Opgaan tussen de Nederlanders
Veel Nederlandse studentenverenigingen hebben wel buitenlandse leden, maar niet in groten getale. En dat terwijl het aantal buitenlandse studenten aan de universiteit groeit en het aantal Nederlanders afneemt.
Er zijn meerdere redenen waarom buitenlandse studenten zich niet aangetrokken voelen tot studentenverenigingen, maar de taalbarrière is waarschijnlijk het grootste obstakel. Bestuursleden van verschillende verenigingen zeggen juist dat buitenlandse studenten beter Nederlands kunnen leren als ze lid worden.
De ‘Nederlandse’ verenigingen trekken wellicht minder buitenlandse studenten aan vanwege de kenmerkende, maar subtiele subculturen onder de studenten die een rol spelen bij al deze verenigingen.
Het kan zijn dat studentenverenigingen zich uiteindelijk gedwongen zullen zien hun eigen kenmerkende cultuur op te geven om meer leden te trekken, maar Daan van Dijk van Contractus denkt niet dat ze dat graag zullen doen.
Dit jaar deed Dizkartes mee met de Integration Night: een kroegentocht waarbij een aantal Groningse studentenverenigingen werden bezocht.
Leestijd: 8 minuten (1444 woorden)
De sfeer bij Albertus was niet wat de Canadese Tess Debelle (21) had verwacht. ‘Er is altijd wel iets gaande, zoals themafeestjes of evenementen. En je kunt zoveel betrokken zijn als je wilt. Je kunt bij een commissie, dispuut of huis gaan’, zegt ze. Dekel Viner (21) uit Israël vond uiteindelijk zijn plekje bij Cleopatra. ‘Ze weten daar echt wie ik ben, en ik kom altijd wel mensen tegen die ik ken, en met wie ik iets kan drinken en over het leven praten.’
Debelle is derdejaarsstudent geneeskunde en ging in haar tweede jaar bij Albertus. Ze had al een aardig groepje Nederlandse vrienden – sommigen van hen hadden al connecties bij Albertus – voordat ze zich aansloot, maar haar voormalig huisgenootje was lid van Albertus. ‘Ik was al vaak bij Albertus geweest voordat ik lid werd en ik vond het heel leuk. Daar kwam ook nog bij dat veel studiegenoten al lid waren of lid wilden worden, dus de sprong was makkelijk gemaakt.’
Viner, student kunstmatige intelligentie, leerde zijn vereniging ook kennen via een huisgenoot. ‘Hij ging bij Cleopatra en het leek ons leuk om dat samen te doen. We wilden allebei socialer worden en waren op zoek naar een typische Nederlandse ervaring. De Nederlandse verenigingen worden soms gezien als wat wilder dan de internationale verenigingen, en daar waren we nieuwsgierig naar’, zegt Viner.
Aan de ene kant
Hoewel het totale aantal studenten dat zich bij de RUG inschrijft daalt, neemt het aantal studenten uit het buitenland juist toe. Maar dit valt niet af te zien aan de ledenaantallen bij de Groningse studentenverenigingen. Daan van Dijk, bestuurslid van Contractus, het overkoepelende orgaan van de zeven grootste studentenverenigingen in Groningen, ziet dit ook. ‘Het aantal internationals dat in de afgelopen jaren lid is geworden van een van de studentenverenigingen van Contractus ligt relatief laag.’
Bestuursleden van de verenigingen zelf bevestigen dat ze niet populair zijn onder buitenlandse studenten. Wieke Stolwijk zit in het bestuur van Albertus, een van de zeven verenigingen die bij Contractus zijn aangesloten. ‘Albertus heeft in totaal 2300 leden en ongeveer twaalf daarvan zijn buitenlandse studenten. Elk jaar worden ongeveer drie internationals lid van Albertus’, zegt ze.
Taalbarrière
Vindicat, de op een na grootste studentenvereniging van Groningen, doet het niet veel beter. De vereniging heeft ongeveer 2190 leden en slechts tien daarvan zijn buitenlandse studenten. Dizkartes weet niet precies hoeveel niet-Nederlandse leden de vereniging heeft. ‘We vragen studenten niet waar ze vandaan komen als ze zich aanmelden’, zegt bestuurslid Irene Legters.
Bij de kleinere verenigingen is het niet heel anders. ‘Cleopatra heeft wel een aantal buitenlandse leden, maar die zijn waarschijnlijk op één hand te tellen’, zegt Geke Langhuis, bestuurslid bij studentenvereniging Cleopatra, die ongeveer 280 leden heeft.
Er zijn veel verschillende redenen waarom buitenlandse studenten zich niet aangetrokken voelen tot studentenverenigingen, maar de taalbarrière is verreweg het grootste obstakel. De meeste bestuursleden geven toe dat het taalprobleem een belangrijke reden is voor het kleine aantal buitenlandse leden, maar tegelijkertijd zeggen ze ook dat bij een studentenvereniging gaan een slimme zet is als je – als international – Nederlands wilt leren.
‘We merken wel dat buitenlandse leden heel snel Nederlands leren’, zegt Stolwijk. Legters heeft hetzelfde gezien bij Dizkartes. ‘Een van onze buitenlandse leden is een jongen uit Duitsland die al wel Nederlands begreep toen hij zich inschreef, maar het nog niet echt kon spreken. In zijn tijd bij Dizkartes heeft hij heel goed Nederlands leren spreken.’
‘Het is zo anders’
Zowel Debelle als Viner geeft toe dat het in het begin even wennen was. ‘Ik heb pas Nederlands geleerd bij Albertus, dus de eerste paar maanden sprak ik de taal helemaal niet’, zegt Debelle. ‘Maar iedereen wilde helpen, dus het ging snel beter.’
