Marten is professioneel dressuurruiter
Van collegezaal naar paardenbak
Het is zeven uur ’s ochtends als Marten de stal bij zijn ouderlijk huis in loopt om zijn drie paarden Killer, Johnny en Fynona te voeren. Daarna neemt de 20-jarige ruiter ze mee naar buiten om minstens twee uur te trainen. ‘Ik zorg er doorgaans voor dat ik alle drie de paarden ’s ochtends train, dus daar ben ik de hele morgen wel mee onder de pannen’, legt Marten uit.
Dat gaat elke dag zo.
Afhankelijk van zijn lesschema, is Marten de rest van de dag bezig met studeren. Daarvoor pendelt hij tussen Winschoten en Groningen, zo’n 35 minuten reizen. Doordeweeks traint hij op diverse locaties door Nederland en zelfs in Duitsland. In het weekend wachten de competities.
De online colleges tijdens de pandemie maakten zijn leven makkelijker, want zo kon hij reistijd besparen. Handig, aangezien hij op dat moment voor vijf paarden tegelijk moest zorgen. ‘De combinatie studie en paarden is zwaar’, zegt Marten schouderophalend. ‘Maar het is zoals het is.’
Geen vakantie
Zijn toewijding aan de paardensport heeft niet alleen invloed op zijn studie: ‘We zijn al jaren niet op vakantie geweest.’ Maar Marten probeert dat een beetje te compenseren met de concoursen. ‘We zorgen ervoor dat belangrijke wedstrijden en kampioenschappen als een soort vakantie voelen’, legt hij uit. Hij en zijn familie reizen met de paarden door Europa zodat hij mee kan doen.
Al zijn ruiter en paard allebei geweldig, ze moeten wel een klik hebben
Hoewel hij relatief laat met de sport begon, won Marten in 2021 drie Europese kampioenschappen in zijn leeftijdscategorie. Daarmee oversteeg hij zijn droom om uberhaupt maar aan zo’n kampioenschap mee te doen. Hij werd ook tot het grootste hippische talent van Nederland uitgeroepen door de KNHS, de Nederlandse paardensportbond.
Voor deze Talent van het Jaar-prijs kreeg hij de stemmen van zowel de nationale coaches en trainers als die van pers en publiek, iets waar hij buitengewoon trots op is. ‘Het is een belangrijke prijs, dus daar ben ik natuurlijk erg blij mee’, zegt hij. ‘Al dat trainen hier thuis, gecombineerd met mijn studie, heeft zich uitbetaald.’
Relaxed
Winschoten, waar hij woont, ligt hem na aan het hart, vertelt hij. ‘Ik ben hier begonnen met een kleine pony.’ Alle uren trainen en de paarden verzorgen, ‘dat gebeurt allemaal hier, dus deze plek is heel belangrijk voor me.’ Vergeleken met een stressvolle dag op de universiteit, vindt hij ‘is het hier altijd heel stil en lekker relaxed’.
Toch moet Marten bekennen dat hij als jongen niet zoveel had met paarden. Maar zijn ouders waren gek van paardrijden en op een gegeven moment hebben zij hem aangestoken. Hij heeft andere disciplines geprobeerd, zoals springen, maar is gespecialiseerd in dressuur. ‘Dat is mijn sterkste punt, vooral de omgang met de paarden en ze dingen leren. Ze moeten dingen telkens opnieuw uitgelegd krijgen, soms wel honderden keren. Dat doe ik heel kalm en geduldig.’
Het is eigenlijk een soort teamsport, zegt hij, omdat je alleen succesvol kunt zijn als je samenwerkt. ‘Zelfs als je een geweldige ruiter hebt en een geweldig paard, dan werkt het nog steeds niet als ze geen klik met elkaar hebben.’ Die harmonie tussen ruiter en paard is ook waar de jury naar kijkt tijdens een wedstrijd. ‘Hoe mooi, hoe vloeiend en hoe harmonieus het eruit ziet.’
Harmonie
Zijn doorbraak kwam met Fynona, een elegante, gespierde bruine merrie. ‘Ik werk nu zo’n viereneenhalf jaar met haar. We hebben veel getraind en veel competities gedaan samen, dus ik heb een hele goed band met haar’, zegt hij terwijl hij haar aait.
