Deel een: hoe het werkt

De term ‘internationale studentenhuisvesting’ wordt te pas en te onpas gebruikt, maar dekt de lading niet helemaal. Er bestaan grote verschillen tussen de panden, de nationaliteiten, de leeftijden en de verwachtingen en ervaringen van de bewoners.

Het kan gaan om een student die blij is met elektriciteit, schoon kraanwater en de belofte dat reparaties binnen vijf dagen aangepakt zullen worden. Het kan gaan om een student met hoge verwachtingen qua klantenservice, die het belachelijk vindt dat reparaties vijf dagen op zich laten wachten.

Het kan gaan om studenten die denken dat de Residence Assistants (studentenmanagers die ook in de panden wonen) hun dienstmeisjes zijn en alles doen wat ze willen. Het kan zelfs gaan om een Nederlandse student, die liever op zichzelf woont maar door zijn opleiding gedwongen wordt in internationale studentenhuisvesting te wonen.

Het kan gaan om een 18-jarige uitwisselingsstudent die voor het eerst uit huis gaat en liever elke kroeg in de stad afloopt dan thuis schoon te maken. Het kan gaan om een student die het maar verwarrend vindt dat hij ergens maar voor een bepaalde tijd mag wonen. Het kan gaan om een promovendus die zijn eigen appartement heeft of een huis moet delen met mensen die veel jonger zijn omdat er niet genoeg ruimte is.

Het kan gaan om een student die een cursusje van twee weken in de zomer doet en zijn kamer achterlaat zoals een rockster zijn dure hotelkamer achterlaat.

Boeken

Hoe boek je een kamer bij SSH? Wanneer een student (of promovendus of postdoc) mag komen studeren aan een van de faculteiten van de RUG (of Hanze), moet deze eerst een bezoekje brengen aan de website van SSH. Daar moet je je registreren en een bewijs van inschrijving laten zien om een kamer te kunnen boeken.

De toekomstige huurders moeten niet alleen een niet-restitueerbare aanbetaling doen van de eerste en de laatste maand huur – normaal naar Nederlandse huurstandaarden – maar betalen ook 275 euro aan reserveringskosten. Het totaalbedrag kan wel oplopen tot meer dan 1000 euro. Volgens Stokroos zijn de reserveringskosten bedoeld als vergoeding voor het werk dat op kantoor wordt verricht voor elke reservering, systeembeheer en de kosten voor de website. Het coördineren van de reserveringen, een taak van de RA’s, wordt ook meegenomen in de vergoeding.

In de enquête van de UK (zie deel vier) geven veel studenten aan dat ze de vergoeding veel te hoog vinden. Stokroos geeft aan dat SSH daar snel iets aan zal doen: op 10 maart heeft de woningcorporatie een vergadering met vertegenwoordigers van de RUG en Hanze om te kijken hoe de kosten omlaag kunnen. ‘We willen de prijs verlagen vóór het nieuwe collegejaar van 2016’, zegt ze.

Maar voordat de student zich überhaupt bij SSH in kan schrijven, moet een van zijn contactpersonen bij de RUG – bij de faculteit zelf of een centraal bureau – bevestigen dat de student daar ingeschreven staat en het verzoek inwilligen (dit kan tijdens de vakanties in de zomer en winter weken duren, omdat het personeel dan niet aanwezig is). Wanneer SSH goedkeuring heeft gekregen, kan de student de plattegrond inzien en een van de beschikbare kamers op de website reserveren, afhankelijk van het soort student dat hij of zij is: uitwisseling, bachelor/master, promovendus of anders.

Gereserveerde accommodatie

Iedereen die in internationale studentenhuisvesting in Groningen woont, krijgt een eenvoudig uitgeruste slaapkamer met een bed, een bureau, een stoel en een kledingkast. Dat is wat de term ‘gereserveerde accommodatie’ betekent. SSH noemt al haar kamers zo.

Dat kan betekenen dat je je eigen douche en wc hebt, zoals in het Martinihouse, een voormalig hotel. Het kan ook betekenen dat je je eigen studio hebt, zoals aan het Hoendiep, waar alleen bursalen wonen.

Het zou kunnen betekenen dat je een gemeubileerde woonkamer, een ruime keuken, en een gedeelde douche en wc hebt, maar ook dat je een slaapkamer moet delen. Het kan betekenen dat je in een charmant huis vlakbij het Noorderplantsoen komt te wonen, maar waarschijnlijk kom je terecht in een voormalig ziekenhuis dat niet zou misstaan in een horrorfilm.

