‘Verkiezingen volgende maand? Nee, daar hebben we niks over gehoord. Mogen wij stemmen? Nee, dat wisten we ook niet.’ 

Internationale studenten Daniele Pezzera en Celina Jüngling, de een uit Italië en de ander uit Duitsland, komen er net achter dat de stad waar ze studeren en die hen na aan het hart ligt over minder dan een maand verkiezingen houdt. Ze studeren allebei Europese talen en culturen en beginnen meteen de ene na de andere vraag te stellen om meer over de verkiezingen te weten te komen. 

En zoals zij zijn er veel meer. Minder dan vier weken voor de inwoners van Groningen op 16 maart een nieuwe gemeenteraad kiezen, weten veel internationale studenten niet eens dat zij ook hun stem mogen uitbrengen. Dat wil zeggen: als ze uit een EU-land komen of minstens vijf jaar in Nederland wonen. 

Campagne

‘Er zijn bijna vijftienduizend internationals die deze verkiezingen mogen stemmen’, zegt campagnemanager Anastasija Zihareva van de gemeente Groningen. Zij wil dat meer van hen zich ervan bewust worden dat er verkiezingen aankomen. ‘We hebben onderzoek gedaan en ontdekten dat 75 procent van de internationals niet weet dat ze mogen stemmen.’ 

75 procent van de internationals weet niet dat ze mogen stemmen

Toen zij in 2012 naar Groningen kwam, wist ze dat zelf ook niet, vertelt ze. ‘Maar toen ging ik stage lopen bij de gemeente en mijn Nederlandse collega’s hadden het over de verkiezing. Ze zeiden: “Ja, jij moet ook stemmen!” Maar er was geen informatie in het Engels beschikbaar.’ 

Toch wilde ze wel stemmen, omdat ze dat belangrijk vindt – net als veel andere internationals, blijkens haar onderzoek. ‘Maar ik ging naar het stemlokaal en zag een lijst met namen die ik niet herkende.’ Nu heeft ze het haar missie gemaakt om ervoor te zorgen dat dit anderen niet overkomt. De slogan die de gemeente koos voor haar campagne: It’s your city too.

Vertegenwoordigd

Daarbij komt: internationals zijn een groep om rekening mee te houden. Stel dat ze allemaal op dezelfde nieuwe partij zouden stemmen, dan zou die in een klap de op een na machtigste in de gemeenteraad worden, zonder dat er zelfs maar één stem van een Nederlander naartoe gaat. 

Maar het kan lastig zijn voor internationals om te bepalen op wie ze zullen stemmen. Is er een partij die de internationale gemeenschap in de stad actief vertegenwoordigt? 

Student technology and operations management Steven Bosch, de fractievoorzitter van Student en Stad, heeft het wel geprobeerd, zegt hij. ‘Ik heb twee bestuursleden van een studentenorganisatie gevraagd om lijstduwer te worden, maar ze wilden politiek neutraal blijven.’ 

Niet geïnteresseerd 

Bosch, die zelf tijdens de laatste verkiezingen in de gemeenteraad gekozen werd, nam contact op met nog twee andere internationals, maar die waren niet geïnteresseerd in de lokale verkiezingen. ‘Ze zeiden: “Ik woon hier een half jaar of drie jaar en dan ga ik terug naar huis. Dus ik heb er niet echt interesse in om daar tijd aan te besteden.”’

Je kunt de debatten niet volgen, maar je kunt wel stemmen

Uiteindelijk vond hij een Indiase student die nu meehelpt met de campagne. Toch vindt hij het nog steeds belangrijk dat internationale studenten vertegenwoordigd worden in de gemeente. En ook: dat ze kunnen begrijpen wat er in hun stad speelt. 

‘Ik vind dat als de gemeenteraad alleen Nederlands spreekt, zelfs als het over onderwerpen gaat die internationals aangaan, dat we niet inclusief zijn’, zegt hij. ‘Dan kunnen we niet zeggen dat we als gemeente internationals verwelkomen. We zeggen tegen mensen: “Je kunt de debatten niet volgen, maar je kunt wel stemmen.” Dat is toch bizar?’ 

Specifieke problemen

Marinus Jongman, die eerder voorzitter was van de Groninger Studentenbond en nu voor de PvdA op de lijst staat, vindt ook dat internationals het verdienen om beter vertegenwoordigd te worden dan nu het geval is. ‘In het algemeen overlappen onderwerpen die voor hen belangrijk zijn, zoals het nachtleven of culturele instellingen, met die van Nederlandse studenten.’ 

Maar als het om bijvoorbeeld de kamernood gaat, hebben internationals hun specifieke eigen problemen. ‘Het is belangrijk om die op de agenda te zetten’, zegt Jongman. ‘Maar dat is ook lastig, omdat je vaak niet genoeg hoort over waar internationals mee te maken krijgen.’ 

Hij moedigt internationals aan om zich aan te melden bij een politieke partij en zelf aan de verkiezingen mee te doen, of anders om contact te zoeken met een gemeenteraadslid en te vertellen over de problemen waar ze tegenaan lopen. ‘Maar ik zie ook dat internationals activistisch worden om zo impact te hebben op wat er besproken wordt en wat er gebeurt in Groningen.’

Betrokken

Volgens Zihareva hoeven internationals echt niet per se vertegenwoordigd te worden door andere internationals. ‘Ze kunnen kijken welke kandidaten zich inzetten voor de onderwerpen die zij belangrijk vinden en voor diegene stemmen’, zegt ze. 

Ze hebben het recht om mee te praten over wat er in hun stad gebeurt

Daar is Dominika Łykowska, commissaris intellectual activities van studentenvereniging SIB Groningen, het helemaal mee eens. Ook zij was zo’n student die niet wist dat ze mocht stemmen. ‘Ik voel me wel geïntegreerd in Groningen en heb het idee dat ik deel uitmaak van de gemeenschap hier, maar zelfs ik kwam er pas een half jaar geleden of zo achter’, zegt ze. ‘Het is lastig in te schatten of andere internationals daar ook zo over denken.’  

‘Ik hou ervan om betrokken te zijn en ik stem thuis ook altijd. Ik vind het een mooi idee dat door te stemmen ieders stem gehoord wordt. Als kind vertelden mijn ouders me ook altijd hoe belangrijk het was om mee te doen aan verkiezingen.’ 

En dus besloot Łykowska om samen met het Groninger Forum een debat te organiseren op 28 februari. De partijen debatteren dan in het Engels over hun plannen voor de stad, het leven van internationals hier en nog veel meer onderwerpen. 

Directe invloed

‘Internationals zouden moeten stemmen omdat het ook hun stad is’, zegt Zihareva. ‘De prioriteiten die de gemeenteraad stelt zijn van directe invloed op hun leven. het makt niet uit waar ze vandaan komen: als ze hier hun thuis hebben, hebben ze het recht om mee te praten over wat er in hun stad gebeurt.  Wij vinden dat als internationals meedoen aan de verkiezingen, dat ze het gevoel zal geven dat ze hier horen en dat zij ook verantwoordelijk zijn voor de stad.’ 

Daniele Pezzera en Celina Jüngling zijn allebei van plan om te gaan stemmen in maart. ‘Omdat ze zo’n groot deel van de bevolking uitmaken, vind ik dat we vertegenwoordigd zouden moeten zijn’, zegt Daniele. ‘We zijn ook actief in de gemeenschap en nemen deel aan de economie hier.’

Engels