‘Een vriend van mij heeft het gebruikt om een complete presentatie te maken, zonder enige aanpassingen’, zegt rechtenstudent Frans Lunshof (25). Zijn vriend studeert niet in Groningen, trouwens: ‘Ik denk dat de RUG te streng is om dat te pikken.’ Het gaat uiteindelijk tegen je werken als je ChatGPT op zo’n manier gebruikt, denkt hij, ‘zelfs als ze slagen’.
Toen OpenAI in november met ChatGPT kwam, werd het razendsnel opgepikt in de academische wereld. Duizenden studenten maakten een account aan om met de nieuwe chatbot te experimenteren. Nu is de hype wat afgezakt, maar studenten blijven het programma gebruiken.
Ze laten er geen opdrachten door maken: uit een enquête van UKrant onder 330 studenten en werknemers van de RUG blijkt dat ze het vooral zien als een hulpmiddel, een toevoeging.
Frans gebruikt ChatGPT ook op deze manier. Het is meer een soort rekenmachine voor hem, zegt hij, waarmee je even snel checkt of een simpele berekening echt klopt. ‘Als de uitkomst fout is, dan heb ik dat door.’
Meer programma’s
Het gebruik van kunstmatige intelligentie zal naar verwachting alleen maar verder toenemen, want 70 procent van de respondenten die ChatGPT gebruikt hebben zeggen dat ze het aan anderen zouden aanraden. En dan zitten er ook nog nieuwere versies en andere programma’s aan te komen. De meeste studenten gebruiken ChatGPT, maar er zijn er meer.
Het heeft de potentie om een keerpunt te zijn
Neem Grammarly, bijvoorbeeld. Of QuillBot, Paraphraser.io, Writefull. Bing, de zoekmachine van Microsoft, wordt aangedreven door GPT-4, hoewel dat de meeste RUG-studenten ontgaan lijkt te zijn – slechts twee respondenten zeggen dat ze die gebruiken.
Hoewel chatbots niet nieuw zijn, valt ChatGPT op omdat die niet maar een voor een jouw woorden verwerkt, maar ze in de context van de rest van de tekst plaatst. Zie het als een wiskundige functie: hij pakt de kale tekst die je invoert en geeft je antwoorden die binnen de context passen.
Heb je ChatGPT al eens gebruikt voor studieopdrachten?
n=192
‘Het is een revolutionaire technologie’, zegt universitair docent digital humanities and information sciences Andreas van Cranenburgh. ‘Het heeft de potentie om een keerpunt te zijn; vanaf nu kan alles veranderen.’
‘ChatGPT heeft grote implicaties voor de maatschappij, zeker binnen de academische gemeenschap’, denkt Jennifer Spenader, universitair docent artificial intelligence and computational linguistics. ‘Het is echt een enorm probleem bij de beoordeling van studenten.’
Toch lijken studenten nog zo hun bedenkingen te hebben bij het gebruik van AI-programma’s. Slechts 1 procent van de studenten – drie mensen – zegt dat ze ChatGPT complete opdrachten hebben laten maken. De anderen zeggen dat ze de teksten die de bot uitspuugde altijd zelf nog na hebben gekeken.
Zou je ChatGPT aanraden aan anderen?
n=330
Beginnetje
Psychologiestudent Michael is ChatGPT onlangs gaan gebruiken voor opdrachten en heeft spijt dat hij daar niet eerder mee begonnen is. Hij hoorde erover van zijn vader, die informatica doceert aan de universiteit, en schakelde het programma daarna in om op ideeën te komen voor een essay. ‘Ik wist niet welke richting ik op wilde en ChatGPT wees me de weg.’
Ik wist niet welke richting ik op wilde en ChatGPT wees me de weg
‘Soms geeft het je een beginnetje, het versnelt je gedachtenproces’, legt hij uit. Daarna bedacht hij dat het programma ook nuttig is in de onderzoeksfase, om complexe termen te versimpelen. En toen het eenmaal tijd was om te gaan schrijven, bleek ChatGPT ook daarbij een effectieve assistent.
‘Het geeft je een kader voor je artikel’, zegt Frans. ‘Je krijgt een begin dat je zelf kunt aanpassen en herschrijven.’
Een andere respondent zegt iets vergelijkbaars: ‘Je kunt het als hulpmiddel gebruiken in plaats van een eindproduct. Het zet een mooie fundering neer voor een stuk, maar het huis moet je zelf bouwen.’
Academische prestaties
Een derde van de respondenten zegt zelfs dat het gebruik van AI-hulpmiddelen hun academische prestaties heeft verbeterd.
Maar dat werpt een belangrijke vraag op: ben jij nog wel degene die de ‘prestatie’ levert? Is het echt oké om een programma te gebruiken dat het werk voor je doet? 36 procent van de studenten die ChatGPT gebruikt hebben, zetten daar nog steeds hun vraagtekens bij.
Vind je dat ChatGPT je academische prestaties verbeterd heeft?
n=330
Dat zou kunnen zijn omdat de technologie nog zo nieuw is. Zowel studenten als docenten proberen er nog achter te komen hoe ze AI het beste in het onderwijs kunnen toepassen.
‘Het is heel belangrijk om te beseffen dat de software het niet altijd bij het rechte eind heeft’, zegt Frans. Het levert vaak vooringenomen en verzonnen informatie op, stelt ook Gabriele Sarti, promovendus computational linguistics.
Een van de respondenten waarschuwt dat AI uiteindelijk alleen maar ‘onze gedachten en teksten reproduceert en dus ook onze valkuilen en beperkingen.’