Het lijkt allemaal alleraardigst en avontuurlijk, alsof je op zomerkamp gaat, afhankelijk van de kwaliteit van het huis. Dat je in sommige huizen met je wc-rol onder de arm naar het toilet loopt, maakt dat beeld alleen maar compleet. Het betekent ook dat internationale studenten naast hun colleges ook gedwongen zijn alles te leren over het vaak verwarrende Nederlandse huisvestingstelsel.

Short stay

In Groningen betekent het vooral dat bewoners van een SSH-pand – dat het bedrijf aan studenten verhuurt namens woningbouwverenigingen als Lefier, Nijestee en De Huismeesters – een short stay-contract moeten tekenen. De duur van een huurcontract van SSH is gebaseerd op hoelang een bewoner aan de RUG of Hanzehogeschool studeert. Dit is op verzoek van beide instellingen.

Met uitzondering van promovendi en studenten van het University College Groningen mogen studenten niet langer dan twaalf maanden in een SSH-pand wonen, en ze kunnen hun huur ook niet eerder opzeggen. Tenzij de student of een direct familielid ziek wordt of zo ernstig gewond raakt dat hij de universiteit moet verlaten, of komt te overlijden, moet hij het contract uitzitten.

Dat de huurvoorwaarden zo streng zijn, is met opzet: de RUG of Hanze moeten betalen voor elke lege kamer in de studentenhuizen. Om dat te voorkomen is het huurcontract behoorlijk waterdicht, zodat studenten de hele overeengekomen huurperiode moeten betalen.

Dat is ook een goede stimulans voor de universiteit om zomercursussen te organiseren: aangezien het merendeel van de SSH huurders in juni weer vertrekt, staan de panden in juli en augustus leeg – en wordt er dus geen huur betaald.

Legaal?

Zoals een van de Nederlandse deelnemers aan de enquête zei: ‘Bij SSH wonen is net een hotel: onpersoonlijk en sfeerloos.’ Sommige studenten geven aan dat ze het gevoel hebben uitgebuit te worden door deze opzet, maar het gehele bedrijfsmodel van SSH in Groningen is expliciet gebaseerd op dat van een hotel. Het contract voor de panden in Groningen is een short stay-contract, waardoor het niveau van dienstverlening (en rechten van de gasten) hetzelfde is als in een Nederlands hotel. Daar hoort ook de status van gereserveerde accommodatie bij, wat betekent dat de kamers gemeubileerd zijn en dat een schoonmaakdienst regelmatig de gemeenschappelijke ruimtes schoonmaakt, maar niet de kamers zelf.
Anky Kloosterman, die bij haar collega’s van de rechtenfaculteit bekendstaat als een expert in huurrecht, zegt dat de meningen nog wel eens verschillen, maar de meeste mensen het er uiteindelijk over eens zijn dat dit volledig legaal is.

‘De juridische betekenis van dit soort contracten is moeilijk uit te leggen of begrijpen’, schrijft ze in een e-mail, waarin ze zeer gedetailleerd uitlegt wat short stay betekent. ‘In Nederland geldt de algemene regel dat een huurder huurbescherming heeft. Maar dat geldt weer niet als de huur ‘een gebruik van woonruimte […] dat naar zijn aard slechts van korte duur is’ betreft.’ Zo staat het althans opgeschreven in artikel 7:232, tweede clausule van het Nederlands Burgerlijk Wetboek.

Kloosterman zegt dat tijdelijke huur voor buitenlandse studenten, of het nu short stay heet of niet, ook onder artikel 7:232 kan vallen. ‘Dat betekent niet dat een verhuurder iemand er na bepaalde tijd uit kan zetten, maar wel dat de huurder het contract niet eerder op kan zeggen.’ In dat geval hebben de bewoners dus geen huurbescherming, maar dat mag gewoon volgens de wet.

Er zijn minder dan 2000 short stay-kamers beschikbaar en omdat er steeds meer buitenlandse studenten naar Groningen komen, is dit ontoereikend. Ruim tien jaar geleden, in 2004, waren er veel meer gaststudenten dan reguliere buitenlandse studenten aan de RUG. Er studeerden destijds slechts 400 buitenlandse studenten in Groningen, en daarvan slechts 116 regulier.

