Dames met baarden en stoomcarrousels
Studenten hebben de Meikermis gered
Door Mariam Jamureli
By Mariam Jamureli
Mariam Jamureli
De geur van versgebakken churros en suikerspinnen hangt in de lucht en de lichtjes van de attracties verlichten de opgewonden gezichten van de bezoekers. De rijen zijn eindeloos, de muziek staat hard, en de attracties sluiten pas om één uur ’s nachts.
Flitsende lichten, rookmachines en een zinsbegoochelende verzameling attracties, spelletjes en spookhuizen: dat is de Groningse Meikermis in Groningen anno 2022. Maar vroeger vormden mensen juist de grootste attractie.
Acrobaten, degenslikkers, dwergen en dames met baarden: de kermis, die voor het eerst werd georganiseerd in 1668, had destijds meer weg van een rondreizend circus. Artiesten voerden balanceerkunsten uit op fietsen en dansten op het koord terwijl clowns trompet speelden. Volwassenen en kinderen vergaapten zich aan deze wonderen die ze alleen maar hier konden zien.
Stoommachine
Tegen het einde van de negentiende eeuw leidde de uitvinding van de stoommachine tot een nieuwe vorm van amusement: gammele attracties die niet erg veilig waren. Maar het publiek kneep maar al te graag een oogje dicht.
Erg populair waren ronddraaiende carrousels. Mensen stonden er met z’n allen op en sprongen er weer af wanneer ze te duizelig werden. De bijzondere kunsten van artiesten waren nog steeds in trek, maar het tentoonstellen van gehandicapte of anders uitziende mensen als ‘wonderen’ stierf langzaam uit tegen het begin van de twintigste eeuw.
Maar niet iedereen zag de kermis graag komen. In Stad van het Noorden, een boek over Groningen geredigeerd door historicus en emeritus hoogleraar Maarten Duijvendak, staat hoe de ‘gegoede burgerij’ in de late negentiende en vroege twintigste eeuw meermaals probeerden een einde te maken aan de Meikermis, die niet paste bij hun christelijke waarden.
Nadelige invloed
Het drankgebruik en gelal op de kermis werd ook als probleem gezien. De senaat van de Groninger Academie schreef een brief naar de redacteur van de Groninger Courant en smeekte de gemeenteraad om de kermis af te schaffen ‘in het belang van het academisch onderwijs’. En als dat niet kon, moest hij op z’n minst verplaatst worden naar de vakantie vanwege ‘de nadelige invloed der kermis op de geregelde werkzaamheden der studenten’.
Het verzoek van de senaat kreeg echter geen gehoor. Zelfs toen in 1920 een ongeluk met een attractie aan vier mensen het leven kostte, stemde de gemeenteraad nog voor het behoud van de kermis.
Na de Tweede Wereldoorlog begon de kermis alsnog aan populariteit te verliezen. De Meikermis was misschien wel helemaal verdwenen als er in de jaren zeventig en tachtig niet een grote instroom van studenten naar Groningen was gekomen. Zij brachten maar al te graag uren, zelfs dagen, door in de attracties – net zoals de studenten vandaag de dag doen.
Lol op de kermis
Tekst en foto’s Zuzana Ľudviková
Manman Liu en Xiaoya Hao
Studenten media studies Manman Liu en Xiaoya Hao stappen ietwat duizelig maar vrolijk uit de Glider, een van de meest populaire attracties van de Meikermis. ‘Het was zo leuk’, zegt Manman, en Xiaoya knikt instemmend. Gevraagd of ze ook misselijk zijn, komen ze met een tip: ‘Niet eten voordat je erin gaat!’
Ze vinden de kermis in Groningen veel leuker dan die in China. ‘Daar zijn de attracties niet hoog genoeg’, legt Xiaoya uit. Maar als ze zien hoeveel mensen er voor de Glider staan te wachten besluiten ze niet nog een keer te gaan. ‘Er is geen fatsoenlijke rij, dus je moet snel zijn als je een plekje wil bemachtigen.’
Krisztina Vizoli en Anita Imbrea
Beste vriendinnen uit Roemenië Krisztina Vizola (media studies) en Anita Imbrea (biologie) komen net voor de zesde keer uit de botsautootjes. ‘En we gaan zo weer’, zegt Krisztina. ‘Daar kan je ervaren hoe het voelt om ergens tegenaan te knallen’, zegt Anita. ‘In een echte auto kan je je dat alleen maar voorstellen.’ Met een brede grijns doet Krisztina nog een duit in het zakje: ‘En omdat je alleen maar een gaspedaal en geen rem hebt, heb je nog meer vrijheid!’
Dit is alweer hun tweede avond op de kermis, vertelt Anita. ‘Ik had niet gedacht dat ze zoiets konden organiseren in Groningen, aangezien de festivals waar ik tot nu toe ben geweest niet zo goed waren. De kermis is echt veel beter.’
Derk van Wageningen
Rechtenstudenten Derk van Wageningen staat nog een beetje te trillen van de Future Dance op de Grote Markt, maar beschrijft de ervaring enthousiast aan zijn vrienden. ‘Eerst dacht ik, het is niet zo bijzonder, ik draai alleen maar rond. Maar toen werd het steeds heviger, en ik werd echt alle kanten opgetrokken. Maar het was heel cool!’
Als echte Groninger komt Derk al jaren op de Meikermis. ‘Op de middelbare school ging ik echt ieder jaar, dus ik miste het wel tijdens de lockdowns. Ik ben blij dat de Meikermis eindelijk terug is.’