Foto’s Reyer Boxem

Middel

Sarah raakte ‘geïnspireerd’, zegt ze. Nu probeert ze regelmatig te mediteren. ‘Na de geleide meditatie van Chris ben ik online op zoek gegaan naar gelijksoortige meditaties. Helaas kan ik bijna nooit precies vinden wat ik zoek.’

Het voelt alsof m’n hersenen even kunnen bijkomen van alle overprikkeling

Ze ziet meditatie als een moment van kalmte en ze vindt het ontspannender dan haar andere hobby’s. ‘Het voelt alsof m’n hersenen dan even kunnen bijkomen van alle overprikkeling.’ 

Veel andere studenten die May’s vak volgen delen Sarahs ervaring; hij mediteert namelijk vaker met zijn studenten. ‘Ik gebruik meditatie als middel tijdens mijn colleges om de lesstof interessanter te maken’, legt hij uit. ‘Maar ik wil mijn studenten ook blootstellen aan iets dat ze misschien kan helpen.’

Zelfcompassie

Nadat hij zijn PhD in biopsychologie had gehaald deed May onderzoek naar verschillende vormen van meditatie. ‘Ik doe zelf aan meditatie en vind het ook leuk om het professioneel te bestuderen. Ik mediteer iedere dag een half uur.’

Net als zijn studenten ontdekte May meditatie tijdens een vak dat hij volgde toen hij studeerde. Sindsdien is het niet meer uit zijn leven weg te denken. ‘Wat ik voornamelijk merk als ik regelmatig mediteer, is dat ik veel meer zelfcompassie heb. Ik ben milder voor mezelf, ik kan mijn zorgen beter in een grotere context plaatsen en ik neem mijn gedachten niet meer zo serieus.’

Uit zijn eigen onderzoek concludeert May dat een kwartier per dag mediteren hetzelfde effect kan hebben als een korte vakantie. Beide zorgen ervoor dat je je beter voelt en bewuster leeft.

Hoe werkt dat? Aan de basis van meditatie ligt de structuur van ons zenuwstelsel, legt May uit. ‘Normaliter proberen mensen hun stress te verlichten door het sympathische zenuwstelsel te deactiveren. Dit is het gedeelte in onze hersenen dat actief is tijdens stressvolle gebeurtenissen en ons voorbereidt op “fight or flight”-reacties. Dat is wat we over het algemeen doen: we proberen onszelf af te leiden.’

Foto’s Reyer Boxem

Zenuwstelsel

Maar de manier waarop ons zenuwstelsel in elkaar zit suggereert dat het ook anders kan. Je kan ook expres het tweede gedeelte activeren: het parasympatische zenuwstelsel. Dit gedeelte is actief tijdens momenten van rust, bespaart energie en regelt de belangrijkste lichaamsfuncties. ‘Dat kan je onder andere doen door middel van meditatie’, zegt May, waardoor je lichaam ontspant en in een staat van rust komt. Hierdoor gaat je hart langzamer kloppen, wordt je ademhaling rustiger en gaat je bloeddruk omlaag.

Zelfs als het onderzoek nergens toe leidt help ik alsnog mensen

Dit kan allemaal heel gezond zijn. ‘Op lichamelijk gebied toonde bekend onderzoek aan dat meditatie de uiteinden van chromosomen beïnvloedt, waardoor onze cellen minder snel verouderen’, zegt hij. ‘Het kan ook aandoeningen zoals een verhoogde bloeddruk positief beïnvloeden.’ En mediteren kan een positief effect hebben op je mentale welzijn: mensen zijn minder gestrest en voelen meer positieve emoties.

May onderzoekt nu de interpersoonlijke effecten van meditatie. Hij kwam erachter dat studenten er wat aan kunnen hebben als hun docenten ook mediteren, net zoals kinderen er baat bij hebben als hun ouders mediteren. ‘Maar wat ik het leukste vind aan dit onderzoek is dat zelfs als ik er niet over publiceer, ik alsnog mensen help.’

Kwartier

De studenten die college van May volgen hebben de optie om een kwartier te mediteren. ‘Dat is genoeg om te voelen hoe het is’, zegt hij. ‘Meer kan in het begin teveel zijn.’ De meeste studenten zijn enthousiast en willen het wel proberen. Anderen doen tijdens de vijftien minuten even snel een dutje.

May gebruikt focused attention-meditatie en loving kindness-meditatie, methoden die hij zelf heeft bestudeerd. ‘Ik vraag ze om bepaalde wensen aan verschillende mensen te richten, zoals “ik hoop dat het goed met je gaat”, “ik hoop dat je gelukkig bent”, of “ik hoop dat je niet lijdt”.’

Studenten kunnen deze wensen richten aan specifieke mensen waar ze erg om geven, iemand waar ze een conflict mee hebben, of zelfs een groep mensen, zoals iedereen in het college. ‘Je doet in principe twee dingen. Je oefent het oproepen van het idee dat het goed met mensen moet gaan – je traint je compassiespier. Tegelijk oefen je de wil en de aandrang om aardiger te zijn, voornamelijk door mensen die je normaliter niet zo aardig vindt goede dingen toe te wensen.’

Aan het eind zeggen sommige studenten dat ze zich minder gestrest en meer ontspannen voelen, terwijl anderen juist moeite hadden om hun gedachten onder controle te krijgen.

Foto’s Reyer Boxem

Langer volhouden

Als dat laatste je overkomt is dat niet erg, zegt May. ‘Het kan voelen alsof je geen controle over je hoofd hebt. Maar de positieve effecten komen vaak pas als je het langer volhoudt. Het werkt niet als een medicijn slikken waardoor je je direct beter voelt.’

Je traint je compassiespier

Net als bij sport reageren mensen heel verschillend op meditatie. ‘Er zijn zoveel verschillende sporten die je kan beoefenen. Ik heb jarenlang geprobeerd te joggen, maar dat was niks voor mij. Ik hou van fietsen. Het kan zijn dat de ene vorm van mediteren niks voor jou is, maar een andere juist weer wel.’

May bood zelfs meditatie buiten de collegezaal aan vanwege de pandemie. ‘We hadden het idee dat veel studenten niet de middelen of de vaardigheden hadden om hun stress te verminderen en meer balans in hun leven te brengen’, zegt Hannah Matthiesen, voorzitter van Caerus, de studievereniging van liberal arts and sciences. Het had effect: veel van hen mediteren nu nog steeds.

Kalmte

Dat heeft ook te maken met Mays persoonlijkheid, zegt Hannah: ‘Hij is heel kalm en dynamisch. Hij straalt echt een meditatieve kalmte uit. Veel studenten stellen zijn deskundigheid op prijs.’

Sarah kan iedereen mediteren aanraden. ‘Het kan echt helpen meer controle te krijgen over je gedachten en je concentratievermogen. En het is redelijk makkelijk om mee te beginnen.’

Voor May draait het erom dat je iets doet wat mensen normaal gesproken niet snel doen. ‘Het is een aanmoediging om te gaan zitten zonder verder iets te hoeven. Onderzoek toont aan dat mediteren nuttig kan zijn, dus probeer het gewoon.’