Sindsdien heeft er een aardverschuiving plaatsgevonden: in december 2015 studeerden er 893 gaststudenten aan de RUG en in totaal meer dan 4000 reguliere studenten. Minder dan een kwart van de buitenlandse studenten aan de RUG is hier daadwerkelijk maar voor kortere tijd.

Niet iedere internationale student komt trouwens in een SSH-pand terecht: slechts 22,5 procent. Voornamelijk veel Duitse studenten slaan SSH over en kijken direct naar de particuliere woningmarkt. Maar er zijn ook honderden studenten die aanvankelijk bij SSH huren, om na verloop van tijd toch ergens anders in de stad te gaan wonen.

Door de strenge voorwaarden kunnen ze pas aan het einde van het huurcontract verhuizen. En hoewel een student volgens de voorwaarden voor een som van 225 euro wel naar een van de andere vijftien SSH-panden mag verhuizen, zal dat zonder geldige reden – zoals een medische noodzaak – niet snel goedgekeurd worden, omdat het een hoop administratieve rompslomp betekent voor de RA’s.

Deel twee: verwachtingen versus realiteit

De onderwijsinstellingen en de SSH mogen dan aan de minimumeisen voor dienstverlening voldoen, studenten uit landen waar anders over gastvrijheid wordt gedacht willen nog wel eens verbaasd zijn over wat ze hier aantreffen.

Iets meer dan de helft van de respondenten in de UK-enquête geeft aan dat in hun land de universiteit voor studentenhuisvesting zorgt, wat kan betekenen dat ze dit ook in Groningen verwachten. Jan Wolthuis, een van de vele SSH-contactpersonen binnen de RUG, legt uit dat dat ooit ook wel zo was.

‘Toen de Nederlandse universiteiten allemaal goed in de groei zaten, hadden ze allemaal wel een soort organisatie voor studentenhuisvesting. Maar in de jaren 80 werd vastgesteld dat de universiteit niet verantwoordelijk was voor huisvesting. De woningbouwverenigingen moeten ervoor zorgen’, zegt hij.

Hij snapt wel dat buitenlandse studenten andere verwachtingen hebben. ‘Qua imago voelen wij de impact wel’, zegt hij. ‘Wij hebben heel lang gewerkt met vastgoed dat soms al behoorlijk uitgewoond was, voordat het een onderkomen werd voor internationale studenten.’ Dat betekent dat een kamer huren in het Diaconessenhouse, de Kornoeljestraat en de Van Houtenlaan van invloed kan zijn op hoe tevreden studenten zijn over hun algehele ervaring met studeren in Groningen.

Jonah Thompson, internationaal vertegenwoordiger van SOG, maakt zich ook zorgen over deze strategie. ‘Internationale studenten die vanuit het buitenland hierheen komen, hebben recht op goede, comfortabele accommodatie, zeker gezien de prijzen die ze ervoor betalen’, zei Thompson in december tijdens een vergadering van de universiteitsraad. ‘De universiteit heeft de plicht dit soort diensten aan de internationale studenten aan te bieden en het is ook van essentieel belang voor de RUG om het vaandel van kwaliteit hoog te houden, en zo haar wereldwijde reputatie te behouden.’

Indrukwekkend kantoor

Jolien Stokroos, manager van SSH Groningen en zelf RUG-alumnus, is zich er terdege van bewust dat de ervaringen van studenten de toon kunnen zetten voor hun verblijf in Groningen. Dat is dan ook de voornaamste reden dat het Diaconessenhouse in juli van de markt verdwijnt en kort daarna wordt afgebroken, zegt ze.

Het bedrijf heeft een indrukwekkend kantoor in de Sint Jansstraat – direct achter de Martinikerk. Tijdens een bezoek begin januari zit een stuk of zes medewerkers geconcentreerd naar hun monitors te turen terwijl buiten de sneeuw in dikke vlokken uit de hemel valt.

SSH, Stichting Studenten Huisvesting, verhuurt exclusief aan studenten, in tegenstelling tot andere woningbouwverenigingen die ook aan niet-studenten verhuren. SSH verhuurt ongeveer 19 duizend kamers in heel Nederland, voornamelijk in Utrecht en een paar andere grote studentensteden. Elders werken ze vaak met zowel Nederlandse als buitenlandse studenten, en ze verhuren ook ongemeubileerde ‘gewone’ kamers en studio’s. Stokroos zegt dat SSH in de toekomst wel wil overwegen ook in Groningen normale kamers aan te bieden.

