Onbegrijpelijke verkeerssituaties
Fietsvriendelijk, m’n neus!
Dankzij een verkeerscirculatieplan dat het centrum minder toegankelijk maakt voor auto’s, en fietspaden die je met een minimum aan kruisingen van de buitenwijken naar hartje binnenstad brengen, is Groningen – dat anderhalve fiets per inwoner telt – een van de meest fietsvriendelijke steden ter wereld.
Dat betekent alleen niet dat het altijd even prettig fietsen is overal. Groningen kent verkeerssituaties waar elke student van in de war raakt, laat staan internationals die opeens onbekende verkeerstekens tegenkomen. Hoeveel van hen weten dat haaientanden op de weg aangeven wie er voorrang heeft?
UKrant vroeg studenten welke kruisingen ze het engste vinden en liet een expert ernaar kijken
1. Stadspark – Jan Evert Scholtenlaan
Eindelijk! Student media studies Marco* was opgelucht toen hij een bekende rotonde zag. Na een feestje in het internationale studentenhuis aan het Winschoterdiep probeerde hij, in aangeschoten toestand, in het donker de weg naar huis te vinden via het Stadspark. Nu zat hij op de juiste weg, dacht hij. ‘Ik sloeg rechtsaf en ik fietste op een smalle weg, dus ik dacht, dit zal het fietspad wel zijn.’
Een stukje verderop realiseerde Marco dat er iets mis was. ‘Iedereen seinde naar me en opeens besefte ik: shit, ik zit op de snelweg! Toen kneep ik hem wel. Ik dacht: fuck, dit wordt m’n dood!’
Het lukte Marco om de eerstvolgende afslag te nemen, maar hij was niet de eerste student die dit overkwam. De hulpdiensten zijn niet verbaasd als ze horen dat er weer eens iemand per ongeluk op de ringweg terecht is gekomen.
Verkeerspsycholoog Dick de Waard begrijpt wel waar het mis ging. ‘Er zijn daar voortdurend wegwerkzaamheden, dat leidt tot verwarring. Al het verkeer wordt naar een bepaalde baan gestuurd en je moet meerdere keren de weg oversteken. Ik kan me voorstellen dat het in het donker nog lastiger is om de juiste route te ontdekken.’
Maar, zegt De Waard, je komt echt niet zomaar op de Ring terecht. ‘Het feit dat Marco “een paar” drankjes op had, speelde hier waarschijnlijk een belangrijke rol.’
2. Westerhaven
Hebben fietsers hier voorrang? Auto’s misschien? Of toch voetgangers? De kruising bij de Westerhaven, naast de McDonald’s, is misschien wel de lastigste in Groningen. En dan is het ook nog een van de drukste plekken.
‘Je kunt richting het Noorderplantsoen gaan, naar de Aweg of de Primark, of richting de binnenstad. Mensen gaan alle kanten op in vijf richtingen en dat zorgt voor veel verwarring’, zegt student international business Sofia Reyes. ‘Niemand heeft daar voorrang. Het is een beetje alsof je aan de Hongerspelen meedoet; je pakt je kans gewoon zodra je een gaatje ziet.’
De kruising is niet voor bangeriken, zeker niet tijdens spitsuur. Maar volgens Sofia draait het allemaal om ‘timing’. ‘Andere mensen hebben technisch gezien misschien voorrang, maar als er auto’s aankomen ga je niet midden in het verkeer stilstaan met je fiets.’
De Waard zegt ook dat de kruising Westerhaven ‘geen optimale situatie’ is. Maar dat mensen niet snappen hoe het hier werkt, is deels gewoon de bedoeling. ‘Situaties die met opzet verwarrend zijn, kunnen ervoor zorgen dat er minder ongelukken gebeuren’, legt hij uit. ‘Het idee erachter is dat mensen onzeker worden. Daardoor remmen ze af en dat maakt het veiliger.’
3. Eendrachtsbrug
Een klein stukje voorbij de ‘Hongerspelen’ van de Westerhaven zorgt de kruising bij de Eendrachtsbrug weer voor een adrenalinestoot. Er zijn daar weliswaar verkeerslichten, maar als die op groen springen voor alle fietsers tegelijk, lukt het je dan om op tijd over te steken?
