Tinnitus na het stappen
Een permanente piep
Door Tim van de Vendel
By Tim van de Vendel
Tim van de Vendel
Die piep. Die eindeloze piep. Voor finance-student Maikel Veld is het allang niets nieuws meer. Dag in, dag uit schreeuwt dezelfde toon door zijn hoofd. ‘Het is zo ontzettend luid.’
Hij liep de piep ruim twee jaar geleden op bij een ongeluk waar hij een hersenschudding aan overhield. Een paar dagen later, toen hij wilde gaan slapen, realiseerde hij zich ineens dat hij luid geruis hoorde. ‘Ik kreeg er bijna een paniekaanval van en begon nog net niet te hyperventileren’, herinnert hij zich. ‘Het was zo doordringend, ik kon niets anders horen. In de stilte was het compleet overheersend.’
Gelukkig zwakte het geluid daarna enigszins af, maar een arts bevestigde weken later wat Maikel al vreesde. Dit was tinnitus. En als je dat eenmaal hebt, is er vrij weinig aan te doen. ‘Dat was echt een heel eng besef.’
Paniek
Tinnitus komt enorm veel voor; ruim twee miljoen mensen in Nederland lijden eraan. Het oorsuizen kan allerlei vormen aannemen, van een hoge piep tot een laag geruis. Het belangrijkste kenmerk: het geluid is vaak storend aanwezig.
Je gaat je erop focussen en dan wordt het alleen maar erger
‘Ik herinner me nog dat ik na een avondje stappen thuis kwam met een enorme piep in mijn oren’, vertelt natuurkundestudent Sibren Wobben. Hij slaapt er soms slecht door. ‘Als ik een drukke dag heb gehad, dan is het vaak lastig.’
In het begin had Sibren ook mentale klachten door het geluid. ‘In de avond was ik soms echt in paniek’, zegt hij. ‘Dan hoor je het, ga je erop focussen en wordt het alleen maar erger.’ Inmiddels heeft hij ermee leren omgaan.
Zijn omgeving heeft daarbij geholpen; hij heeft veel vrienden die ook last hebben van suizende oren. ‘Ze hebben me verwelkomd bij de club’, grapt hij.
Oordoppen
Tegenwoordig draagt hij standaard oordoppen tijdens het uitgaan. ‘Je weet dat er al een piep zit’, vertelt hij. ‘Dan wil je echt voorkomen dat het erger wordt.’
Maar andere studenten lijken zich niet echt druk te maken over het gevaar van tinnitus. Wie ’s avonds langs overvolle bars en kroegen loopt, ziet nog steeds weinig gehoorbescherming. ‘Het zal het puberale gedrag van de student zijn’, denkt Sibren. ‘Dat ze het zelf willen bepalen.’
Want ja, iedereen heeft weleens een piep in zijn oren na het uitgaan; moet die muziek in de bar maar niet zo hard staan. En ja, je weet wel dat je eigenlijk oordoppen zou moeten dragen, alleen die dingen zitten zo irritant…
‘Ze zeggen dan dat ze de muziek goed willen horen’, vertelt Maikel. Onzin natuurlijk, vindt hij. ‘Dat kan ook met oordoppen in.’ Volgens hem realiseren mensen zich niet goed genoeg wat de gevolgen kunnen zijn. ‘Ze nemen hun gehoor echt voor lief. Dat je er niet goed voor wil zorgen, vind ik echt raar.’
Langere periode
Dergelijke gedachten zijn bovendien gevaarlijker dan mensen denken, stelt universitair hoofddocent Sonja Pyott, die neurologisch onderzoek doet naar tinnitus en gehoorschade. ‘Natuurlijk zijn harde geluiden slecht voor je oren. Maar hoe lang je blootgesteld bent aan geluiden is ook een belangrijke factor’, zegt ze. ‘Zelfs minder intense geluiden kunnen over een langere periode potentieel schadelijk zijn.’
Zelfs minder intense geluiden kunnen potentieel schadelijk zijn
Denk aan die drukke borrel bij je studievereniging. Of dat ene gezellige café waar iedereen zo hard praat. Ze lijken onschuldig, maar zelfs die situaties kunnen langdurig effect hebben op je gehoor.
Voor Maikel is dat maar al te bekend. ‘Tijdens het uitgaan draag ik natuurlijk altijd oordoppen’, vertelt hij. ‘Maar ook als ik in een bar zit waar veel mensen zijn. Als er heel veel stemmen zijn, is het anders gewoon te luid.’
Onduidelijke grens
Moet je dan de hele dag door maar oordoppen dragen? Pyott vergelijkt het met het dragen van een bril. ‘Niet iedereen heeft er op ieder moment van de dag eentje nodig’, zegt ze. ‘En in sommige situaties is het belangrijker dan andere, maar het is altijd beter om voorzichtiger te zijn.’
Het is namelijk volstrekt onduidelijk waar de grens van gehoorschade bij verschillende geluidsintensiteiten ligt. ‘Er zijn heel veel factoren die daar aan bijdragen’, vertelt Pyott. ‘En dan verschilt het waarschijnlijk ook nog eens per persoon hoe gevoelig je er voor bent.’
Dus kun je maar beter zorgen dat je voorzichtig bent. Want áls je dan permanent suizende oren hebt, zit je er misschien wel de rest van je leven mee opgescheept. ‘We kunnen mensen met tinnitus eigenlijk weinig vertellen’, vertelt Pyott. ‘Voor de meeste mensen lijkt het na een jaar wat beter te worden. De beste optie blijkt vaak om het te negeren, maar dat is natuurlijk lang niet altijd mogelijk.’
Stigma
Waar de drie het over eens zijn, is dat er veel te weinig aandacht is voor gehoorschade in het algemeen. ‘Je beseft pas nadat je tinnitus krijgt dat je een fout hebt begaan’, zegt Maikel. ‘Er is vast weleens een tv-spotje geweest, maar ik kan me niet heugen dat ik er heel veel over gehoord heb’, valt Sibren hem bij. ‘Dus ik was echt in paniek toen ik het kreeg.’
‘Er lijkt nog altijd een soort stigma op gehoorbescherming te rusten’, stelt ook Pyott. Toch is ze hoopvol dat dit in de toekomst kan veranderen. ‘Nu mensen al zo vaak oortjes en koptelefoons dragen, is de stap naar gehoorbescherming veel kleiner dan twintig jaar geleden’, zegt ze. ‘En ooit was het dragen van een bril ook niet cool.’