Er staat inmiddels een nieuwe naam op de deur, maar de meeste huidige medewerkers van SSH in Groningen werkten eerst bij het Housing Office, de groep die tot 2015 verantwoordelijk was voor de internationale studentenhuisvesting. SSH nam niet alleen het personeel, maar ook de bestaande huurcontracten van het Housing Office over.

Stokroos begon in september als manager. In een ander kantoor, de muren bedekt met geinige portretten en citaten, ontmoeten we haar, terwijl we via de iPad kennismaken met Annemiek van Vondel, een van de communicatieadviseurs van het bedrijf.

Als de tablet eenmaal fatsoenlijk rechtop staat, legt Van Vondel vanuit haar kantoor in Utrecht uit dat SSH de panden niet rechtstreeks bezit, en dat het ook geen opdracht geeft voor nieuwbouw in Groningen. Dat betekent dat het bedrijf moet samenwerken met andere woningbouwverenigingen om bestaande panden te verhuren, of instappen bij nieuwbouwprojecten.

Aardbevingen

In Groningen doet SSH beide: omdat het Diaconessenhouse over een paar maanden dichtgaat, is het bedrijf naarstig op zoek naar geschikte gebouwen in de stad. Het pand aan de Van Houtenlaan gaat waarschijnlijk in 2017 al dicht. Het begint erop te lijken dat SSH – als kortetermijnoplossing – voor het begin van het collegejaar 2016 een aantal hotelboten zal moeten huren.

Het bedrijf is ook verantwoordelijk voor de huisvesting van een aantal bursalen (al zouden de plannen voor een nieuwe pilot in de herfst daar verandering in kunnen brengen) en is ook voor hen op zoek naar nieuwe huisvesting.

De woningcorporatie had gehoopt dat De Trefkoel, een enorm bouwproject van Nijestee in de buurt van Zernike waar ook SSH kamers gaat verhuren, inmiddels al klaar zou zijn. Het gebouw zal uitgerust worden met 445 kamers en studio’s. Maar in de lente van vorig jaar werd de bouw stilgelegd om het pand bestand te maken tegen de aardbevingen die veroorzaakt worden door de gaswinning in de provincie.

Van Vondel zegt dat SSH die vertraging niet had kunnen zien aankomen. ‘We wisten niet dat alle bouwprojecten in Groningen vertraagd zouden worden, maar zo liep het nou eenmaal. We kunnen daar verder niets aan doen.’

Stokroos belooft dat als De Trefkoel eenmaal afgeleverd is, de kwaliteit van SSH in Groningen drastisch zal verbeteren. De Trefkoel moet van hetzelfde niveau zijn als de nieuwe Frascati- en Hoendiep-panden. Maar omdat het nieuwe gebouw eerst aardbevingsbestendig gemaakt moet worden, zal die belofte wat langer op zich laten wachten. ‘Ze hebben meer tijd nodig en wij hebben daar gewoon geen invloed op.’

Kwaliteit

Waar SSH wel invloed op heeft, is hoeveel studenten betalen voor hun kamer. Een SSH-kamer in Groningen (alle categorieën) kost gemiddeld 385 euro. De kamers zijn gemiddeld 24 m2 groot, wat neerkomt op een gemiddelde van 16 euro per vierkante meter. De prijzen en omvang van de kamers van SSH zijn eigenlijk stukken beter dan die van het Housing Office: 388 euro voor kamers van gemiddeld 13 m² (29 euro per vierkante meter).

Ze zijn zelfs beter dan veel kamers van particuliere verhuurders: in 2012 (het meest recente metingsjaar) betaalden Nederlandse studenten in de stad 400 euro per maand voor een kamer van 21 m2 (19 euro per vierkante meter).

Bij de huurprijs van SSH zit het meubilair inbegrepen, evenals het regelmatig schoonmaken van de gemeenschappelijke ruimtes en een vaste prijs voor nutsvoorzieningen, die in de grootste gebouwen enorm kunnen oplopen. Er wordt ook een beheervergoeding betaald aan de woningbouwverenigingen voor wie SSH de panden verhuurt.

