Voor hoogleraar energierecht Lorenzo Squintani was het een stuk in UKrant dat de doorslag gaf. Het toenmalige college van bestuur (cvb) wilde niet openbaar maken hoe het geld verdeeld werd onder de faculteiten. ‘Omdat ze de beerput niet wilden openmaken, zoiets werd er gezegd’, herinnert hij zich. ‘Maar om me heen zag ik mijn collega’s omvallen van de werkdruk.’ 

Hij wilde meer weten en diende een WOB-verzoek in. ‘Ik zei: ik hoop dat je met een betere reden komt dan dat verhaal over die beerput, want dit gaat over de gezondheid van de mensen.’ Voor hem was dit een bewijs dat er een te grote kloof was tussen het cvb en de werkvloer. Hij besloot: dit wil ik niet zomaar laten gebeuren, en meldde zich aan voor de u-raad.

Voor Janet Fuller, hoogleraar taalwetenschappen, was het de realisatie: ‘Hoogleraren hebben te veel macht.’ Er moest wat aan die hiërarchie gedaan worden. 

Jessica de Bloom, universitair hoofddocent bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde, zag om zich heen ‘gevallen van sociale onveiligheid en dingen die niet goed geregeld zijn’, zoals het toga- en promotierecht. 

En Mathieu Paapst, universitair docent bij rechten – ‘Er is altijd wel iets waar ik me boos over maak’ – ziet de universiteitsraad als een controlesysteem. 

Vetorecht

Belangrijk werk, vinden ze. Spannend ook, zegt De Bloom. ‘Als de begroting niet goedgekeurd wordt door de raad, dan heeft de universiteit een probleem. Op een aantal dossiers en thema’s heb je vetorecht en kun je dingen blokkeren. Je mag overal vragen over stellen, dat vind ik ook een heel belangrijk recht dat wij hebben. Je kunt ook echt dingen op de kaart zetten van het cvb en dingen ter discussie stellen.’ 

Je mag overal vragen over stellen, dat vind ik heel belangrijk

Over bijvoorbeeld het bursalenexperiment, strategische plannen, budgetten en een thema als diversiteit en inclusie, somt Squintani op. ‘De grotere thema’s waar medewerkers het vaak over hebben of die in UKrant terechtkomen.’ 

Toch is de animo om in de raad te zitten laag en zijn de kandidatenlijsten steeds bijzonder kort. Dat is een probleem, want alleen mensen die op de kieslijst stonden, kunnen later alsnog instromen. Als er te veel mensen vertrekken door ziekte of een andere baan, blijven er zetels leeg.

Compensatie

Bij de studentengeleding speelt dat helemaal niet. Die hadden vorige verkiezingen 99 mensen op de lijst. Bij de medewerkers waren het er 19. 

Dat is ook niet te vergelijken, vindt Fuller. Studenten krijgen een heel studiejaar vergoed en het staat ook nog eens goed op hun cv. Als dat voor medewerkers ook gold, zouden zich er wel meer mensen aanmelden, denkt Fuller. ‘Want niet iedereen heeft daar tijd voor, hè.’

‘Ik denk dat heel veel mensen niet weten dat je 0.2 fte compensatie krijgt’, zegt De Bloom, één dag in een 40-urige werkweek. ‘Die denken: dat komt erbovenop.’ En mensen weten vaak ook niet wat het werk inhoudt, zegt Fuller. Ze moet regelmatig uitleggen dat ze niet op facultair niveau, maar op universitair niveau meepraat.

Volgens De Bloom is de compensatie in tijd wel voldoende. ‘In de zomer en tijdens de schoolvakanties is er geen raad, dus dat trekt het wel weer een beetje recht. Als ik het vergelijk met de berekeningen voor het lesgeven, is dit wel een goede inschatting’, vindt ze.

Te weinig tijd

Dat hangt er wel af, zegt Squintani. ‘Er zijn dossiers die veel meer tijd vragen. Dat hangt er vanaf hoe de werklast verdeeld is binnen de fractie en hoe groot de fractie is.’ En een fractievoorzitter heeft sowieso meer werk.

