Ziek door schimmel in je huis
Hoesten, hoofdpijn en koorts
De stank was niet te harden.
De blauwgroene pluis kwam uit de ventilator in de badkamer gekropen en was langzaam het witte plafond aan het overnemen. ‘De schimmel zat echt in het hele ventilatiesysteem in de Sugar Homes. Ik heb het schoongemaakt, maar het kwam direct weer terug. Er was niks aan te doen’, zegt student internationaal recht Dean.
Het was niet alleen vies, maar ook heel ongezond. Al snel nadat hij zijn intrek had genomen, werd Dean ziek. ‘Om de drie weken was ik verkouden. Ik hoestte en kreeg koorts. Ik zat heel vaak ziek thuis. Daar werd het waarschijnlijk alleen maar erger van, maar ik kon nergens heen’, zegt hij. ‘Een kamer vinden in Groningen wordt steeds moeilijker.’
Toen hij eindelijk toch verhuisde, voelde hij zich direct beter. ‘Na twee weken waren alle symptomen verdwenen’, zegt Dean – een pseudoniem, omdat hij met zijn huisbaas in een rechtszaak verwikkeld is over de borg.
Ongezond
Het is maar goed ook dat Dean een nieuwe kamer vond, want volgens de GGD kan schimmel heel slecht voor je gezondheid zijn, zeker als je astma of een andere longaandoening hebt. Je kan keelpijn en een verstopte neus krijgen, gaan hoesten en niezen, kortademig worden. Hoe langer je wordt blootgesteld, hoe erger: je kan dan ook last krijgen van vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid en koorts.
Door de natte winters in Nederland kan schimmel zich goed verspreiden, zegt Sonja Billerbeck, onderzoeker in moleculaire biologie. ‘Schimmel kan wel tegen een stootje. En het zijn eukaryoten – cellen met een nucleus, net zoals menselijke cellen. Ze zijn dus veel meer verwant aan ons dan aan bacteriën. Daarom houden ze van dezelfde soort omgeving als mensen, maar dan wat vochtiger.’
Ik heb het schoongemaakt, maar het kwam direct weer terug
In de winter komt schimmel sowieso meer voor. Maar in tegenstelling tot landen zoals Spanje, waar het in de zomer zo warm en droog is dat de schimmel verdwijnt, is schimmel in Nederland een blijvend probleem, zegt Billerbeck.
Omdat de meeste gebouwen hier redelijk oud zijn en mensen nu de verwarming laag zetten vanwege de hoge energieprijzen, komt schimmel veel voor op raamkozijnen en muren, in hoekjes en gaatjes. ‘Schimmel gedijt vooral goed in huizen uit de jaren dertig. Daar zijn de omstandigheden echt perfect’, zegt Billerbeck. ‘Deze huizen zijn gemaakt van klei en soms zelfs papier. Dat laatste is eigenlijk gewoon suiker, en dat is een voedselbron voor schimmel. Als er dan water bij komt kijken, vermenigvuldigen de sporen zich en groeit de schimmel.’
Ze is er alleen niet zo zeker van of je wel zo’n directe link kunt leggen tussen gezondheidsproblemen en schimmelsporen. ‘Het is een heel ingewikkeld onderwerp en ik weet niet of er genoeg onderzoek is om dat te analyseren. Er komen heel veel verschillende dingen bij kijken’, zegt ze. Het kan ook liggen aan andere microbiële stoffen en biotoxines die voorkomen bij vocht en schimmel, wijst recent onderzoek uit. ‘En luchtvervuiling kan ook invloed hebben op longaandoeningen zorgen.’
Nederlands weer
Maar wat student internationaal Europees recht Vaszilia betreft staat het buiten kijf dat haar vele verkoudheden werden veroorzaakt door het beschimmelde huis waar ze woonde. Aanvankelijk dacht ze dat haar verstopte neus en gehoest aan het Nederlandse weer lagen, aangezien ze hier in de winter was komen wonen. Ze had ook studiestress. ‘Maar het werd steeds erger. Ik werd zelfs ziek tijdens de tentamenweek, wat ook niet hielp’, zegt ze.