‘Natuurlijk staat de ideale huurprijs altijd ter discussie’, zegt Stokroos. ‘Studenten uit Scandinavische landen verwachten waarschijnlijk kwalitatief iets anders dan studenten uit Zuid-Amerika of Azië. Daarbij moet gezegd worden dat iedereen ontzettend blij is met Frascati, dus dat is een goede standaard.’

Deel drie: in de panden

Frascati House

Hoewel uit de UK-enquête blijkt dat nationaliteit nauwelijks van invloed is op wat studenten van hun huisvesting verwachten, zijn de bewoners van het Frascati-pand – dat in slechts een paar maanden werd omgebouwd van kantoor- naar studentenpand – over het algemeen gelukkiger dan bewoners van andere huizen. Het pand ligt direct naast het centraal station, is voorzien van een afdeling van de Aclo en is onder iedereen populair.

Het Frascati House scoorde gemiddeld of hoger in alle categorieën van de UK-enquête, maar ook dit nieuwste SSH-pand is niet perfect. Studenten op de bovenverdieping zeggen dat de waterdruk slecht is, waardoor de afwas doen of douchen lastig wordt, en studenten op lagere verdiepingen klagen over het lawaai van de sportschool boven hen.
Het Frascati House werd in december feestelijk geopend met confettikanonnen en mensen die van het dak af abseilden. De 210 kamers in het pand waren oorspronkelijk voorbehouden aan studenten van het University College Groningen. Maar omdat het UCG weinig inschrijvingen binnenkreeg, zit slechts een kwart van de kamers vol met studenten die anders samen een leergemeenschap hadden gevormd.

University College

SSH is met de UCG-studenten overeengekomen dat ze twee jaar in Frascati mogen wonen en dan een jaar naar het buitenland gaan, zegt Stokroos. Maar geen van de UGC-studenten – of ze nu uit Nederland komen of uit het buitenland – zijn erg blij met de situatie, blijkt uit de UK-enquête.

‘Er staat alsnog dat we een short stay-contract hebben terwijl we er TWEE JAAR moeten wonen’, schrijft een student. ‘De omstandigheden zijn erbarmelijk. We mogen niet eens onze eigen spullen in de badkamer neerzetten, omdat de schoonmaaksters ze anders meenemen of weggooien.’

Een andere UCG-student schreef: ‘SSH geeft als reden voor al hun regels en verordeningen dat ze een leefbare omgeving willen creëren, maar dat doen ze helemaal niet. Daardoor voel je je voortdurend in de gaten gehouden in het huis en voel je je niet echt thuis.’ De UCG-studenten vinden het vooral vervelend dat ze hun gemeenschappelijke ruimtes niet mogen opleuken. ‘Het is eigenlijk gewoon alsof je elke dag aan het kamperen bent, omdat je je spullen niet in de keukens of badkamers achter mag laten. We mogen niet eens een kerstboom’, klaagde een Nederlandse student.

Diaconessenhouse

De Nederlandse studenten mogen dan ontevreden zijn, Frascati is nog altijd een wereld van verschil met het Diaconessenhouse. In een rapport aan het RUG-bestuur stond in december te lezen dat ‘het even duurde voordat SSH doorhad hoe erg deze problemen waren, maar sinds november is het verbeteren van de leefomstandigheden in het Diaconessenhouse een prioriteit voor SSH.’

‘Het onderliggende probleem zit hem in het feit dat het Diaconessenhouse een oud gebouw is dat nu op het laatst nog even als internationale studentenhuisvesting dient.’ Dat betekent dat ‘grote verbeteringen niet zinvol zijn’ en dat ‘niet ieder probleem fatsoenlijk opgelost kan worden in de tijd die nog rest’.

Veel studenten schrokken van de ontdekking die SSH deed tijdens een inspectie op 14 oktober: een beetje losgebonden asbest in een meterkast op de begane grond. Ze waren bang dat ze er maandenlang aan blootgesteld waren.

De kast werd een maand lang afgesloten en halverwege november werd de asbest verwijderd, maar voor veel studenten was het de laatste druppel. Ze dienden een officiële klacht in waarin ze hun grieven kenbaar maakten: meerdere gevallen van diefstal, kapotte keukenapparatuur die niet gerepareerd of vervangen werd, slechte of zelfs geen communicatie van SSH, overlast van de bouwplaats naast de deur en het feit dat het gebouw zo afgelegen lag. Ze waren er goed zat van.

