Geen wifi, geen gasten, geen geluid
De ridicule regels van de hospita
Altijd als psychologiestudent Keziah bij iemand bleef logeren, moest ze haar hospita mailen. De oudere vrouw vond het onprettig niet te weten of haar huurder wel thuis zou komen. ‘Ze wilde alles weten. Ik dacht echt dat ik vrijer zou zijn, maar in plaats daarvan had ik het gevoel dat ik niet kon ontsnappen.’
Mensen over de vloer hebben was ook lastig. Gasten moesten voor middernacht weg zijn en de hele tijd stil doen, uit angst dat Keziah’s hospita hen zou horen. ‘Ik was doodsbenauwd dat we te luid praatten. Het was alsof je weer bij je ouders woonde tijdens de lockdown’, kijkt ze terug.
En ze was nog wel zo blij geweest dat ze deze kamer had gescoord in een tijd van kamernood. De ruimte was ‘aardig groot’ en er stond een tweepersoons bed in, een grote klerenkast en een flink bureau. Maar al na een maand wilde Keziah er weer weg. Haar hospita legde veel te veel regels op en de sfeer in huis was ‘griezelig, gespannen en nogal vreemd steriel’.
Machtsmisbruik
In studentenflats van woningcorporaties zoals Lefier of SSH is het heel duidelijk wat je rechten zijn. Maar sommige huisbazen, vooral particulieren die meerdere huizen verhuren, maken vaak misbruik van hun macht, zegt Ale Pieter ten Cate. Hij maakt deel uit van het huurteam van de Groninger Studentenbond, dat studenten gratis advies geeft.
‘Als voorwaarden in een contract staan, zijn ze legitiem, zo lang ze natuurlijk in overeenstemming zijn met de wet’, zegt Ten Cate. Verhuurders kunnen huurders dus inderdaad verbieden om gasten te ontvangen of de faciliteiten in hun kamer aanpassen.
Het was alsof je weer bij je ouders woonde
‘Het wordt pas vreemd als huisbazen naderhand proberen om regels op te leggen die niet in het contract staan. Deze mensen denken dat ze macht hebben en maken daar misbruik van, of ze dreigen het contract met de huurder op te zeggen. Studenten weten heel vaak niet wat ze moeten doen en zijn bang uit hun kamer gezet te worden, zeker omdat er zo’n schaarste is.’
Maar verhuurders mogen een contract helemaal niet zomaar opzeggen als de huurder zich aan de regels die daar in staan heeft gehouden, stelt Ten Cate.
Geen wifi
Keziah kreeg meteen toen ze haar kamer betrok al het idee dat er iets geks was met haar hospita. ‘Ik had veel bagage bij me en mijn hospita gaf me het gevoel dat ik me daarvoor moest schamen, ze vond het niet oké om een of andere reden.’ Keziah schreef het incident maar toe aan de Nederlandse directheid. En wat voor andere keuze had ze ook dan in te trekken bij de gepensioneerde dame?
Maar het ging al gauw van kwaad tot erger. ‘Ze zette de wifi altijd uit wanneer ze rond half elf ’s avonds naar bed ging. Dus daarna kon ik niet meer studeren.’ Keziah mocht ’s avonds laat ook niet douchen, omdat dat te veel herrie maakte. En de wasmachine was verboden terrein, dus moesten Keziah en haar huisgenoten naar de wasserette. Ze mocht ook geen zonnebloemolie, sterk ruikende kruiden of geurkaarsen gebruiken, want de geur daarvan stond haar hospita niet aan.
Bovenop de gewone huur moest Keziah elke maand 42 euro betalen voor de schoonmaak, ook al stond dat niet in het contract. Ze vroeg zich altijd af waarom ze moest betalen voor iets dat ze prima zelf kon doen.
Ze moest zelfs afspraken met vrienden kort houden omdat ze voor middernacht thuis moest zijn. ‘Het was een rare balans: aan de ene kant had ik haast om thuis te komen en aan de andere wilde ik haar ontwijken.’
Koken in de gang
Lara, die arbeids-, organisatie- en personeelpsychologie studeert, kreeg ook te maken met een paar bizarre regels toen ze op zoek was naar een kamer. ‘Er was een hospita die vroeg of ik de keuken ’s ochtends niet wilde gebruiken. Ze verwachtte dat ik boven eten zou klaarmaken voor mezelf.’
