De dieven zijn terug
‘Vreselijk,
zo’n beroving’
Door David Vorbau
By David Vorbau
David Vorbau
Het is een rustige februarinacht in Groningen. Elisa fietst vanuit het centrum richting het huis van haar vriend, voorbij de McDonalds Westerhaven, waar ze een man met een donkere capuchon op zijn hoofd op een oude, witte omafiets ziet stappen. Ze heeft er een ongemakkelijk gevoel bij, maar schudt dat van zich af en rijdt verder.
Ze steekt de Abel Tasmanbrug over en fietst door de Van Heemskerckstraat. De man op de omafiets rijdt nog steeds achter haar. Als ze vlakbij het huis van haar vriend is, hoort ze de fiets versnellen. Ze steekt haar arm uit om richting aan te geven en begint linksaf te slaan. De omafiets ramt haar met volle snelheid.
Terwijl ze valt, grijpt de man Elisa’s blauwe schoudertas, die over haar linkerschouder hing. Liggend op de grond kijkt ze op, in shock, en ziet hem wegrijden. Haar portemonnee, Canon-fotocamera, haar favoriete kleren – allemaal weg. Haar fiets is kapot en haar schouder en been doen pijn.
‘Ik belde mijn vriend en barstte in huilen uit’, vertelt de UCG-student. ‘Ik kon die nacht niet slapen.’ Sinds het voorval is Elisa zenuwachtig als ze in het donker naar buiten gaat en fietst ze ’s avonds niet meer in haar eentje. De dader is nooit gepakt en dat vindt ze eng.
Minder misdrijven
Haar vrienden waren al net zo ontdaan als zij toen ze vertelde wat er gebeurd was. ‘In Groningen?’ reageerden veel van hen. ‘Ik dacht zelf ook niet dat mij zoiets zou overkomen in mijn studentenstadje’, zegt Elisa.
Ik dacht niet dat mij zoiets zou overkomen in mijn studentenstadje
En dat is niet zo gek, want tijden de coronajaren was er duidelijk minder criminaliteit. Vergeleken met 2019 daalde het aantal misdrijven in 2020 en 2021 met 13 procent, waardoor studenten die na begin 2020 naar Groningen kwamen in een relatief veilige stad woonden. Dus nu de kleine criminaliteit weer terug is op het niveau van voor de pandemie, valt dat hen rauw op het dak.
Hoewel er significant minder criminaliteit in Groningen is dan tien jaar geleden – en er vergeleken met veel andere grote steden minder diefstallen, inbraken en berovingen zijn – doet de stad het al sinds 2012 slechter dan het Nederlands gemiddelde. Zo telde Groningen in het eerste kwartaal van dit jaar bijvoorbeeld 153,29 misdrijven per 10.000 inwoners, terwijl dat landelijk 112,54 is.
Gestolen telefoon
Vooral zakkenrollers zijn de afgelopen tijd enorm actief in de stad. In het eerste kwartaal werd daar 120 keer melding van gemaakt, wat betekent dat iets meer dan 5 op de 10.000 inwoners ermee te maken kreeg. In heel Nederland was dat 1,77 op de 10.000.
Mediastudent Lynn Grünhagen was een van de slachtoffers: haar telefoon en ID-kaart werden uit haar heuptasje gestolen in nachtclub Oost. Toen het haar de volgende ochtend lukte om de locatie van de telefoon te traceren, zag ze dat hij in een azc in Assen was. Desondanks zag ze hem niet meer terug: hij belandde uiteindelijk in Marokko.
De politie leek niet van plan er veel aan te gaan doen
Het frustreerde haar dat de Nederlandse politie zo weinig actie ondernam. Omdat de gestolen ID Duits was, deed ze zowel bij de Nederlandse als de Duitse politie aangifte. ‘De Duitsers waren heel behulpzaam en adviseerden me hoe ik met hun Nederlandse collega’s moest omgaan, want die leken niet van plan te zijn om veel te doen.’
Ze voelde zich in de steek gelaten, zegt ze. ‘Dat maakte me heel boos. De politie slingert je maar wat graag op de bon als je drinkt in het openbaar, maar als je dan echt hulp nodig hebt, sluiten ze hun ogen.’