Procedure doorlopen

Maar volgens het rapport aan het RUG-bestuur duurde het zo lang om deze problemen op te lossen, omdat de studenten ze niet op de juiste manier meldden. ‘De problemen bij het Diaconessenhouse geven aan dat veel studenten niet weten hoe ze op de juiste manier hun klachten moeten doorgeven. Hier volgt weer uit dat de klachten niet snel en adequaat genoeg afgehandeld worden.’

Wat is dan de procedure? Het hangt van het verzoek af, zegt Stokroos, maar je kunt op verschillende plaatsen terecht met je klachten: studenten kunnen bellen met de hulplijn in Hoorn of hun RA op de hoogte stellen. Er is een speciale onderhoudstechnicus voor de panden aan de Kornoeljestraat, het Winschoterdiep en de Van Houtenlaan (samen bijna 800 kamers), dus in die huizen kan een reparatieverzoek rechtstreeks bij hem worden ingediend. De technicus kan het euvel dan zelf verhelpen of iemand inhuren.

Echt grote verbeteringen, zoals dubbel glas of het vernieuwen van de keukens, hebben in het Diaconessenhouse weinig zin omdat het pand bijna dichtgaat. Maar in principe moet kapotte apparatuur in SSH-panden binnen vijf dagen na melding gerepareerd worden. Lukt dat niet, bijvoorbeeld omdat er een onderdeel besteld moet worden, dan dient SSH de studenten binnen vijf dagen op de hoogte te stellen.

Toch melden veel studenten in de UK-enquête dat sommige reparaties weken, zo niet maanden, op zich laten wachten. Een aantal RA’s geeft ook aan dat de reparatieverzoeken soms terechtkomen bij de woningbouwvereniging die eigenaar van het pand is. Die moet dan weer contact opnemen met een reparateur, die vervolgens een afspraak maakt met de RA om de nodige reparaties te doen. Dat kan weken duren en de studenten worden niet altijd op de hoogte gesteld. Eén RA zegt het gevoel te hebben dat de klachten vanuit de studentenhuizen niet de hoogste prioriteit genieten bij de partners van het huisvestingbedrijf.

‘De klachtenprocedure mag natuurlijk nooit in het nadeel van de studenten zijn’, zegt Stokroos resoluut. ‘Hoe wij het geregeld hebben, is niet het probleem van de student.’

Maar Stokroos geeft toe dat de omstandigheden in het Diaconessenhouse niet denderend zijn. ‘Je moet je toch afvragen of je zoiets als het Diaconessenhouse wilt blijven aanbieden, ook al heb je veel kamers nodig’, zegt ze. ‘Het is beter om op een gegeven moment te zeggen: ‘Nee, dit willen we niet meer.’ Om vervolgens met de RUG en de Hanze te overleggen hoe je die kamers kunt vervangen.’

Studenten zullen tot juni dit jaar in het Diaconessenhouse blijven wonen. Het is vanaf de twee gebouwen, waar in totaal 198 studenten wonen, dertien minuten fietsen vanuit het zuiden naar het centrum en een half uur naar het Zernike (het Martinihouse en de Van Houtenlaan liggen net zo ver weg). Het complex, een voormalig ziekenhuis uit de jaren 60, ligt eigenlijk dichter bij de stad Haren dan bij wat voor universiteitsgebouw dan ook.

De bouwmachines vlakbij zijn net gieren die wachten tot het gebouw het loodje legt. Zelfs overdag is het donker in de gangen, met flikkerende tl-buizen aan het plafond.
Vlak voor de kerstvakantie is het rustig. Een slaperige student zet koffie in een van de kleine keukens. De hele gang moet het doen met slechts een paar fornuizen. Karl Zimmerman woont in het pand en studeert voltijd psychologie aan de RUG. Hij zegt dat je geen keukengerei of kruiden in de keukens achter mag laten, omdat er naar verluidt kakkerlakken zijn gezien.

Goedkeuring

Karl is een reguliere student en vindt het vooral erg dat de universiteit akkoord gaat met dergelijke levensomstandigheden voor buitenlandse studenten. De instelling werkt nauw samen met SSH en verwijst buitenlandse studenten die huisvesting zoeken door. Door dat advies op te volgen, komen die dus op een plek als deze terecht.

