Twee weken nadat ze met lessen Nederlands was begonnen, probeerde Jule Johanne Steinhauer te oefenen met Nederlanders. Maar in het openbaar Nederlands spreken bleek nog lastiger te zijn dan de taal leren uit een boek, zegt de Duitse student European languages and culture.

Ze oefende tijdens het boodschappen doen op de markt. De verkoper hoorde haar accent en die ‘werd heel boos en snauwde me toe dat ik in het Duits moest spreken of stil moest zijn.’ Het schoot haar het verkeerde keelgat in. ‘Ik spreek voorlopig geen Nederlands meer in het openbaar.’

Ergernis #1

Nederlanders die Engels gaan spreken

Veel internationals vinden het moeilijk Nederlands te spreken met mensen die hier geboren zijn: zodra Nederlanders een accent denken te horen, gaan ze direct over op Engels. ‘Ze bedoelen het goed, maar het voelt als een klap in m’n gezicht’, zegt Hannah, die ook Duits is en student European languages and culture. Ze wordt nu heel onzeker als ze in het openbaar Nederlands moet spreken. ‘Je begint zo ontzettend aan jezelf te twijfelen: oeps, dat was vast weer fout.’

Soms doe ik alsof ik alles begrijp, zodat ze maar Nederlands tegen me blijven praten

Het probleem is dat iedereen hier vloeiend Engels praat, zegt Roemeense economiestudent Andra Duta: ‘Ik wil het niet moeilijker voor ze maken met mijn gebrekkige Nederlands als zij perfect Engels spreken.’

Zelfs in het dorpje Visvliet, waar Andrada woont, kan ze prima kletsen met de buren zonder dat ze maar een woord Nederlands hoeft te spreken. ‘Dat werkt aardig demotiverend.’

Als studenten hun Nederlands echt willen oefenen met moedertaalsprekers moeten ze creatieve zijn. ‘Soms doe ik alsof ik alles begrijp wat ze zeggen, zodat ze maar Nederlands tegen me blijven praten’, zegt student Euroculture Qingya Wei uit China.

Ergernis #2

Uitspraak

De uitspraak is ook een bron van irritatie en ellende. ‘Ik heb altijd last van mijn keel als ik geoefend heb’, zegt student marketing analytics and data science Saskia Krüger. ‘Ik kan maar niet wennen aan de Nederlandse “g”.’

Het slaat helemaal nergens op!

Het is niet alleen de keelklank ‘g’; de rollende ‘r’ en dubbele klinkers zoals ‘ui’ zijn ook niet populair bij mensen die de taal proberen te leren. ‘Ik probeer ze altijd maar zo snel mogelijk uit te spreken’, zegt Jule, die nog steeds moeite heeft met de Nederlandse uitspraak van haar thuisland Duitsland, ook al heeft ze uren geoefend.

De Nederlandse spelling helpt ook niet echt. ‘Het slaat helemaal nergens op!’ zegt bedrijfskundestudent Katharina Rettenbacher. ‘Is het nou “ij” of “ei”? Of misschien zelfs een “eij”, zoals in Albert Heijn?’

Ergernis #3

Luisteren

Student natuurkunde Erik Hendla snapt dingen best als hij ze leest, maar als hij moet luisteren heeft hij meer moeite. ‘Waarom is gesproken Nederlands zo anders dan geschreven Nederlands?’ vraagt de Estlandse student zich af.

Al die dialecten en accenten maken het er niet makkelijker op. Volgens de Syntactische Atlas van Nederlandse Dialecten heeft Nederland minstens 267 dialecten. Dat is behoorlijk veel voor zo’n klein landje. Sommige letters worden heel anders uitgesproken afhankelijk van waar je je bevindt, zoals bijvoorbeeld de harde en de zachte ‘g’. Het zijn bijna twee verschillende letters.

Als mensen Nederlands spreken praten ze heel binnensmonds

Sommige letters worden zelfs helemaal niet uitgesproken. ‘Als mensen Nederlands spreken praten ze heel binnensmonds’, zegt Qingya. ‘Sommige letters blijven gewoon achter. Ze worden nooit uitgesproken.’