‘Als je linksaf wil, moet je de andere fietsers voor laten gaan. Dus dan sta je daar midden op de weg en hoop je maar dat ze een beetje snel zijn, zodat jij weg bent voor de lichten op groen springen voor de auto’s. Het is een heel ongemakkelijke situatie’, zegt student game design Doruk Alkocak.
Toen hij de kruising voor het eerst tegenkwam, was hij zo beduusd dat hij van zijn fiets stapte en als voetganger overstak. ‘Ik kwam vanaf de brug en moest naar links. Rechts is een weg, maar dat is eenrichtingsverkeer, dus daar kan je niet in. Maar zoals ik het zag, was er geen weg naar links, dus ik wist niet wat ik moest doen.’
Ook hier is de verwarring weer de bedoeling, zegt De Waard. ‘Mensen hebben liever netjes gescheiden wegen waar ze snel kunnen rijden, en dan heb je dit soort vage gebieden waar je de weg deelt met anderen en niet duidelijk is wie er voorrang heeft. Dat dwingt je om langzamer te gaan.’ De H.N. Werkmanbrug bij het Hoofdstation is daar ook een voorbeeld van, licht hij toe.
4. Eikenlaan
Wat student international business Josie Aletrari betreft, zijn er weinig verkeerssituaties zo lastig als de oversteek van het fietspad richting Zernike met de Eikenlaan. En zij kan het weten, want ze was daar bij een aanrijding betrokken.
‘Ik wilde rechtdoor gaan richting de campus, en er stonden enorm veel fietsers te wachten’, vertelt ze. ‘En er was ook een meisje dat linksaf probeerde te slaan.’
Josie versnelde om de weg vrij te maken voor het meisje, maar ondertussen kwam er een motorrijder op volle snelheid aangereden en hij liet zich niets gelegen liggen aan alle studenten die naar de overkant probeerden te komen. ‘En toen kwam ik in botsing met de motor.’
Iedere student die hier wel eens langsgekomen is, weet dat er veel te veel fietsers staan te wachten op een heel klein stukje. ‘En het fietspad zelf is ook heel smal’, vindt De Waard. ‘Er is hier zo’n hoog volume aan fietsers, dat de enige oplossing zou zijn om een ongelijke oversteekplek te creëren; dus ofwel een tunnel of gescheiden verkeersstromen. Dit is een gevaarlijke situatie en dat blijft waarschijnlijk zo, tenzij er maatregelen genomen worden.’
5. Oude Boteringestraat
De laatste in het rijtje, maar zeker niet de minste, is de kruising tussen de Oude en de Nieuwe Boteringestraat. Er zou een auto aan kunnen komen racen over de Noorderhaven, dus als je remmen niet zo goed werken, kun je maar beter voorzichtig zijn hier.
Student international business Andrea Meinero zag er eens een ongeluk gebeuren: ‘Een man op een motor probeerde over te steken, maar toen kwam er een auto met hoge snelheid aanrijden. Die stopte niet, en de man op de motor ook niet, dus klapten ze bovenop elkaar. Gelukkig liep het redelijk goed af.’
De kruising is vooral gevaarlijk omdat verkeer dat uit de Oude Boteringestraat komt niet goed kan zien of er iets aankomt vanaf de Noorderhaven. ‘Ik geloof niet dat er een bord staat dat aangeeft dat je voorzichtig moet zijn. Misschien zou een verkeerslicht het veiliger maken’, zegt Andrea.
‘Het verkeer rijdt hier snel, het is de binnenring van de stad. En door de gebouwen kan je niet van verre zien wat er daar rijdt’, bevestigt De Waard. Het staat misschien niet duidelijk aangegeven, maar er is wel een aanwijzing dat je hier niet sneller moet gaan rijden: de verhoging aan het einde van de straat. Als je die nog hoger maakt, of brede verkeersdrempels aanbrengt, denkt de verkeerspsycholoog, dan zou al het verkeer afremmen en dan zou de situatie hier minder verwarrend zijn.
*Marco is een pseudoniem met het oog op de privacy van de student.