey besloot daarom om een playlist met Nederlandse liedjes te maken, zodat hij wat songteksten kon leren.
Omgaan met Nederlanders
Will Cole uit Groot-Brittannië wist van tevoren dat er vooral Nederlandse studenten lid zijn van de Juridische Faculteitsvereniging, maar dat weerhield hem er niet van om erbij te gaan. Hij wilde niet in een ‘internationale bubbel’ blijven zitten, legt hij uit, en hij zag het commissiewerk als een kans om met Nederlanders om te gaan. ‘We zijn hier tenslotte ook in Nederland.’
We zijn hier tenslotte in Nederland
Momenteel is hij de enige in zijn commissie die geen Nederlands spreekt. Als ze in kleine groepjes overleggen, schakelen de anderen over op Engels. Grotere bijeenkomsten worden in het Nederlands gehouden. Dan fluisteren Wills vrienden hem in het Engels toe wat hij moet weten.
De andere Nederlandse studenten waarderen het als hij ook maar een voorzichtige poging doet om hun taal te spreken, zegt hij. ‘Hoe meer je met Nederlanders omgaat, des te sneller je de taal leert.’
Het is Will wel opgevallen dat veel internationals geen lid durven worden van verenigingen waar de voertaal Nederlands is. Maar ze hoeven niet bang te zijn, zegt hij. ‘Nederlanders ontvangen je met open armen. Volgens mij hebben zij er geen problemen mee dat jij een international bent.’
Hoe ziet het beleid van de verenigingen eruit?
‘Het zou jammer zijn als iemand geen lid kon worden vanwege een taalbarrière’, laat turnvereniging STUGG weten. Van de 113 leden zijn er vijftien internationals. Dat betekent dat lessen en bijeenkomsten vaak in het Nederlands zijn, maar als er een international meedoet schakelen ze over op Engels.
‘Er zal waarschijnlijk altijd wel een beetje een taalbarrière zijn, maar we proberen het op te lossen’, zegt volleybalvereniging Kroton. Er zijn zestig internationals op 180 leden totaal en dit jaar is er voor het eerst een gemengd bestuur. Om internationals bij de vereniging te betrekken zijn de algemene bijeenkomsten nu in het Engels en worden alle documenten en berichten op sociale media vertaald.
Secretaris Sanne van Soest van paardrijvereniging Parafrid ontvang tinternationals met open armen, zegt ze. ‘Ze zijn vaak heel enthousiast over onze vereniging en dat waarderen we.’ Als Sanne moeite heeft om iets in het Engels te zeggen, zijn de internationale studenten begripvol en helpen ze haar met de vertaling.
‘Gyas staat open voor iedereen, ongeacht uit welk land je komt of welke taal je spreekt’, zegt de roeivereniging. Ze geven wel toe dat het lastiger kan zijn om te integreren als je geen Nederlands spreekt, omdat bijna alles in het Nederlands is. ‘We gebruiken Nederlandse roeitermen, maar dat kan juist een leuke manier zijn om Nederlands te leren.’