Dan zijn er nog de Groningers, die de neiging hebben om te ‘knauwen’; ze slikken hele lettergrepen in. En dan is er nog de manier waarop ze klinkers uitspreken: de ‘o’ die als een ‘a’ klinkt, of de ‘ee’ die een ‘ij’ wordt. Hier moeten internationals ook allemaal maar aan zien te wennen.

Ergernis #4

Grammatica

Dan is er nog de Nederlandse grammatica. Student international business Thomas Au uit Maleisië krijgt het maar niet onder de knie: ‘Deelwoorden zijn nog altijd een mysterie.’ Breek hem ook de bek niet open over de zinsopbouw, of werkwoorden die uit elkaar getrokken worden en aan het eind van de zin geplakt. ‘Het is gewoon heel moeilijk als je nog nooit eerder een Germaanse taal hebt geleerd.’

Als ik Nederlands probeer te spreken, gebruik ik steeds Engelse woorden

Sommige internationals zeggen dat de overeenkomsten met Engels het makkelijker maken om Nederlands te leren, maar anderen raken ervan in de war. ‘Mijn hersenen halen de twee vaak door elkaar’, zegt student kunstmatige intelligentie Péter Varga. ‘Als ik Nederlands probeer te spreken, gebruik ik steeds Engelse woorden, en als ik Engels spreek gooi ik er soms ineens Nederlandse woorden tussendoor.’

Vooral vragende voornaamwoorden zoals ‘wat’ en ‘hoe’ hebben wel eens tot rare situaties geleid voor de Hongaarse student. ‘Ik wilde een keer vragen hoe het met iemand was, maar ik haalde “wat” en “hoe” door elkaar.’ Hij vroeg dus niet ‘Hoe is het met jou?’, maar ‘Wat is er met jou?’ Oftewel: wat is er mis met je?

Ergernis #5

Taallessen

Om al dit gedoe rondom Nederlands verstaan en spreken te overwinnen, willen veel international students taalles nemen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Als eerste moet je nog maar een plekje zien te bemachtigen. Stel je voor dat je helemaal enthousiast bent om Nederlands te leren en vervolgens kan je je niet inschrijven. Dat overkwam Maia Paduraru, een journalistiekstudent uit Moldavië. Twee uur nadat de cursussen op Progress stonden probeerde ze zich in te schrijven. ‘Maar alles zat al helemaal vol.’

Ik heb lessen Nederlands van de RUG gevolgd, maar na een jaar sprak ik nog geen woord Nederlands

Andrada vindt het ook maar niks dat er niet genoeg cursussen zijn. Voor haar bachelor moest ze Nederlands op B2-niveau leren, maar nu zit ze vast. ‘Er zijn geen taallessen voor een hoger niveau.’ De universiteit biedt inderdaad alleen maar cursussen aan tot het B1-niveau, dus de enige manier waarop ze meer kan leren is door zich in te schrijven bij een onafhankelijke taalschool, maar daar zijn de lessen vaak veel te duur.

En als mensen dan toch een plekje weten te bemachtigen voldoen de lessen niet aan de verwachting. ‘Ik heb een poging gedaan de lessen Nederlands van de RUG te volgen, maar het ging niet. Na een jaar sprak ik nog geen woord Nederlands’, zegt Thomas, die zich nu zelf de taal aan het leren is door middel van boeken en YouTube.

Retemoeilijk

Hij is niet de enige student die het opgegeven heeft. Sara Razaghi, een taalkundestudent uit Iran, zegt dat haar klas iedere week een beetje kleiner werd. Van de zestien studenten aan het begin zijn er nu nog maar zeven over. ‘Sommigen konden het werk niet aan’, zegt Sara, ‘maar de meesten die ermee ophielen waren ontevreden over hun voortgang.’

De studenten die er nog zijn vinden de cursus maar moeilijk. ‘Sorry dat ik zo veel klaag’, appte een medestudent aan Sara, ‘maar ligt het aan mij of snapt niemand ooit wat het huiswerk is?’

Het helpt ook niet echt dat de docent alleen maar Nederlands spreek. ‘De Nederlandse grammatica is al retemoeilijk’, schreef een andere medestudent aan Sara. ‘Maar ik snap het al helemaal niet als het in het Nederlands wordt uitgelegd.’

Engels