De huisbaas deed de deur van de wasruimte op slot
‘De keuken’ was gewoon een gang met een oven en een magnetron. De huurders moesten hun spullen opbergen in een kast bij de trap, terwijl de ruimte in de echte keuken vol stond met de spullen van de hospita.
Lara werd ook gewaarschuwd dat ze niet te luidruchtig mocht zijn. ‘Ik zat daar tijdens het interview en ik dacht: wat de fuck! Na afloop ging ik in shock naar huis en belde mijn moeder. Ik kan me nog herinneren dat ik haar vertelde dat de leefomstandigheden echt belachelijk waren.’
Eigen oven
Toch ging ze akkoord, omdat ze heel erg verlegen zat om een kamer. Een paar dagen later kreeg ze een berichtje dat de kamer naar iemand anders was gegaan. ‘Ik denk dat ze het niet leuk vond dat ik bang was voor haar drie honden’, zegt Lara. Maar er speelde volgens haar nog iets anders mee: ‘Als ze doorhebben dat jij het type bent dat haar mond opentrekt, geven ze je de kamer niet.’
Toen Lara een ander huis ging bekijken, gebeurde er iets vergelijkbaars. Ze mocht de keukenapparatuur daar überhaupt niet gebruiken en werd geacht haar eigen fornuis en magnetron mee te nemen, ook al was er een ‘schattige keuken’ direct om de hoek van de trap naar de kamer.
Student energie- en klimaatrecht Zelie Pavat woonde al in Groningen, maar wilde wel een beter onderkomen. Omdat ze al een dak boven haar hoofd had, kon ze het zich veroorloven om een van de huizen met rare regels af te wijzen.
Je moest een foto sturen van wat je had schoongemaakt of je kreeg een boete
‘Er was één wasmachine in een studentenhuis met zeven mensen. De wasruimte was doordeweeks dicht, dus iedereen moest in twee dagen tijd z’n was doen’, zegt ze. De ruimte stiekem gebruiken was geen optie. ‘De huisbaas deed de deur op slot. Ik denk dat het voor hem een manier was om het huis te kunnen checken. Ik vond dat erg vreemd, erg overheersend.’
Het schoonmaakrooster was nog gekker. ‘Elke dag moest iemand iets schoonmaken. Achteraf moest je dan een foto sturen van wat je had schoongemaakt. Als je dat niet binnen twee dagen deed, kreeg je een boete van honderd euro.’ Zelie vermoedt dat de andere huurders dat oké vonden ‘omdat het zo moeilijk is om een plek te vinden’.
Geen wettelijke grond
‘Als eisen niet in het contract staan, is er geen wettelijke grond waarop een huisbaas ze kan afdwingen’, legt Ten Cate uit. ‘Veel studenten onderschatten hoeveel macht zij zelf hebben en accepteren de regels die huisbazen opleggen maar gewoon. Maar huisbazen kennen vaak de wet ook niet en kijken maar gewoon hoe ver ze kunnen gaan.’
Na vier maanden vertrok Keziah uit haar kamer. ‘Mijn ouders realiseerden zich hoe erg het was toen ik zei dat ik niet vrijuit kon spreken aan de telefoon’, zegt ze. Toen ze haar hospita vertelde dat ze weg wilde, werd de vrouw boos en beschuldigde Keziah ervan ‘misbruik van haar te maken’.
Doordat ze na haar aankondiging een ‘heel erg boze, intimiderende email’ kreeg, voelde Keziah zich gedwongen om het Kamernet-abonnement van haar hospita te betalen zodat die een nieuwe huurder kon zoeken. ‘Ik werd er angstig van’, zegt ze. ‘Het was een enorme opluchting toen ik verhuisde.’
Hoe bang je ook bent voor je huisbaas, trek aan de bel, raadt Ten Cate aan. ‘Als studenten dit soort gedrag niet aan de kaak stellen, wordt het genormaliseerd. Dat geeft je huisbaas meer macht over je. Het is als een domino-effect waar je op een gegeven moment een einde aan moet maken.’