Allemaal tegelijk de stad in
Donderdagavond stapavond
Het is al zo’n 25 jaar geleden dat Annemarie van Asselt Nederlands studeerde in Groningen. Maar ze weet het nog goed: uitgaan, dat deed ze op donderdag. ‘Dan was het ’t leukst, want dan was het lekker druk in de stad’, vertelt ze. ‘Dan was er gewoon een boel te beleven.’
Overigens ging ze ook wel op andere dagen op stap. Woensdag bijvoorbeeld. ‘Maar dan waren er minder mensen en was het dus ook minder gezellig. En op vrijdag en zaterdag kwamen de boeren naar de stad.’
Anno 2022 gaat rechtenstudent Simone Slijkhuis ook op donderdag uit. Soms vindt ze het wat al te vol in de kroegen, ‘maar je kunt altijd wel een plek vinden waar het prettig druk is. En als je met een leuke groep bent, is het eigenlijk altijd wel goed.’
Naar huis
Het beeld is al decennialang hetzelfde. Op donderdagavond gaan de studenten uit, vrijdag en zaterdag voor de ‘boeren’. Maar hoe komt dat eigenlijk?
Stefan Pieters, die dertig jaar geleden sociale geografie studeerde in Groningen, heeft wel een idee. ‘In de eerste jaren ging ik in het weekend nog naar mijn ouders. Donderdag was dus de laatste avond in de week.’
Donderdag was de laatste avond in de week
Daar kwam bij: studeren en sporten deed je van maandag tot en met woensdag. ‘Vanaf donderdag was het weekend’, zegt hij. ‘Dus als je op vrijdag geen ontzettende kater had, kon je dan nog wat doen. Maar dat was eigenlijk een bonus.’
En zo gaat het nog steeds, beaamt student spatial planning and design Flint Verbeek. ‘Veel mensen gaan op vrijdag naar hun ouders, dus die gaan er op donderdag nog één keer af om de week af te sluiten’, vertelt hij.
Traditie
Zelf gaat hij liever uit op dinsdag, want hij vindt het op donderdag vaak te druk. ‘En dat wil je ook niet, want dan kun je niet lekker dansen.’
Maar de donderdag is niet alleen populair omdat studenten op vrijdag uit de stad vertrekken. Het is ook het praktische gevolg van een lange studententraditie.
Maandag is immers bij veel verenigingen de dag waarop studenten vergaderen met hun commissies of eten met hun dispuut. ‘En dinsdag is sinds jaar en dag huisavond en op woensdag houden de studentenverenigingen hun borrels’, legt rector van Vindicat Adriaan Zoetmulder uit. ‘Dus de donderdagavond is bij onze leden eigenlijk een beetje een rustdag.’
Met andere woorden: de perfecte avond om nog even de stad in te gaan.
Bovendien geeft het studenten de kans om ‘onder elkaar’ te zijn’, denkt Jan Hoeve, eigenaar van cafés De Brouwerij en De Negende Cirkel. ‘Mensen met een baan werken natuurlijk gewoon doordeweeks, die hebben de ochtend erop om 8 uur verplichtingen.’ Studenten daarentegen kunnen wat makkelijker een college skippen.
Maar ook Hoeve wijst op de bezoekjes aan thuis-thuis. ‘Ze moeten natuurlijk hun wasjes draaien bij papa en mama.’
Spreiden
Nachtburgemeester Merlijn Poolman, die de verbindende schakel is tussen het uitgaanspubliek, de professionals in het nachtleven en de gemeente, zou graag zien dat studenten hun avondjes uit wat meer spreiden.
‘Studenten zijn meer open-minded ten opzichte van nieuwe en wat alternatieve dingen’, vertelt hij. Maar doordat ze zich massaal clusteren op de donderdag, is het voor de horeca minder aantrekkelijk om hen daarin te bedienen.