Net als Elisa is ook zij nog altijd van streek door het incident. ‘Ik ben tegenwoordig veel gestresster als ik uitga. Ik check voortdurend mijn tas en ik vermijd de clubs in het centrum. Mijn vrienden waren ook geshockeerd, want we voelden ons altijd zo veilig in deze stad.’
Inbraak
De Hongaarse Dorjan werd paranoïde nadat er afgelopen herfst werd ingebroken in zijn huis. Hij had er nog nooit over nagedacht dat dit hem kon overkomen, vertelt hij. ‘Het was allemaal een enorme schok; zoiets had ik nog nooit meegemaakt. Ik was vreselijk in paniek.’
Toen hij terugkwam na een afspraak in het Forum zag hij dat er iets niet klopte. ‘Mijn stofzuiger was weg en de inhoud was op de grond gedumpt.’ Zijn Philips scheerapparaat was ook weg, net als een envelop met geld. ‘Ik sta financieel nog niet op eigen benen, dus dat leverde me veel stress op.’
Nog weken later werd hij ‘overspoeld door stress, schuldgevoel en angst’, en hij is er nog steeds niet helemaal overheen. En hoewel hij wel te spreken is over de hulp van de politie, is ook deze zaak onopgelost gebleven.
Zakkenrollers en fietsendieven
‘Ik heb het idee dat studenten vaker slachtoffer worden van een misdrijf’, zegt Elisa. Of dat ook echt zo is, weet de politie niet, omdat ze hun data niet zo specifiek uitsplitsen. Maar de soorten misdrijven waar studenten waarschijnlijk relatief vaak mee te maken krijgen zijn flink toegenomen na de coronatijd. Zo nam zakkenrollerij in 2022 met 112 procent toe ten opzichte van 2020 en 2021, en werden er 35 procent meer fietsen, brommers en snorfietsen gestolen.
Ik heb het idee dat studenten vaker slachtoffer worden van een misdrijf
Het zou Dorjan niets verbazen als er bij studenten ook eerder wordt ingebroken, zegt hij. ‘Hun huizen hebben doorgaans niet de stevigste deuren en sloten.’ En studentenflats zijn ook kwetsbaar, merkt Elisa op. ‘Je bent dan afhankelijk van de veiligheidsmaatregelen die de eigenaar neemt en mensen kunnen makkelijk het gebouw in lopen.’
Studenten gaan ook vaker ’s avonds laat de deur uit dan de gemiddelde burger, zegt Dorjan, en dus lopen ze ook meer kans dat hen op straat iets overkomt. ‘We hebben allemaal wel gehoord over mensen die in bepaalde delen van de stad aangevallen zijn.’
Lynn denkt er hetzelfde over. ‘Veel studenten drinken vaak en letten niet erg goed op. Dat maakt ze tot een makkelijke prooi.’
Veiligheidsmaatregelen
Dorjan benadrukt hoe belangrijk het is om veiligheidsmaatregelen te nemen. ‘In mijn geval had ik al vanaf het begin mijn deur dubbel op slot kunnen doen, en ik had mijn geld veiliger op kunnen bergen.’ De RUG zou nieuwe studenten ook op dit soort dingen moeten wijzen, vindt hij.
Elisa hoopt dat andere studenten leren van haar ervaring en voorzichtiger worden. ‘Het is een vreselijk gevoel om zo overvallen te worden’, zegt ze. ‘Ik deel mijn verhaal zodat mensen zich ervan bewust worden dat zoiets kan gebeuren en om ze aan te moedigen om voorzorgsmaatregelen te nemen.’
Elisa en Dorjan wilden uit veiligheidsoverwegingen niet met hun echte naam in het artikel.
Tips van de politie
Wat te doen tegen zakkenrollers
- Draag je tas aan de voorkant, met de sluiting naar je lichaam
- Neem zo min mogelijk waardevolle spullen mee en houd ze uit het zicht
- Doe je telefoon of portemonnee niet in je achterzak
- Installeer een ‘find my phone’-app zodat je telefoon getraceerd kan worden
Zo voorkom je een inbraak
- Doe ramen en deuren goed dicht, ook als je maar even weg bent
- Houd dure apparaten zoals laptops en iPads uit het zicht
- Laat een lamp branden als je in het donker van huis gaat, dan lijkt het alsof er nog iemand thuis is
- Verstop geen sleutels onder de mat of onder een bloempot
- Wees voorzichtig met wat je deelt op sociale media over dure bezittingen zoals horloges en smartphones