Harry Sipsma, bode in het Academiegebouw, ziet er nog steeds het nut niet van in. Een slordige 140 mensen – samen 80 fte – die van het noordelijkste gebouw op Zernike tot het zuidelijkste pand in het centrum werken, gaan ieder met hun hele santenkraam aan functieschalen en periodieken over naar één en dezelfde afdeling: facility management. Waarom moeten al die mensen van uiteenlopende faculteiten, met ieder hun eigen cultuur, onder één parapluutje vallen?

Omdat er bij de verschillende faculteiten en gebouwen nu allemaal andere manieren zijn om dingen af te handelen, zo meldt het reorganisatieplan: beveiligingstaken, openingstijden, zaalreservering, sleuteluitgifte, enzovoorts. Als iedereen onder dezelfde baas valt, op dezelfde wijze werkt en met dezelfde spullen en dezelfde roostermakers te maken heeft, kun je makkelijker even in een ander gebouw invallen. Nu wordt daar vaak een uitzendkracht neergezet.

Wegwijs

‘Nou, het zou zeker schelen als overal dezelfde alarmsystemen zijn’, nuanceert een medewerker van een faculteit in het centrum. Maar echt makkelijk wordt het niet, weet ze. Ze is zelf een keer gewisseld, maar maanden later kende ze nog steeds niet alle gebouwen van haar faculteit. Niet zo gek als je weet dat de faculteiten in het centrum zijn verspreid over een bonte verzameling van oude en nieuwe panden die soms met binnendoortjes aan elkaar vast zitten. En het is belangrijk dat ze de weg kent, want ze is ook bedrijfshulpverlener (bhv’er).

Ik vrees voor mijn jongere collega’s

Henri Hardieck is medewerker interne dienst in de Linnaeusborg, oftewel een bode met vooral technisch werk. Hij is eveneens bhv’er, maar ook trots lid van de interne brandploeg. Hij laat meteen het bewijs zien. In de kamer tussen de brandwerende pakken, brandweerslangen en portofoons hangt een foto van de hele ploeg: vijf medewerkers met een helm onder de arm. Hij, een collega, maar ook een onderzoeker en nog een paar mensen die in het groene gebouw werken.

Het is een verantwoordelijke functie. Hij kan de brandweer wegwijs maken als er iets is, hij weet waar chemicaliën staan waar je beter niet aan kan ruiken en hij weet waar in zijn gebouw vriezers staan met onderzoek dat niet mag ontdooien. Een invaller weet dat niet. Andersom zal hij zelf ook niet zo snel kunnen invallen bij het Academiegebouw, lacht hij, terwijl hij zichzelf probeert voor te stellen als pedel bij officiële gelegenheden.

Vragen

Dat is ook niet de bedoeling, sust Helga Emmens, manager van de hele reorganisatie. ‘En dat je het gebouw niet helemaal kent, is natuurlijk niet fijn, maar als we de processen eromheen goed op orde krijgen, weet je bijvoorbeeld wel waar de plattegronden liggen.’ Bovendien, zegt ze: ‘Je hóeft niet ergens anders aan de slag.’ 

Maar dat is maar één van de vele zorgen die de reorganisatie opriep bij de medewerkers. Moeten we dan een uniform aan? Gaan mijn werktijden op de schop? Is mijn baan in gevaar? Vragen die ze niet stelden aan het hoofd van de reorganisatie, die dus meldde dat het personeel geen commentaar had. Maar ze stelden wél vragen aan hun collega’s in de personeelscommissie die de u-raad had ingesteld, vertelt Hans van Gestel van de personeelsfractie in de raad. 

Sipsma is niet bang om openlijk kritiek te leveren. ‘Ik ben bijna met pensioen’, lacht hij zachtjes. Zijn stem galmt alsnog door het Academiegebouw. Dan, ernstiger: ‘Maar ik vrees voor mijn jongere collega’s.’ Dat dit een opmaat is voor uitbesteding van het werk aan een bedrijf.

Uitbesteed

Een medewerker op Zernike herkent die angst. Ze wijst naar de copyshop verderop in de hal. Ook uitbesteed, net als de schoonmaak en de kantines. Aan de andere kant: ze denkt niet dat haar eigen baan direct in gevaar komt door dit plan. Er zijn immers ook nog altijd kantinemedewerkers in dienst van de RUG, jaren nadat het werk is uitbesteed aan Beyk.

De schoonmaak zouden ze ook niet outsourcen, zeiden ze

Sipsma is daar huiveriger voor. Bovendien ziet hij nu op verschillende faculteiten dat er geen bode of baliemedewerker is, maar een bewaker van G4S of een student-assistent die dan ‘zaalwacht’ heeft. ‘Dat is gewoon een arbeidsplaats die dan ingenomen wordt.’