Schimmel gedijt vooral goed in huizen uit de jaren dertig
Pas nadat ze al verhuisd was, realiseerde ze zich dat schimmel waarschijnlijk de boosdoener was: haar voortdurende verkoudheden verdwenen als sneeuw voor de zon.
‘Er woonden al twee mensen toen ik erbij kwam. Het waren jongens, dus het appartement was niet heel schoon. Zij trokken zich daar weinig van aan. Misschien was dat de oorzaak van de schimmel in de badkamer’, speculeert ze.
Luchten
Ze probeerde de schimmel weg te poetsen met een sterk middel en luchtte zo veel mogelijk. Maar het was niet genoeg, de schimmel bleef maar terugkomen. ‘Er zat geen raam in de badkamer, dus stonden de andere ramen in het appartement zo veel mogelijk open.’
Ze vroeg de huisbaas om hulp, maar die weigerde. ‘Hij zei de hele tijd dat het niet zijn verantwoordelijkheid was en dat het wel zou verdwijnen als we genoeg luchtten.’
Hetzelfde overkwam Dean. ‘Het kon de huisbaas helemaal niks schelen.’
Ik wilde voorkomen dat mijn aandoening weer oplaaide
Maar zo simpel is het allemaal niet, zegt een medewerker van een Gronings verhuurbedrijf. ‘Schimmel komt heel veel voor in Nederland. Veel mensen hebben het minstens een keer in huis gehad. De isolatie in veel huizen is oud en vooral in de winter leidt het temperatuurverschil tot condensatie, en dat zorgt weer voor schimmel.’
De beste oplossing is om de isolatie te vernieuwen, zegt hij. ‘Maar dat is te duur. Bovendien zou dan ook de huur omhoog gaan en dan kunnen studenten het niet meer betalen.’
Triggeren
Bulent, een Turkse uitwisselingsstudent die marketing en management studeert, hoopt er nog steeds op dat zijn huisbaas iets aan zijn beschimmelde studio gaat doen. ‘Ik rook het zodra ik de kamer inliep.’ Hij begon direct met schoonmaken. ‘Ik heb een aandoening waarbij je een overgroei aan bacteriën in de dunne darm hebt, waarschijnlijk omdat ik ben blootgesteld aan zware metalen. Ik wilde voorkomen dat dat weer oplaaide. Schimmels kunnen het immuunsysteem triggeren, net als zware metalen.’
Hij lucht iedere dag. ‘Ik slaap zelfs met het raam open. Maar ik heb een houten vloer en die is verrot.’ Hij vertelde zijn huisbaas over de schimmel, maar er is nog niemand langsgekomen om te kijken. ‘Maar dat was pas afgelopen week, dus hopelijk komt er snel iemand.’
Bulent weet nog niet wat hij doet als de huisbaas niet met een oplossing komt. ‘Ik denk dat ik het hier nog wel een paar maanden volhoud. Daarna ga ik terug naar Turkije. Of anders ga ik op zoek naar een nieuwe kamer.’
Zo kom je van schimmel af
- Zet ramen open zodat het vocht uit de lucht kan trekken. Lucht vooral tijdens het douchen en koken.
- Maak je het filter van je afzuigkap en de mechanische ventilatie regelmatig schoon, want als die verstopt raken werken ze minder goed.
- Hang je was niet binnen te drogen. Doe je dat toch, zet dan in ieder geval de ramen open. Zonder ventilatie trekt het vocht dat uit de was verdampt in het plafond en de muren en daar wordt de schimmel erger van.
- De meest milieuvriendelijke manier om schimmel te verwijderen is met soda (los 6 gram op in een liter water) of schoonmaakazijn. Als dat niet werkt, kun je een speciaal antischimmelmiddel proberen. Maar als de situatie niet verandert, zal de schimmel gewoon terugkomen.