Valsspelen
Mensen zijn ook bang dat het programma zal leiden tot meer plagiaat, minder divers gedachtegoed en een mogelijke daling in onderwijskwaliteit.
Maar het grootste bezwaar is toch wel dat studenten vinden dat het gebruik van ChatGPT eigenlijk valsspelen is. ‘Het helpt je helemaal niet met leren. Als een AI alle opdrachten voor je maakt, dan leer je toch eigenlijk niets?’ merkte een respondent op.
Als een AI alle opdrachten voor je maakt, dan leer je toch niets?
‘Je kan wel leuk met een diploma gaan zwaaien, maar als je geen vaardigheden hebt geleerd, heb je eigenlijk je tijd verdaan’, zegt filosofiestudent Frans Aartsen. ‘Dat geldt al helemaal voor filosofiestudenten.’
Hoewel slechts een handjevol studenten zegt dat ze ChatGPT gebruiken om volledige opdrachten te maken, zullen dat er in de toekomst waarschijnlijk meer worden. Studenten denken niet dat docenten het doorhebben. 54 procent van de respondenten denkt dat docenten niet tot nauwelijks AI-gegenereerde teksten van echt kunnen onderscheiden.
‘Ik parafraseer de informatie die ik van ChatGPT krijg altijd’, zegt Michael. ‘Maar ik ken ook mensen die QuillBot gebruiken’ – en dat heeft dus niemand door, voegt hij eraan toe. QuillBot is een tool die teksten parafraseert, waardoor plagiaatscanners teksten die geschreven zijn door ChatGPT niet kunnen identificeren.
Advies
Dat is iets waar opleidingsdirecteuren ook op moeten inspringen. De RUG heeft al benadrukt hoe belangrijk het is om het met studenten te hebben over het verantwoordelijk en effectief gebruik van AI-hulpmiddelen.
Maar de studenten geven aan dat ze bijna geen advies en training hebben gehad over het onderwerp. Slechts een aantal docenten heeft tegen het gebruik ervan gewaarschuwd. 83 procent van de respondenten wil graag meer duidelijkheid.
Vind je dat de universiteit meer sturing of training zou moeten bieden aan studenten over hoe ze AI-programma’s effectief kunnen gebruiken?
n=330
Sommige studenten hebben om deze reden besloten geen gebruik te maken van AI. Zo ook Katarina Andini, een promovendus aan de Faculteit Medische Wetenschappen. ‘Zolang er geen regels voor zijn, ga ik het niet gebruiken. Gewoon om het zekere voor het onzekere te nemen.’
Sarti zegt dat er een universiteitsbreed beleid moet komen waar studenten wat aan hebben. ‘Maar tegelijkertijd vind ik ook dat docenten zelf mogen bepalen hoe deze tools in hun vak gebruikt kunnen worden.’
Opleidingen zouden het gebruik van ChatGPT en andere kunstmatige intelligentie op moeten nemen in hun onderwijs. ‘Je moet niet opdrachten geven die een AI ook heel makkelijk kan doen’, zegt een student. ‘Wat is een universitaire opleiding nou waard als alles wat je leert ook door een chatbot gedaan kan worden?’
Verandering
Spenader is het er roerend mee eens dat het onderwijs moet veranderen. ‘Om te voorkomen dat studenten frauderen moeten we een omslag maken naar fysieke tentamens en essays en naar mondelinge tentamens. Dat is echt een enorme verandering.’
Maar het biedt ook de mogelijkheid om studenten op een persoonlijkere manier te onderwijzen: ‘Mondelinge tentamens, bijvoorbeeld, zijn veel beter voor studenten, omdat ze een-op-een kunnen uitleggen hoe je iets begrepen hebt. Dat werkt motiverend, denk ik’, zegt Spenader.
Zolang er geen regels zijn, ga ik het niet gebruiken
Sommige afdelingen hebben al veranderingen doorgevoerd. De letterenfaculteit heeft haar onderwijs- en examenregelingen aangepast; vanaf volgend studiejaar mogen docenten hun studenten onderwerpen aan een mondeling tentamen als ze vermoeden dat hun geschreven werk niet echt van hun is. De Faculteit Rechten is nu bezig AI-bestendige opdrachten te ontwerpen en wil die in een gereguleerde omgeving toepassen of overstappen op mondelinge tentamens.
Er worden ook commissies en werkgroepen opgezet om te kijken hoe kunstmatige intelligentie binnen de universiteit past. ‘De Teaching Academy is een praktijkgemeenschap over AI in onderwijs aan het opzetten. Die functioneert als een faculteitsoverschrijdend netwerk om de verschillende initiatieven te koppelen’, zegt Benjamin Bewersdorf, die een van de praktijkgemeenschappen leidt en doceert aan het University College.
Onderwijservaring
Veel docenten zijn ook actief aan het nadenken over hoe ze ChatGPT kunnen gebruiken om de onderwijservaring van studenten te verbeteren. Bewersdorf gaf bijvoorbeeld onlangs een college aan UCG-studenten over ChatGPT en essays schrijven.
Maar zonder overkoepelend beleid moeten de faculteiten en docenten zelf bedenken hoe ze een allegaartje aan tijdelijke regels gaan toepassen.
Sarti vindt dat studenten bij zichzelf te rade moeten gaan over wat hun opleiding precies voor hen betekent. ‘Ze moeten zich afvragen of ze hier zijn om cijfers te halen of om iets te leren.’
Volgens Bewersdorf kan ChatGPT een heel goed leermiddel zijn, maar zullen studenten nooit zelf iets leren als ze het programma al het werk voor ze laten doen. ‘Studeren is een privilege en je doet het meestal maar één keer in je leven,, dus dan moet je er ook direct het beste van maken.’