Toch staat in het reorganisatieplan onder de uitgangspunten vermeld dat van outsourcing geen sprake is. Maar ja, hoe hard is een ‘uitgangspunt’? ‘Dat zeiden ze ook bij de schoonmaak’, herinnert Sipsma zich.

Zwart op wit

‘Ik weet niet hoe vaak ik dat nog moet zeggen’, verzucht Emmens. ‘Van outsourcen is absoluut geen sprake.’ Het staat ook zwart op wit in het plan, zegt ze. En nog maar een keer: ‘We gaan niet outsourcen.’ Het is ook een kwestie van vertrouwen, zegt ze.

Sterker nog, zegt Emmens: ‘Dit is een mensenvak en het is heel fijn als vaste mensen in de gebouwen aanwezig zijn. Dat je een gebouw binnenkomt en daar bekende mensen ziet zitten, die het ook hartstikke goed doen. Die wil je gewoon behouden.’ 

Als je kijkt naar andere grote organisaties wordt er juist weer geinsourcet, zegt Emmens. Het is bovendien maar de vraag of die flexibele schil van student-assistenten en uitzendkrachten blijft zoals hij is. ‘Misschien gaan we wel terug naar meer vaste medewerkers.’ Sowieso hoeft outsourcen echt niet goedkoper te zijn, weet ze. 

Efficiencyslag

Bezuinigen op vast personeel is ook geen doel van de reorganisatie, zo meldt ook het reorganisatieplan. Geldbesparing op ‘efficiency’ wel, al staat erbij dat het nog wel een paar jaar zal duren voordat dit ook lukt.

Nu wordt steeds opnieuw het wiel uitgevonden

Die efficiencyslag heeft te maken met dingen die nu dubbel gebeuren, legt Emmens uit. ‘Nu wordt steeds opnieuw het wiel uitgevonden.’ Bijvoorbeeld bij een verhuizing van een gebouw of een hele vleugel. Je moet wel even goed bedenken hoe je dat gaat aanpakken, waar de prullenbakken komen, zegt Emmens, maar op een andere faculteit hebben ze daar waarschijnlijk al wel ervaring mee.

De inkoop wordt ook voordeliger, weet Robert Rossingh, teamleider interne dienst bij rechten. ‘Een deel daarvan gaat al centraal, maar een deel ook niet’, legt hij uit. Straks gaat het dus naar één backoffice. En samen inkopen is nu eenmaal goedkoper, zegt hij.

Stroperig

Hardieck ziet dat voordeel wel en hij is ook helemaal niet negatief over de plannen, zegt hij, maar hij is wel een beetje bang dat het proces daardoor stroperiger wordt. ‘Als ik nu lampen nodig heb, bestel ik ze via AFAS en dan heb ik er zelf de regie op. Maar als ik het bij iemand anders moet indienen, weet ik niet of het op dezelfde dag nog besteld wordt, of dat ze wachten tot er meer bestellingen komen.’

Studenten en docenten hebben ook baat bij de reorganisatie, zegt Emmens. ‘Die maken meer en meer gebruik van verschillende gebouwen en het is gewoon prettig dat je weet hoe je je laptop moet aansluiten als je een lokaal binnenkomt.’ 

Niet dat álles hetzelfde moet, zegt ze. ‘Een bètafaculteit is natuurlijk geen letterenfaculteit, maar het reserveren van een vergaderzaal zouden we prima kunnen uniformeren.

Tijdlijn reorganisatie

Het reorganisatieplan

Eind 2017		plan 1; de universiteitsraad vindt de reden voor een reorganisatie onduidelijk.
Eind 2019		plan 2; de personeelsfractie noemt het nog steeds ‘flinterdun’ en wijst erop dat medezeggenschap niet is geregeld.
Eind 2020		plan 3; u-raad gaat akkoord. Alle pijnpunten zijn nu afgehandeld, vertelt Hans van Gestel van de personeelsfractie. En zo niet (zoals bij de kledingvoorschriften) dan valt er pas een besluit als de mensen waar het om gaat daarover mee kunnen praten, via de dienstraad van de facilitaire dienst.

Het personeelsplan

31 mei		concept 1 van het personeelsplan gaat naar de betrokken medewerkers.
In juni		concept 2 ter advies naar de u-raad. Het idee is dat het cvb er eind juni een klap op kan geven en op 1 september iedereen onder de nieuwe afdeling facility management van het facilitair bedrijf valt, meldt reorganisatieleider Helga Emmens.

Engels