Student / TikTokker
In 15 seconden beroemd
Door Jonah Franke-Bowell
By Jonah Franke-Bowell
Jonah Franke-Bowell
Tommaso Bacchini kreeg op een avond een telefoontje, het nummer was hem onbekend. ‘Ik dacht dat het misschien zo’n oplichter was die ging vragen of m’n computer kapot was. Normaliter neem ik niet eens op’, zegt hij.
Maar dit bleek heel wat interessanter dan een spammer. ‘Het was een producer van Love Island Italia, die me vroeg of ik mee wilde doen aan de serie.’
De producer had de Italiaanse student van University College Groningen gevonden op het populaire videoplatform TikTok, waar hij onder de naam @bacquini zo’n driehonderdduizend volgers had die zijn filmpjes meer dan twintig miljoen keer hadden bekeken. ‘Hij had mijn filmpjes gezien en vond mij een goede kandidaat voor het programma.’
Beroemd
Tommaso moest er lang over nadenken. Ja, hij zou door op televisie te komen snel beroemd worden, maar daar had hij geen enkele ervaring mee. ‘Een paar weken meedoen aan een televisieprogramma is echt heel iets anders dan TikTok. En ik kon het niet combineren met m’n studie’, zegt hij spijtig. Hij wees het aanbod af.
Volgens het National Social Media Research 2021 werd TikTok (een socialemedia-app waarmee korte muziekvideo’s gemaakt en gedeeld kunnen worden) in 2021 populairder dan Facebook bij jongeren in Nederland. En het blijkt dus dat er verbazingwekkend veel beroemde TikTokkers zijn die aan de RUG studeren. Het kan dus zomaar dat je naast een internetberoemdheid in de collegezaal zit.
Een daarvan is student international relations and organisation McKinley Braun (@mckinley.braun), die zevenhonderduizend volgers en tweeëntwintig miljoen likes op haar naam heeft staan. Ze maakt filmpjes over taal en haar reizen.
Grappig
Dan is er Arrafi Daffa (@arrafidr). Hij heeft recentelijk zijn diploma in international business gehaald en heeft tienduizend volgers en zevenhonderdduizend likes. Uit verveling tijdens de pandemie begon hij grappige filmpjes te maken over hoe het was om een internationale student in Nederland te zijn.
Het is een idiote mix van zingen, filmpjes maken, adverteren, kunst, en verbondenheid die op een heel commerciële manier gebracht wordt
Tom Slootweg, universitair docent sociale media
Het is de samensmelting van technologie en media die het platform zo populair maakt, zegt universitair docent Tom Slootweg die socialemediaplatforms bestudeert. Het is een ‘idiote mix van zingen, filmpjes maken, adverteren, kunst, en verbondenheid’ die op een heel commerciële manier gebracht wordt, zegt hij.
‘En’, voegt hij er ietwat cynisch aan toe, ‘aangezien de Belastingdienst TikTokkers heeft geleerd hoe ze aangifte moeten doen, blijft het platform hier nog wel even populair’.
Als je eenmaal goed bezig bent, kan je inderdaad een leuk zakcentje verdienen aan de app. Tommaso, die zichzelf filmt terwijl hij grapjes maakt of zijn biceps laat zien, verdiende soms meer dan duizend euro per maand. Zeker als je het promotiemateriaal meetelt dat hij opgestuurd kreeg. ‘Shein heeft me sieraden gestuurd om in m’n filmpjes te dragen’, zegt hij, wijzend op zijn oorbellen.
Miljoenen
McKinley verdient ook aardig wat bij ‘als ik een beetje goed m’n best doe’. ‘Het verdienmodel is gebaseerd op hoe vaak je filmpje bekeken wordt’, vertelt ze. ‘Het Creator Fund betaalt een cent per honderd kijkers.’ Dat lijkt niet veel. Maar als je zoals McKinley filmpjes maakt die soms wel tien miljoen keer worden bekeken, loopt het lekker op.
McKinley ging TikTok serieus gebruiken tijdens de coronacrisis, om mensen op te vrolijken met haar filmpjes. ‘Ik wilde mensen er graag aan herinneren dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten, en maakte filmpjes over bakken of taal.’ Het werkte. Tienduizenden volgers later kan ze maken wat ze zelf wil.
‘Ik heb sinds m’n zeventiende niet langer dan een half jaar op een plek gewoond, en mensen zijn erg geïnteresseerd in al mijn reizen.’ Ze maakt het liefst filmpjes over haar omzwervingen en alles wat ze meemaakt. Het helpt dat ze uit de staat Colorado in de Verenigde Staten komt, zegt ze lachend. ‘Dat is een heel mooie locatie voor filmpjes en trekt altijd veel kijkers.’
Regen
Arrafi maakt ook dankbaar gebruik van mooie achtergrondjes, in dit geval Groningen. ‘Het is een mooie stad voor op TikTok, maar dat het steeds regent is wel een beetje jammer’, grinnikt hij. Hij komt oorspronkelijk uit Indonesië en toont zijn volgers hoe het is om als internationale student in Nederland te wonen.