Viner zegt dat er aanvankelijk wel eens wat langs hem heen ging. ‘Het was eerst wel raar bij Cleopatra, omdat ik niet zo extravert ben. Sociaal doen met Nederlanders als er zowel een culturele als een taalbarrière bestaat, is nog best moeilijk.’
Hij denkt dat de Nederlandse verenigingen wellicht minder buitenlandse studenten aantrekken vanwege de kenmerkende, maar subtiele subculturen onder studenten die een rol spelen bij al deze verenigingen. ‘Het lijkt soms wel alsof elke vereniging zijn eigen stijl heeft en je aan die stijl moet voldoen om erbij te horen. Bij internationale studentenverenigingen hoef je niet zo’n specifieke cultuur aan te leren’, legt hij uit (zie kader ‘verenigingen Contractus’).
Studentenverenigingen Contractus
De zeven studentenverenigingen die zijn aangesloten bij Contractus hebben elk hun eigen karakter. Maar tegelijkertijd hebben allemaal hetzelfde doel: gezelligheid.
Met haar 200 jaar is Vindicat (volledige naam: Vindicat Atque Polit) de oudste studentenvereniging van Groningen. Vindicat noemt zichzelf een traditionele vereniging met hechte deelstructuren, zoals jaarclubs en Vindicathuizen.
Albertus Magnus was oorspronkelijk een katholieke organisatie, maar die religieuze insteek is steeds meer verwaterd. De vereniging legt veel nadruk op haar gebruiken en tradities: er is een verplichte introductieperiode waar toekomstige leden de cultuur van de club leren kennen.
Dizkartes noemt zichzelf de grootste niet-traditionele studentenvereniging van Groningen, en zelfs van Nederland. De vereniging noemt zichzelf niet bepaald traditioneel, maar ook niet uitgesproken alternatief.
Cleopatra is een niet-traditionele studentenvereniging zonder verplichtingen – en zonder ontgroening. De vereniging zegt een ontspannen sfeer te hebben waar iedereen wordt geaccepteerd.
Bernlef is de vereniging voor Friese studenten in Groningen. De nadruk ligt er veelal op de Friese taal en cultuur, al zegt de vereniging zelf een open karakter te hebben.
De Navigators vormen de grootste christelijke studentenvereniging in Groningen. De vereniging telt ongeveer 450 leden, en streeft naar een goede balans tussen het studentenleven en een diepe band met het christelijke geloof.
Unitas is een relatief kleine, traditionele studentenvereniging. De vereniging geeft aan dat ze waarde hecht aan harmonie, betaalbaarheid en gelijkwaardigheid.
De Groninger studentenbevolking zal de komende jaren alleen maar diverser worden. De studentenverenigingen zijn duidelijk niet helemaal bij de tijd, maar zijn ze nog van plan een inhaalslag te maken?
Bij Contractus hebben ze het vaak over internationalisatie, maar ze voegen de daad niet bij het woord. Van Dijk geeft toe dat internationalisatie van groot belang is voor de groei van studentenverenigingen, aangezien het aantal Nederlandse studenten in Groningen aan het afnemen is. Maar hij denkt dat de Groningse studentenverenigingen zich moeten afvragen wat de toegevoegde waarde van internationalisatie is, behalve dan alleen om hun lidmaatschapscijfers op te krikken.
Het kan zijn dat studentenverenigingen zich uiteindelijk gedwongen zien hun eigen kenmerkende cultuur op te geven om laagdrempeliger te worden, maar Van Dijk denkt niet dat ze dat graag zullen doen. Legters: ‘Traditie speelt een grote rol binnen deze verenigingen. Waar het op internationalisatie aankomt, willen de studentenvereningen – en daar hoort Dizkartes ook bij – hun eigen identiteit niet verliezen.’
Integratie
En toch is Dizkartes al bezig met het zoeken naar manieren om buitenlandse studenten tegemoet te komen, bijvoorbeeld door een aparte subvereniging voor ze op te zetten. Albertus hoopt een rol te spelen in de verdere integratie tussen buitenlandse en Nederlandse studenten door evenementen te organiseren voor beide groepen, zegt Stolwijk (zie kader ‘Internationale verenigingen’).
Dit jaar deed Dizkartes mee met de Integration Night: een kroegentocht waarbij veel Groningse studentenverenigingen werden aangedaan. Van Dijk is enthousiast over het potentieel van dit soort evenementen. ‘Het idee is dat buitenlandse studenten zich snel thuis voelen bij een studentenvereniging en dat ze veel Nederlandse vrienden maken met wie ze een fantastisch studentenleven in Groningen hebben.’
Internationale verenigingen
Naast alle ‘Nederlandse’ studentenverenigingen in Groningen zijn er ook veel organisaties die zich specifieker op buitenlandse studenten richten.
Het doel van ESN Groningen is om internationals te vertegenwoordigen, en ze de gelegenheid te bieden om de Nederlandse cultuur beter te leren kennen en zichzelf te ontwikkelen. De organisatie coördineert het hele jaar lang excursies, feestjes en reizen waarbij internationals in paren van A naar B liften.
De Europese studentenvereniging AEGEE Groningen combineert graag het nuttige met het aangename. Activiteiten richten zich vaak op reizen en cultuur in Europa en de Europese Unie.
SIB, ook wel bekend als de Nederlandse VN-studentenvereniging, organiseert lezingen en symposia over internationale onderwerpen, en bezoeken aan ambassades en de NAVO.
Er is ook een aantal kleinere internationale studentenverenigingen in Groningen voor studenten uit specifieke landen en regio’s: Afrika, Latijns-Amerika, India, China, Vietnam, Indonesië, Groot-Brittannië, Ierland, Duitsland en Turkije hebben allemaal een eigen vereniging in de stad.