Wel schulden, geen basisbeurs
Genaaid door de overheid
Door Julianne Veltman
By Julianne Veltman
Julianne Veltman
Teleurstelling. Verbijstering. De emoties vochten om voorrang toen Mayte Garcia Faria Delgado anderhalve week geleden de telefoon ophing.
In de minuten daarvoor had een medewerker van DUO de masterstudent staats- en bestuursrecht haarfijn uitgelegd dat zij geen basisbeurs zou krijgen volgend jaar. Ze doet namelijk een vierjarige opleiding en zit in haar vijfde studiejaar.
Ze was al een beetje wantrouwig geworden, toen ze op de website van de overheid las dat de basisbeurs gold voor studenten ‘die nog recht hebben op een prestatiebeurs’. ‘Ik dacht: hier zit een addertje onder het gras’, vertelt Mayte.
Ik vind dit echt kut, ik dacht dat we dit tenminste nog cadeau kregen
En ze had gelijk. Zij is een van de studenten die achter het net vissen bij de invoering van de basisbeurs. Als je al je maanden prestatiebeurs al hebt opgebruikt, krijg je niets, zelfs al bestond die beurs de facto alleen uit een studenten-ov en een kleine gift voor minder vermogende studenten.
Niet eerlijk, vindt ze: ‘We beginnen met een veel grotere financiële achterstand aan ons leven. Ik had mezelf in eerste instantie gerustgesteld met de gedachte dat ik de basisbeurs nog voor mijn laatste studiejaar kon gebruiken. Maar is dus niet het geval.’
Petitie
Ze is de enige niet voor wie dat bericht als een donderklap bij heldere hemel kwam, blijkt uit de vele reacties op de open brief van haar studiegenoot Marieke Schunselaar die vorige week op UKrant.nl gepubliceerd werd. Mayte was degene die haar het nieuws vertelde, waarop Marieke de petitie ‘De basisbeurs voor iedere student!’ lanceerde, die ondertussen al ruim 12.000 keer ondertekend is door mensen uit het hele land.
De ‘pechgeneratie’ krijgt dus geen basisbeurs, of hoogstens heel kort, terwijl de hoge studieschulden die de studenten hebben opgebouwd omdat ze moesten lenen gewoon blijven staan en met rente terugbetaald moeten worden.
‘De compensatie van 1400 euro die de overheid hiervoor heeft aangeboden, is natuurlijk bij lange na niet voldoende om dit recht te trekken’, zegt voorzitter Joram van Velzen van de landelijke studentenvakbond LSVb. ‘Dat uitgerekend deze groep studenten ook nog eens de basisbeurs mis gaat lopen, raakt hen opnieuw extra hard. Heel veel studenten zijn hier nu terecht boos over.’
Genaaid
Tijdens een rondvraag onder studenten in de UB klinkt één frase telkens opnieuw: we zijn genaaid. ‘Je wordt er haast depressief van’, voegt pre-masterstudent Engelse taal en cultuur Paulien van Bussel daar nog aan toe.
‘Onze generatie wordt echt in alle opzichten genaaid, terwijl een reactie vanuit de overheid uitblijft’, zegt Ilse Ruiterkamp, die een master data science doet. ‘We lopen niet te trekken aan een dood paard, maar aan een dood ministerie.’
Hoger onderwijs moet mogelijk zijn zonder dat je achterblijft met enorme schulden
Ook haar studiegenoten Francien Vissers en Marit Kromhout werden vorige week onaangenaam verrast door het nieuws. ‘Ik vind dit echt kut, ik dacht dat we dit tenminste nog cadeau kregen’, zegt Marit. ‘Dit voelt vrij genaaid’, zegt Francien.
De handtekeningen onder Mariekes petitie blijven dan ook binnenstromen. ‘Ik onderteken omdat dit buitengewoon schofterig is. Hoe kan je de generatie die het meest de dupe is zo hard naaien?’ vraagt Iris Spijkers zich af.
Solidair
Maar het zijn niet alleen de studenten die tekenen. Ook hun ouders en andere niet-studenten verklaren zich solidair. ‘Twee van mijn drie dochters zijn de dupe van deze maatregel. De basisbeurs moet terugkomen voor iedere student. Hoger onderwijs moet voor iedereen mogelijk en betaalbaar zijn zonder dat je achterblijft met enorme schulden’, zegt een moeder.
‘Uit solidariteit met de generatie die verneukt is door de overheid’, verklaart een ander zijn handtekening.
Ondertussen proberen de getroffen studenten de zoveelste teleurstelling te verwerken. Masterstudent geneeskunde Alex Toonen vertelt hoe haar studieschuld van ruim 30.000 euro voor heel even minder zwaar op haar schouders leek te wegen. ‘Als je erover praat met vrienden of vriendinnen komen er heel veel emoties los, zoals frustratie en woede’, vertelt ze. ‘Ik denk dat iedere student er wel mee zit.’
Als je erover praat met vrienden komt er veel frustratie en woede los
De ontoereikende compensatie voor het leenstelsel en het mislopen van de basisbeurs gaat grote gevolgen hebben, denkt ze. ‘De generaties voor en na ons profiteren wel van de basisbeurs. Daardoor beginnen wij met een veel grotere financiële achterstand aan ons leven. Maar goed, ik moest wel lenen, ik kon niet anders.’
Dat vreest ook Mayte. ‘Mijn zusje begint volgend jaar met studeren en krijgt de basisbeurs wel’, vertelt ze. ‘Het lijkt me heel raar dat zij eerder dan ik een huis kan kopen. Ik maakte me al onwijs zorgen over mijn studieschuld.’
Compensatie
Van Velzen vindt dan ook dat de overheid deze studenten wel beter mag bedelen. ‘Als we later een generatie werkenden hebben die met torenhoge schulden zitten plus de stress die daar bij komt kijken, dan is dat nadelig voor heel Nederland.’
‘Als je erkent dat de basisbeurs een grote fout was, moet je daar ook compensatie voor bieden’, stelt hij. ‘Dus als je hebt gestudeerd en je moet nog een paar jaar, dan moet je vanaf 2023 gewoon nog aanspraak kunnen maken op de basisbeurs.’ Ook moet er volgens hem voor de pechgeneratie een bedrag komen dat hen compenseert voor de maanden basisbeurs die ze zijn misgelopen.
Alex is dat roerend met hem eens. ‘We zijn simpelweg opzij geschoven met het stempel pechgeneratie. Terwijl dit zo oneerlijk is’, zegt ze. ‘Ze kunnen wel de basisbeurs voor de toekomstige generaties verder verhogen in verband met de energieprijzen, maar een toereikende compensatie voor ons zit er niet in? Gebruik dat geld dan voor ons, want blijkbaar kan de overheid het missen.’