Groningen is een mooie stad voor op TikTok, maar dat het steeds regent is wel een beetje jammer
Arrafi Daffa (@arrafidr)
De meeste filmpjes die Arrafi maakt, zijn vrij luchtig, maar soms zijn ze ook politiek van aard. ‘Ik heb een aantal filmpjes over de geschiedenis van Indonesië gemaakt’, zegt hij. ‘Maar weinig Nederlandse jongeren weten dat het een Nederlandse kolonie was.’
Hij zegt dat zijn kijkers dit leerzame aspect wel kunnen waarderen. Hij houdt niet echt bij hoe veel likes hij verzamelt, maar hij vindt het fijn dat zijn TikToks zo goed bekeken worden. ‘Ik lees vaak de berichtjes onder mijn filmpjes en het is heel fijn om te zien dat ik mensen iets geleerd heb.’
Eminem
Het gaat hem niet om het geld. ‘Een taalapp wilde me twintig euro betalen om een door hen gemaakt filmpje voor ze te uploaden’, zegt hij, ‘Maar ik wilde de stijl van mijn filmpjes niet aantasten voor maar twintig euro.’
McKinley houdt ook van een consequente stijl en uitstraling, maar het is volgens haar soms erg moeilijk om ‘authentiek te blijven als je ook moet voldoen aan de conventies van het platform’.
Soms maak ik een filmpje dat niets met mij persoonlijk te maken heeft en dan krijg ik commentaar op hoe ik eruitzie. Dan denk ik: daar gaat het helemaal niet om!
Mckinley Braun (@mckinley.braun)
Gelukkig hebben de twee veel gemeen, zegt McKinley. TikToks van zingende mensen zijn altijd populair en komen vaak voor op de app. ‘Ik zing graag, ik rap graag mee met Eminem, dus op die manier kan ik m’n eigen ding doen en toch m’n kijkers behagen.’
Misplaatst
Toch vraagt ze zich soms af of mensen naar haar filmpjes kijken vanwege haar zangkunsten. Het helpt absoluut dat ze een jonge, mooie vrouw is. Maar soms is de aandacht die ze krijgt een beetje misplaatst. ‘Soms maak ik een filmpje dat niets met mij persoonlijk te maken heeft en dan krijg ik commentaar op hoe ik eruitzie, op mijn lichaam. Dan denk ik: daar gaat het helemaal niet om!’
Universitair docent Tom Slootweg zegt dat het normaal is dat je zelf een product wordt om gevolgd en geliked te worden als je jezelf filmt voor anderen. Die trend begon met amateurvideo’s. Platforms als TikTok zorgen ervoor dat de filmpjes overal en door iedereen bekeken kunnen worden.
Hij kan niet voorspellen wat TikTok in de toekomst gaat doen, maar hij moet denken aan het beroemde citaat dat vaak – onjuist – aan Andy Warhol wordt toegeschreven: ‘In de toekomst zal iedereen vijftien minuten beroemd zijn.’
Slootweg: ‘Je hebt tegenwoordig niet eens meer vijftien minuten nodig. Vijftien seconden en een TikTokaccount is genoeg.’
Reclame
Slootweg ziet hoe ‘bedrijven zich voorzichtig wagen aan het platform’. Ze geven TikTokkers cadeaus of zelfs geld in ruil voor het maken van reclame.
Mensen denken dat er altijd wel iemand is die hun onzin leuk vindt en dat ze daar wat aan kunnen verdienen
Tommaso Bacchini
Tommaso ziet de app ook veranderen. De kwaliteit van de filmpjes is omlaaggegaan, en hij denkt dat het komt omdat zo veel mensen toegang hebben. ‘Iedereen is nu gewoon aan het shitposten’, zegt hij, terwijl hij naar een filmpje kijkt van een man die volksliedjes zingt terwijl hij van top tot teen met ham bedekt is.
‘Je hoeft niet zo veel kijkers of volgers als op Instagram te hebben om geld te verdienen. Mensen denken dat er altijd wel iemand is die hun onzin leuk vindt en dat ze daar wat aan kunnen verdienen.’
Pedofilie
Tommaso hoort daar niet meer bij. Hij had een filmpje gemaakt waar zijn broertje in voorkwam. Het algoritme van TikTok sloeg alarm omdat er een minderjarige in de video werd getoond en leegde zijn account vanwege ‘pedofilie’.
‘Dikke onzin’, zegt hij. ‘Ten eerste deed ik echt helemaal niks fout, en ten tweede kan je zo’n beschuldiging echt helemaal nergens aanvechten.’
‘Alles gaat zo snel op TikTok. Het ene moment word je gebeld door televisieproducers en het volgende wordt je account gewist’, zegt Tommaso. Maar: ‘Als je tegen de onzin kunt, als je geinige ideeën hebt en het je niets kan schelen wie het ziet, dan kun je net zo goed een poging wagen.’