De UK sprak al eerder met Zimmerman over de brief die gefrustreerde bewoners in de herfst aan SSH stuurden. Is de situatie sindsdien verbeterd? Volgens Miguel Santin, masterstudent toegepaste taalkunde aan de RUG, heeft het weinig uitgehaald. Hij is nog altijd niet helemaal tevreden met het huis en hoe de dingen afgehandeld worden. ‘Ik vind het niet echt heel fijn. De boel is nog steeds kapot en het lijkt wel alsof het SSH maar weinig kan schelen’, zegt hij.

Na de brief is een aantal hoognodige dingen aangepakt: studenten melden dat kapotte apparatuur in een paar keukens eindelijk is vervangen, kapotte luxaflex in slaapkamers zijn gerepareerd en andere problemen zijn afgehandeld. Maar ondanks de gedane moeite voelt het Diaconessenhouse zich nog altijd genegeerd.

In gebouw B is er een welkomstcomité: een kat ligt te slapen op een oude leren bank in de hal. De gangen zijn grotendeels leeg, maar in een ruime keuken met lila muren bevindt zich Ly Pav, een gaststudent uit Cambodja. Hij beaamt dat de bewoners hier dezelfde problemen hebben.

Hij is best wel blij met de mensen met wie hij op de gang woont, maar de mate van tevredenheid verschilt van gang tot gang. ‘De mensen op deze verdieping maken heel veel lawaai en ze zijn niet zo aardig’, zegt Blanca Gomez, een Spaanse gaststudente aan de RUG die op de begane grond woont.

Het lijkt erop dat de studenten verdeeld zijn: reguliere studenten versus de gaststudenten. Men gaat ervan uit dat de gaststudenten wat meegaander zijn en gewoon van hun korte tijd in Groningen willen genieten. Maar volgens de resultaten van de UK-enquête zijn de gaststudenten juist iets minder tevreden met hun onderkomen dan de reguliere studenten.

Het andere uiterste

De kamers aan de Moesstraat zijn het andere uiterste. De twee huizen in de Moesstraat hebben het Noorderplantsoen als achtertuin en liggen op gelijke afstand tussen het centrum en Zernike. Het zijn de centraalst gelegen panden van SSH. De Moesstraat 8 lijkt op een voormalig kantoorgebouw dat om een klokkentoren heen is gebouwd en de Moesstraat 16 is een statig bakstenen gebouw uit 1927.

Het dakraam en brede trappenhuis in Moesstraat 8 doen het huis er licht en gastvrij uitzien. Er wonen slechts veertig studenten in dit pand en de keukens zijn ruim en netjes, op de stapels pizzadozen en wijnflessen in de glasbak na.

Franziska Schlage komt uit Duitsland en is gaststudente toegepaste taalkunde aan de RUG. Ze vertelt over haar ervaringen terwijl ze brood roostert. ‘Dit is het beste studentenhuis in de stad’, geeft ze onmiddellijk toe. Ierse student Steven Raymond komt de keuken binnenlopen en zegt dat hij alles super vindt, behalve het feit dat hij uiteindelijk een kamer moest delen, terwijl hij er oorspronkelijk een voor zichzelf zou hebben.

Verderop aan Moesstraat 16 drinken zes studenten koffie in hun gemeenschappelijke woonkamer. ‘Sociaal gezien is de sfeer geweldig en de mensen zijn fantastisch’, zegt Georgia Tuohy, een RUG-studente psychologie uit Ierland. Tegenover haar zit Jesus Alvarez uit Mexico, die zijn master aan de RUG doet. Hij voegt er nog aan toe dat de communicatie van SSH in zijn ogen slecht is, maar dat hij heel blij is met het huis, en dan voornamelijk de andere bewoners. Voor veel studenten maakt de sociale situatie de boel dragelijk; deze is nogal van invloed op hoe tevreden ze zijn met hun onderkomen.

Het eerste jaar van SSH kende veel hoogtepunten – de opening van de Hoendiep- en Frascati-panden – en dieptepunten – de ontevredenheid van de bewoners van het Diaconessenhouse en het ontslaan van de RA’s. Het blijft een uitdaging om de balans te vinden tussen kwaliteit, kwantiteit en prijs. Stokroos en haar Groninger team zijn vastberaden om dingen te verbeteren.

‘We zijn er elke dag mee bezig om het proces te verbeteren en het de studenten zo comfortabel mogelijk te maken’, zegt Stokroos. ‘En natuurlijk leren we elke dag weer wat nieuws.’