Voor je carrière is het beter om in de bibliotheekcommissie te zitten

Voor Paapst is het nu niet genoeg. ‘Omdat ik ook het presidium erbij doe, heb ik elke week een vergadering. Dan is die ene dag compensatie gewoon echt te weinig.’ En, zegt hij: ‘Je moet nog wel met je leidinggevende ruziën, zodat die compensatie ten laste komt van wat je zelf wilt. Ik wil het liefst minder onderwijs doen, maar ik heb ook wel gehad dat het van mijn onderzoekstijd afging.’ 

‘Nee!’ zegt Squintani ongelovig. Yep, knikt Paapst. Nu gaat het wel goed, hoor, zegt hij. ‘Ik heb nu een andere leidinggevende.’

Maar je doet het natuurlijk niet voor de compensatie, zegt Squintani. De motivatie zit van binnen.

Weerspiegeling

Het werk zou ook beter gewaardeerd mogen worden, vindt Paapst. ‘Het draagt helemaal niks bij aan je academische carrière. Sterker nog: voor je carrière is het beter om in de bibliotheekcommissie te zitten. In de functieprofielen voor universitair docenten staat dat je moet deelnemen aan inhoudelijke dingen, maar alles rond medezeggenschap telt hierbij niet mee.’ In het kader van erkennen en waarderen zou dat wel moeten, zegt hij.

Kijk naar Yantai. Dat stopte. Kijk naar de beurspromovendi

Want de universiteitsraad is voor iedereen aan de RUG van belang, benadrukken ze, en moet een weerspiegeling zijn van de universiteit zelf. De vier – zelf allen wetenschapper – missen nu bijvoorbeeld docenten met een tijdelijk contract in de raad. Paapst snapt wel waarom die er niet zitten: pas toen hij een vast contract kreeg, voelde hij zich stevig genoeg staan om zich verkiesbaar te stellen. ‘Het is een heel kwetsbare groep’, weet Fuller. Daarom is het juist zo belangrijk om hun stem te horen, vindt ze.

Wat die groep dan moeten weten over het werk van de raad? De Bloom: ‘In de universiteitsraad staan we verder af van de faculteit.’ Nou, zegt Squintani, dat hangt van het dossier af. ‘Ik heb dossiers gehad van…’ ‘Daar kan je vanaf blijven’, onderbreekt De Bloom hem. ‘Dat is een keuze.’ Die onderwerpen, bedoelt ze, kun je ook overlaten aan andere raadsleden.

Lange adem

Je moet niet verwachten dat alles in een keer is opgelost, waarschuwt Fuller, die zich hard maakt voor sociale veiligheid op de universiteit, een onderwerp van de lange adem. ‘Voor veel van de dingen die ik graag zou zien gebeuren, geldt: dat zal niet binnen mijn termijn in de raad zijn. En ook niet als ik herkozen wordt en waarschijnlijk zelfs niet voor ik met pensioen ga. Maar we kunnen een begin maken.’ Het gaat langzaam, maar we komen er wel, uiteindelijk, zegt ze.

En sommige dingen gaan wel snel, zegt Squintani. ‘Kijk naar Yantai: dat is gestopt. En kijk naar de beurspromovendi.’ ‘Menstruatieproducten’, vult De Bloom aan. 

Er komt ook belangrijk onderwerp aan waar de raad een belangrijke rol in zal spelen, samen met de faculteitsraden, zegt ze: de verdeling van ‘ongelooflijk veel geld dat naar universiteiten komt.’ De starters- en stimuleringsbeurzen, bedoelt ze. ‘We moeten zorgen dat we daadwerkelijk de werkdruk lager maken, dat er niet steeds meer conflicten en competitie komt op de werkvloer en dat de sterkste en machtigste mensen niet weer al dat geld binnenhalen.’

Engels