Hoe dat eruit ziet? ‘Het zit hem er vooral in dat ik begrijp wat Fynona bedoelt, en vice versa’, legt Marten uit. ‘Ik denk eigenlijk dat dat het ultieme doel is van harmonie; dat het paard maar hele kleine aanwijzingen nodig heeft om te begrijpen wat ik bedoel en dat ik kan voelen wat het paard op dat moment nodig heeft.’
Fynona steelt de show, dat heb je of je hebt het niet
Als je met een paard aan wedstrijden meedoet moet je elke seconde gefocust zijn’, zegt Marten, want elke beweging telt. Staand naast zijn merrie begint hij haar op te hemelen. ‘Ze heeft een aura als ze bij concoursen de bak in loopt. Dat heb je of je hebt het niet. Ze steelt de show. Ze heeft een soort natuurlijke aanwezigheid en ik als haar berijder hoef niks te doen om dat naar boven te halen.’
Maar Marten traint dus ook nog met zijn andere twee paarden, Killer en Johnny. Eén paard is niet genoeg voor een professionele ruiter, licht hij toe. Doorgaans begin je een paard te trainen als het zo’n vier jaar oud is – de meeste paarden gaan met pensioen als ze twintig zijn. ‘Dus als ik me maar op één paard richt, sta ik op een gegeven moment met lege handen. En dat geldt ook voor blessures. Dus je moet je kansen spreiden.’
Dat levert extra werk op voor Marten, maar dat vindt hij geen slechte zaak. ‘Het mooiste hiervan is dat je er zoveel uren in steekt om beter te worden, en vooral de samenwerking: dat je allebei boven jezelf uitstijgt.’
Kiezen
De combinatie van studeren en professioneel dressuur rijden betekent dat hij constant een balans moet vinden tussen zijn twee bezigheden. Soms moet hij de ene opofferen voor de andere. ‘Je moet kiezen’, zegt Marten. Net als met paardrijden moet hij ook elke dag tijd besteden aan zijn studie om beter te worden en meer te leren. ‘Ik geniet er echt van’, zegt hij over zijn studie bedrijfskunde, ‘en van de verschillende aspecten ervan’. Met een knipoog: ‘Dezelfde passie als voor paarden.’
Het is best een klein leven dat je leidt
Maar die twee passies zorgen voor een bomvolle agenda en weinig vrije tijd. Rondhangen met medestudenten in Groningen zit er niet in: zijn vrienden kent hij vooral nog van de middelbare school.
Dat is niet het ergste, vindt hij. ‘Het lastigste is het als er tentamens zijn.’ Hij kan niet zomaar een weekje vrij nemen van zijn sport, de paarden moeten getraind worden. Sommige docenten begrijpen zijn worsteling en zijn flexibel in hun beoordelingen. Ze geven hem bijvoorbeeld de kans om een werkgroep te missen en in ruil daarvoor een extra opdracht te doen, vertelt Marten. Daar is hij dankbaar voor.
Grand Prix
Nu zijn lessen weer vooral op de universiteit zijn, is het lastiger geworden om die balans te vinden. Hij staat voor een dilemma: waar liggen zijn prioriteiten en hoe ziet hij zijn toekomst? Wat de paardensport betreft, heeft hij een duidelijk beeld van zijn ambities. Eerst wil hij zich concentreren op het Nederlands kampioenschap in maart, waarvoor hij zich onlangs gekwalificeerd heeft. ‘Uiteindelijk hoop ik het hoogste niveau te bereiken, de Grand Prix.’
Maar Martens leven bestaat niet alleen uit paarden. ‘Paarden zijn geweldig en de sport is echt mijn passie, maar het is ook best een klein wereldje en een klein leven dat je dan leidt’, zegt hij. Hoe zijn toekomst eruit zal zien weet hij nog niet zeker, maar hij weet wel dat hij een master wil gaan halen. ‘De liefde voor paarden combineren met iets anders, zoals mijn studie, dat werkt het beste voor mij.’