Bij ons is het uitgaansleven eigenlijk maar tot 25 jaar
Van een dag in de week kun je als ondernemer in een niche immers niet bestaan. En de groepjes stappende studenten op andere avonden zijn in de afgelopen paar jaar nog kleiner geworden dan ze al waren, vooral nadat in 2015 het leenstelsel werd ingevoerd.
Een jaar eerder was de minimumleeftijd voor het drinken van alcohol al van 16 naar 18 gegaan en kort erna werden rookruimtes in de horeca verboden. ‘Daar had iedereen last van, van Palace tot Paradigm’, herinnert Poolman zich.
Rauwe randjes
Het gevolg: eenheidsworst. Waar voor die tijd nog vaak livemuziek in het uitgaansleven te vinden was, is dat nu bijna volledig verdwenen. Overal wordt dezelfde Top 40-muziek gedraaid. ‘Het hoeft niet allemaal gek en alternatief te zijn, maar nu hebben we wel heel weinig rauwe randjes.’
Meer spreiding van het uitgaanspubliek zou dat kunnen veranderen, denkt Poolman. ‘Ik denk dat het leuk is als je ook met andere doelgroepen stapt. Het is goed voor je eigen ontwikkeling om met anderen in gesprek te raken.’
Als je kijkt naar het buitenland of de Randstad, dan zie je heel vaak nog vijftigers op stap, zegt hij. ‘Bij ons is het eigenlijk echt maar tot 25 jaar.’ En dat is jammer, vindt hij, want het nachtleven zou aantrekkelijk moeten zijn voor iedereen: van student tot Stadjer, ongeacht hun leeftijd.
De gemeente erkent dit probleem en samen werken ze aan bijvoorbeeld korting op de huurprijs voor ondernemers die iets nieuws aan het nachtleven kunnen toevoegen, vertelt Poolman. ‘Dat is nog een lang proces, maar het is niet ondenkbaar dat het uiteindelijk gebeurt.’
Fijnere sfeer
Hoeve heeft er zo zijn twijfels bij. ‘Mensen gaan hun huisavond, dispuut of verenigingsavond niet zomaar opzeggen. De donderdag is historisch zo ontstaan, daar ga je niet aan tornen om op een andere dag meer volk op straat te krijgen.’
Bovendien is de sfeer fijner op de donderdag, vinden veel studenten. ‘Op andere dagen zie je een ander publiek. Er zijn dan minder studenten en er is meer geduw en getrek’, zegt Flint.
Ik word op vrijdag of zaterdag veel sneller lastiggevallen
‘Als vrouw voel ik me op vrijdag of zaterdag veel sneller lastiggevallen, dat gebeurt bijna nooit op een donderdag’, beaamt de Spaanse natuurkundestudent Elsa Herranz. Ze denkt dat het komt omdat er in het weekend meer ouderen in de stad te vinden zijn. ‘Maar het kan natuurlijk ook gewoon zijn dat de kans op gedoe groter is doordat er veel meer mensen op stap zijn.’
‘In Spanje gaan studenten ook op donderdag uit, dus ik heb dat gewoon overgenomen’, vertelt ze. Een enkele keer kiest ze voor de vrijdag, bijvoorbeeld als ze die dag nog college moet volgen. ‘Maar alles behalve op zaterdag. Zaterdag is verschrikkelijk.’
Woensdag
En toch lijkt er wel iets van een kentering op gang te komen, constateren zowel Poolman als Hoeve. Uitgaan in het weekend, dat zullen studenten niet snel gaan doen. Maar een andere doordeweekse dag groeit in populariteit.
‘Ik hoor van veel ondernemers in de Poele- en Peperstraat dat de woensdag soms nog drukker is dan de donderdag’, vertelt Poolman. ‘Dan zijn er ook gewoon dikke rijen en een volle Poelestraat.’
Dat herkent Hoeve. ‘Eigenlijk hebben wij het de hele week wel druk, maar met name de woensdag en donderdag. Het is alleen niet zo dat het op donderdag minder druk is omdat studenten ook op woensdag uitgaan. Het is erbij gekomen.’