Deel vier: resultaten van de enquête

Van 7 december tot en met 8 januari deed de UK onderzoek naar de leefomstandigheden van studenten die in SSH-panden wonen. In totaal gaven 147 gast- en reguliere studenten van de RUG en Hanzehogeschool hun mening over 10 verschillende aspecten van hun huisvesting op een schaal van 1 (negatief) tot 5 (positief).

Hoewel er in geen enkele categorie hoger dan een 4 werd gescoord, waren de studenten het meest tevreden over de afstand tot de universitaire gebouwen: de gemiddelde score was 3,12. De meeste studenten moeten ongeveer zestien minuten reizen, en 88 procent komt op de fiets (6 procent met de bus, 5 procent te voet). De ligging van de huizen kreeg een gemiddelde score van 2,99.

De studenten gaven de veiligheid van hun huis een gemiddelde score van 3,03. De sociale sfeer in huis kreeg de hoogste score: 3,77. Hoe goed je kunt opschieten met je huisgenoten is erg belangrijk voor je algehele voldoening, en de studenten gaven dat aspect, met name de accommodaties, een score van 2,51. De staat van de slaapkamers kreeg een score van 2,79.

De studenten waren onder meer het minst tevreden over de huurprijzen: de gemiddelde score was 1,95. Stokroos vindt dat vragen over de huurprijs eigenlijk retorisch zijn: ‘Bijna iedereen vindt dat hun huur te hoog is, en dat hoor je vooral in de wereld van huisvesting.’ De prijzen zijn afhankelijk van hoe groot de kamer is, hoe het huis is en wat voor soort student je bent: promovendi betalen over het algemeen 331 euro voor hun kamer, postdocs 413 euro en bachelor- of masterstudenten en gaststudenten betalen 403 euro.

De gemeenschappelijke ruimtes – toiletten, douches, keukens, en woonkamers – kregen een score van 1,97. Met uitzondering van de slaapkamers worden alle ruimtes regelmatig schoongemaakt door een schoonmaakbedrijf, maar van de studenten wordt wel verwacht dat ze de boel zelf ook opruimen. Als ook maar één student dat een keer niet doet, kan de rommel zich snel opstapelen, evenals de ergernis van de andere studenten.

Stokroos maakt zich zorgen om de lage score. ‘We willen graag het overzicht behouden zodat we weten waar de problemen zich voordoen in de gemeenschappelijke ruimtes.’

Blijkbaar vinden studenten dat SSH zich niet bepaald verantwoordelijk of ontvankelijk opstelt: dat aspect scoorde een 1,77. ‘Daar moeten we zeker iets aan doen’, zegt Stokroos. ‘In de toekomst willen we pro-actiever zijn, zodat we niet meer zoveel klachten krijgen. We moeten die voor zijn.’ Stokroos zegt dat er concrete verbeteringsplannen liggen: ‘Het is nu zo geregeld dat studenten hun klachten direct kunnen doorgeven en zelf een afspraak kunnen maken met dienstverleners.’

Per huis verschilden de studenten ook nog wel eens van mening. Met uitzondering van Stadswerf hebben inwoners van alle SSH-huizen meegedaan aan de enquête, en daar waar meer dan vijftien mensen uit één huis de enquête hadden ingevuld, werden hun scores vergeleken met het algehele gemiddelde.

Studenten in het nieuwe Frascati House waren over het algemeen het meest tevreden (op basis van 30 reacties) – zij gaven de hoogste score in de categorie locatie, 4,53. Maar de studenten in het Diaconessenhouse gaven over het algemeen lagere scores (op basis van 29 reacties).

Bewoners van het Martinihouse (18 reacties) waren over het algemeen tevredener dan anderen over hun accommodatie, zowel over de staat van hun kamers als de gemeenschappelijke ruimtes: aangezien hun keukens voormalige vergaderzalen zijn, is dat geen verrassing. Hun locatie – tegenover het GasUnie-gebouw – kreeg een lager dan gemiddelde score, maar de studenten in dat pand waren wel het meest enthousiast over de sociale sfeer in huis; ze gaven die een score van 4,38.

Bewoners van het huis aan het Winschoterdiep (29 reacties) waren over het algemeen ook positief: zij gaven bovengemiddelde scores aan ingeloste verwachtingen, de staat van hun slaapkamer en de locatie. Maar de sociale sfeer, reistijd, gemeenschappelijke ruimtes en huur kregen allemaal een score die onder het gemiddelde lag.